Badania oddziaływania smaru na właściwości warstwy wierzchniej elementów stalowych.

• Autorzy: Neyman A. , Samatowicz D.

Warianty tytułu

EN

Investigation of lubricant influence on surface layers properties of steel couples.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wpływ smaru na właściwości warstwy wierzchniej jest złożony i niewystarczająco poznany. Dobrym uzupełnieniem tradycyjnych testów tribologicznych, w badaniach tego wpływu, może być metoda wyznaczania zmian współczynnika tłumienia i modułu sprężystości poprzecznej smarowanej próbki. Próbę wykorzystania tego rodzaju badań do celów tribologicznych podjęto po raz pierwszy w Politechnice Gdańskiej w roku 1993. Węglowodory zawarte w smarze, wskutek katalitycznego działania niektórych metali i tlenków, ulegają dysocjacyjnej chemisorpcji, co powoduje wnikanie uwolnionego wodoru w głąb warstwy wierzchniej. Wodór zajmuje miejsce w pobliżu defektów struktury i dyslokacji powierzchniowych. Pod wpływem naprężeń wywołanych zewnętrznym momentem skręcającym w badanej próbce powstaje nowy proces oddziaływania wodoru z dyslokacjami, który jest odpowiedzialny za wzrost współczynnika tłumienia i modułu sprężystości poprzecznej. Zarówno zmiany współczynnika tłumienia, jak i modułu sprężystości poprzecznej mają bezpośrednie odniesienie do właściwości tribologicznych warstwy wierzchniej.

EN

An influence of a lubricant on properties of surface layers is insufficiently recognised. The method of investigation of damping coefficient and shear modulus of lubricated specimen can be a good supply of traditional tribological tests. The use of this method for tribological purposes was undertaken firstly in Technical University of Gdańsk in 1993. Hydrocarbons in lubricants submitted dissociation chemisorption as a result of catalytic action of some metals and oxides, which cause released hydrogen penetration into surface layers. Hydrogen locates near structure defects and surface dislocations. As the result of strains caused by external torque moment new process of hydrogen and dislocations action occurred which is responsible for damping coefficient increase and shear modulus changes. The changes of damping coefficient and shear modulus have direct relation to tribological properties of surface layers.

Słowa kluczowe

PL

skojarzenia stalowe; smar; właściwości warstwy wierzchniej; właściwości tłumiące; badania

EN

steel couples; lubricant; surface layer properties; damping properties; research

• Wydawca: Komitet Budowy Maszyn PAN
• Czasopismo: Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 36, nr 1
• Strony: 9--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz.

Twórcy

autor

Neyman A.

• Politechnika Gdańska, Wydział Mechaniczny, Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, ul. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk

autor

Samatowicz D.

• Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, Katedra Fizyki Ciała Stałego, Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej

Bibliografia

• [1] Bernsztejn, M., Zajmowski, W.A.: Struktura i właściwości mechaniczne metali. Warszawa, WNT, 1973, 188-211.
• [2] Samatowicz, D., Neyman, A., Haponiuk, J., Bednarczyk, D.: Badanie warstw ŁT4S z dodatkami modyfikującymi metodą tarcia wewnętrznego. Molecular & Quantum Acoustics 1994, 15, 137.
• [3] Neyman, A , Samatowicz, D.: Wpływ dodatków na właściwości tribologiczne smarów plastycznych. Fizykochemia obszaru tarcia. XIX Szkoła Tribologiczna, Częstochowa-Kokotek 6-9 czerwca 1994, s. 60-63.
• [4] Neyman, A., Samatowicz, D.: Research on grease effect on the properties of lubricated material. Journal of the Balkan Tribological Association, 4, 4, 1998, 237-244.
• [5] Ciftan, M., Saibel, E.: Rebinder effect and wear. Wear, 1979, 56, 67.