Kształtowanie się struktury fazowej przypowierzchniowej warstwy azotków i węgloazotków żelaza.

• Autorzy: Ratajski J. , Tacikowski J.

Warianty tytułu

EN

Formation of phase structure in the superficial layer of iron nitrides and iron carbonitrides.

• Konferencja: V Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Obróbka powierzchniowa" '2002, Częstochowa Kule, 18-20 wrzesień 2002
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie, w przypadku tworzenia się warstwy azotowanej na stalach istnieje niepełny obraz wszystkich czynników i mechanizmów kształtujących skład i budowę fazową warstwy azotków. Powoduje to ograniczone możliwości wpływania na zmiany własności użytkowych tej warstwy oraz zwęża zakres świadomego sterowania kinetyką wzrostu warstwy dyfuzyjnej. Ten drugi aspekt nie był do tej pory poza nielicznymi wzmiankami uwzględniany w literaturze, a jak wynika z badań przeprowadzonych przez autorów to właśnie skład i budowa fazowa warstwy azotków mają swój istotny, niezależnie od potencjału azotowego i temperatury udział w formowaniu się warstwy dyfuzyjnej a w szczególności jej grubości efektywnych. Zagadnienia te w niniejszej pracy były głównym powodem do podjęcia badań zmierzających do pełniejszego zrozumienia mechanizmów odpowiedzialnych za przemiany fazowe zachodzące w warstwie azotków na wybranych stalach stopowych i węglowych. W prezentowanych w pracy badaniach dotyczących stali 20, N9 i 4340 wykazano, że tworzenie się na nich warstwy azotków odbywa się wg dwóch sekwencji: alfa->gama'->epsilon1 oraz alfa->epsilon2->gama'->epsilon1. Zaobserwowano, że dominacja jednej lub drugiej sekwencji tworzenia się warstwy zależy od składu chemicznego stali, głównie zawartości węgla oraz od potencjału azotowego w danej temperaturze procesu. Odnotowano również charakterystyczne zmiany fazowe zachodzące w warstwie funkcji czasu.

EN

The incomplete image regarding knowledge of all factors and mechanisms forming the composition and phase structure of nitrides layer limits our abilities of influence the functional qualities of this layer and narrows the range of controling over diffusion layer kinetics of growth. Apart from few remarks, this other aspect has not been discussed in the literature so far, however, as it comes out from the research performed by the authors, it is just the composition and the phase structure of nitrides layer, which have their essential (not depending on nitrogen potential and temperature) share in formation of diffusion zone, and its effective thicknesses in particular. These problems mentioned above were a main impulse for better undertanding of mechanisms that are responsible for phase evolutions taking place in nitrides layer on chosen alloys and carbon steels. In the research presented in the article concerning steels 20, N9 and 4340 it was proved that formation of nitrides layer happens along two sequences alpha->gamma'->epsilon1 and alpha->epsilon 2->gamma'=>epsilon1. It was observed that domination of the first or second sequence of layer formation depends mainly on chemical composition of steel and nitrogen potential at given temperature. Characteristic phase changes taking place in the layer in the function of time have also been noticed.

Słowa kluczowe

PL

faza przypowierzchniowa; warstwa przypowierzchniowa; azotek żelaza; węglikoazotek żelaza; warstwa dyfuzyjna; kinetyka wzrostu warstwy; skład chemiczny; stal stopowa; stal węglowa

EN

phase structure; superficial layer; iron nitrides; iron carbonitrides; diffusion zones; kinetics of growth; chemical composition; alloy steel; carbon steel

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Inżynieria Materiałowa
• Rocznik: 2002
• Tom: R. XXIII, nr 5
• Strony: 267--273

Twórcy

autor

Ratajski J.

autor

Tacikowski J.

• Politechnika Koszalińska, Katedra Fizyki