Prognozowanie warunków współpracy ślizgowej żeliwa z powłokami kompozytowymi.

• Autorzy: Posmyk A.

Warianty tytułu

EN

Forecasting of conditions of sliding of cast-iron against composite layers.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono podstawy teoretyczne projektowania powłok kompozytowych typu APT+Me, przeznaczonych do współpracy ślizgowej z żeliwem w warunkach ograniczonego smarowania. Podstawą powłok kompozytowych omawianego typu jest anodowa powłoka tlenkowa (APT), wytworzona w wyniku elektrochemicznego utleniania aluminium i jego stopów. Do bardzo twardej (500 mikro HV) powłoki tlenkowej wprowadza się metal modyfikujący (Me), którego zadaniem jest umożliwienie współpracy ślizgowej z żeliwem. Powłoki kompozytowe APT+Me są opracowane z wykorzystaniem hipotezy tarcia opracowanej przez Bowdena i zmodyfikowanej przez Ernesta i Merchanta. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń teoretycznych współczynnika tarcia dla czterech skojarzeń, tj. żeliwa z powłokami: APT+Ni; APT+Cu; APT+Ni+Cu i APT+Ni+MoS2. Wyniki obliczeń zweryfikowano badaniami eksperymentalnymi, uzyskując dość dużą zgodność współczynnika tarcia z obliczeń i pomiarów.

EN

The theoretical basic for design of composite layers AHC+Me-Type, destined for sliding against cast-iron under limited lubrication conditions are presented in this paper. Matrix for the a m. composite layers is the anodic hard coating (AHC) produced during electrochemical oxidation of aluminium and its alloys. Into the very hard oxide layer (500 micro HV) is the modifying metal (Me) introduced. The task of the metal is to make the sliding against cast-iron possible. The composite layer AHC+Me-Type are produced using the Bowden's friction hypothesis from modified by Ernst and Merchant. The results of theoretical calculations of coefficient of friction for four pairings, that's cast-iron against composite layers: AHC+Ni; AHC+Cu; AHC+Ni+Cu i APT+Ni+MoS2 was presented in this paper. The results of calculations was verified during laboratory test, which shows high compatibility of the measured and calculated coefficient of friction.

Słowa kluczowe

PL

prognozowanie; właściwości tribologiczne; powłoki kompozytowe; tarcie; smarowanie ograniczone; powłoka tlenowa anodowa; metal modyfikujący

EN

forecasting; tribological properties; composite layer; friction; limited lubrication; anodic hard coating; modifying metal

• Wydawca: Komitet Budowy Maszyn PAN
• Czasopismo: Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 41, nr 1
• Strony: 7--21

Twórcy

autor

Posmyk A.

• Politechnika Śląska, Wydział Transportu, Katedra Eksploatacji Pojazdów, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice, tel. [phone], fax [phone], kom. 601077666.

Bibliografia

• [1] Agregat sprężarkowy bezolejowy AB5/2-380. Karta Informacyjna POMET Poznań, Poznań, 1995.
• [2] Posmyk A.: Reibungsminimierung durch Kompositiiberziige auf Aluminiumlegierungen in der Automobilindustrie. Forschungsprojekt der TU Chemnitz. Chemnitz 2003.
• [3] Posmyk A.: Kształtowanie właściwości tribologicznych tworzyw na bazie aluminium. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2002.
• [4] Bowden F. P.; Tabor D.: The Friction and Lubrication of Solids. Clarendon Press, Oxford 1964.
• [5] Ernst H., Merchant M. E.: Surface friction of clean metals. A basic factor in the metal cutting process. Proc. Special Summer Conf. Friction and Surface Finish, Cambridge (Mass.) MIT Press, 1940 p. 76-101.
• [6] Kragielski I. V.: Trienije i iznoc. Mashgiz, Moskwa 1962.
• [7] Posmyk A.: Tribological properties of composite layers A1203+Ni in presence of metal plating media. Tribologia nr 4, 1994, 397-403.
• [8] Buch A.: Własności czystych metali. WNT, Warszawa 1968.