Wpływ dodatków AW/EP do olejów na zacieranie i powierzchniową trawłość zmęczeniową elementów pokrytych powłoką WC/C.

• Autorzy: Michalczewski R. , Piekoszewski W.

Warianty tytułu

EN

The effect of AW/EP additives on scuffing and pitting of WC/C coated elements.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu dodatku przeciwzużyciowego typu AW i przeciwzatarciowego typu EP na zacieranie i zużycie zmęczeniowe (pitting) elementów z powłoką WC/C. Badania wykonano za pomocą aparatu czterokulowego T-02 oceniając obciążenie zacierające (Pt) oraz z wykorzystaniem aparatu do badania pittingu T-03 w skojarzeniu stożek-trzy kulki wyznaczając trwałość L10. Warstwę wierzchnią śladów tarcia poddano obserwacjom z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego S-2460N, a analizy pierwiastkowe dokonano za pomocą mikroanalizatora rentgenowskiego Voyager 3050 sprzężonego z mikroskopem. Z przeprowadzonych badań wynika, że w skojarzeniu z elementami z powłoką WC/C, pracującymi w wysokoobciążonych węzłach tarcia korzystniej jest stosować oleje z dodatkiem typu EP niż AW. Poprzez zastosowanie powłoki WC/C przy smarowaniu olejem z dodatkiem typu EP można uzyskać wzrost odporności na zacieranie, a także zredukować niekorzystny spadek odporności na powierzchniowe zużycie zmęczeniowe.

EN

The results of scuffing and pitting of WC/C coated parts lubricated with antiwear (AW) and extreme pressure (EP) additives were presented. The scuffing resistance was measured using the T-02 tester employing four-ball tribosystem in a sliding contact. The scuffing resistance was characterised by the so-called scuffing load Pt. The fatigue life (pitting) was characterized by the 10% fatigue life L10. L10 life was determined using the T-03 tester. The tribosystem consists of three lower balls freely rotating in a special race, and driven by the top cone with the investigated coating. The wear scars were observed using S-2460N scanning electron microscopy (SEM) and analysed using Voyager 3050 energy dispersive spectrometry (EDS). The performed investigation indicate that for WC/C coated elements working in heavy loaded EP additives are more effective than AW additives. By application of WC/C coating on steel parts of a friction pair lubricated with oil containing EP additives one can achieve increase in scuffing load and reduce the drop in pitting life caused by presence of the additive.

Słowa kluczowe

PL

dodatki przeciwzużyciowe AW; dodatki przeciwzatarciowe EP; zacieranie; powierzchniowa trwałość zmęczeniowa; pitting; powłoka WC/C

EN

antiwear additives; extreme pressure additives; scuffing; rolling contact fatigue; pitting; WC/C coating

• Wydawca: Komitet Budowy Maszyn PAN
• Czasopismo: Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 41, nr 3
• Strony: 67--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Michalczewski R.

autor

Piekoszewski W.

• Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, (ITeE - PIB) Zakład Tribologii, ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom, tel. [phone]

Bibliografia

• [1] Joachim F.: Influence of coatings and surface improvements on the lifetime of gears. COST 532 Conference, Triboscience and Tribotechnology, Gent-Belgia, 18-19 października 2004, s. 138-147.
• [2] Michalczewski R., Piekoszewski W., Szczerek M., Tuszyński W.: Chemomechanical synergy of PVD/CVD coatings and environmentally friendly lubricants in rolling and sliding contacts. COST 532 Conference, Triboscience and Tribotechnology, Gent-Belgia, 18-19 października 2004, s. 181-190.
• [3] Amaro R., Martins R., Seabra J.: MoST coatings for gears. Raport VTI: "Current trends in tribology". Praca zbiorowa pod red. K. Vercammen, K. Van Acker, J. Meneve. VITO. Belgia, s. II.13-11.16.
• [4] Krantz L.T., Coper C.V„ Townsend D.P., Hansen B.D.: Increased surface fatigue lives of spur gears by application of a coating. NASA Report NASA/TM-2003-212463, sierpień 2003.
• [5] Stewart S., Ahmed R.: Rolling contact fatigue of surface coatings - a review. Wear. 2002, t. 253, s. 1132-1144.
• [6] Igartua A., Laucirica J. Aranzabe A.. Leyendecker T., Lemmer O., Erkens G., Week M., Hanrath G.: Application of low temperature PVD coatings in rolling bearings: tribological tests and experiences with spindle bearing systems. Surface and Coating Technology. 1996, t. 86-87, s. 460-466.
• [7] Podgornik B., Vizintin J., Jacobson S., Hogmark S.: Tribological behaviour of WC/C coatings operating under different lubrication regimes. Surface & Coating Technology. 2004, vol. 177-178, s. 558-565.
• [8] Podgornik B., Jacobson S., Hogmark S.: Influence of EP and AW additives on the tribological behaviour of hard low friction coating. Surface & Coating Technology. 2003, vol. 165, s. 168-175.
• [9] PN-76/C04147 Przetwory naftowe. Badanie własności smarnych olejów i smarów.
• [10] Piekoszewski W, Szczerek M., Tuszyński W.: Method for Scuffing Propagation Assessment. Tribotest Journal. 2001, nr 7, s. 219-228.
• [11] IP300/82 - Rolling contact fatigue tests for fluids in a modified four-ball machine. Norma angielska.
• [12] Michalczewski R., Piekoszewski W., Szczerek M., Wulczyński J.: New method for investigation of rolling contact fatigue of PVD/CVD coated elements. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn. Z. 2 (146), vol. 41,2006, s. 107-115
• [13] Jiang J.C., Meng W.J., Evans A.G., Cooper CV.: Structure and mechanics of W-DLC coated spur gears. Surface & Coatings Technology, vol. 176, 2003, s. 50- 56.