Wodór w warstwach wierzchnich smarowanych węzłów ślizgowych.

• Autorzy: Neyman A. , Samatowicz D.

Warianty tytułu

EN

Hydrogen in surface layers of lubricated sliding contacts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Węglowodory znajdujące się na powierzchni metali będących dobrymi katalizatorami (żelazo, nikiel, srebro, platyna, pallad) ulegają dysocjacyjnej chemisorpcji, skutkiem czego uwolniony wodór może dyfundować w głąb ich warstw wierzchnich powodując charakterystyczne zmiany ich właściwości. Badano wpływ czasu oddziaływania warstwy oleju smarowego na ilość wodoru dyfundującego do warstwy wierzchniej stalowych próbek. Ze wzrostem czasu kontaktu oleju z powierzchnią próbek rosła zawartość wodoru. Podczas reakcji w warstwie stykającej się z powierzchnią metalu zachodzą zmiany w strukturze węglowodorów, które są obserwowalne przy zastosowaniu bardzo czułej detekcji określającej skład oleju. Badania w podczerwieni widm olejów i smarów mineralnych, po kontakcie z powierzchnią stalowych opiłków wykazały istotne zmiany wywołane przez dysocjacyjną chemisorpcję węglowodorów.

EN

Hydrocarbons included in lubricants submitted dissociation chemisorptions as a result of catalytic action of some metals and oxides, which cause released hydrogen penetration into surface layers. Hydrogen locates near structure defects and surface dislocations and cause characteristic changes of surface layers properties which can be observed as changes in damping coefficient and shear modulus of covered with lubricant samples. An influence of lubricant time of contact with steel samples on hydrogen contents in the smaples was investigated. An increase of lubricant time of contact caused higher hydrogen contents. This influence of a lubricant on properties of surface layers is still insufficiently recognised. The method of investigation of damping coefficient and shear modulus of lubricated specimen can be a good supply of traditional tribological tests. The use of this method for tribological purposes was undetaken firstly in Technical University of Gdańsk in 1993. As the result of strains caused by external torque moment new process of hydrogen and dislocations action occurred which is responsible for damping coefficient increase and shear modulus changes. The changes of damping coefficient and shear modulus can have direct relation to tribological properties of surface layers.

Słowa kluczowe

PL

stalowe skojarzenia cierne; smary; wodór

EN

steel friction couples; lubricants; hydrogen

• Wydawca: Komitet Budowy Maszyn PAN
• Czasopismo: Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 42, nr 1
• Strony: 21--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Neyman A.

autor

Samatowicz D.

• Politechnika Gdańska, Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk-Wrzeszcz, tel. [phone],

Bibliografia

• [1] Li X.Y., Dong H. Shi W: New insight into wear of Ti6A14V by ultra-high molecular weight polyethylene under water lubricated conditions. Wear 250 (2001) 553-560.
• [2] Kula P., Pietrasik R„ Wender B., Jakubowski K.: The effect of hydrogen in lubricated fric-tional couples. Wear 212 (1997) 199-205.
• [3] Samatowicz D: Internal Friction of Ni and Fe covered with mineral oil films. Journal of Alloys and Compounds 310 (2000) 457-461.
• [4] Łunarska E., Samatowicz D.: The hydrogen-induced modification of the properties of the metal surface coated with oil and lubricant. Tribology International 33 (2000) 491-499.
• [5] Neyman A., Samatowicz D.: Badania oddziaływania smaru na właściwości warstwy wierzchniej elementów stalowych. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn Z.l (125) vol. 36, 2001, 9-20.
• [6] Neyman A.: Złożone oddziaływanie smarów na własności warstw wierzchnich stalowych par ciernych. Tribologia Nr 5/2002,1527-1539.
• [7] Samatowicz D, Laskowski R.: Wpływ oleju na fizyczne i mechaniczne własności metali badania doświadczalne i teoretyczne. Materiały I Pomorskiej Konferencji Naukowej - Inżynieria Materiałowa 2000, Gdańsk - Sobieszewo, 25-26 maja 2000.
• [8] Zieliński A.: Wpływ wodoru na tarcie wewnętrzne wybranych metali. Prace naukowe WSM w Gdyni, Gdynia 1982.
• [9] Sprawozdanie z projektu badawczego KBN Nr 7T07C 05614: „Opracowanie nowej metody badania właściwości smarnych olejów i smarów plastycznych". Gdańsk 2000. Neyman A., Samatowicz D., Karaszewski W., Łubniewski M., Romanowski P.
• [10] Kazicyna L. A.,. Kupletska N. B.: Metody spektroskopowe wyznaczania struktury związków organicznych. PWN, Warszawa 1976.
• [11] Alpert N.L., Kesler W.E., Szymański H.A.: Badania w podczerwieni. PWN, Warszawa 1974.