Nowe możliwości analityczne i interpretacyjne w badaniach właściwości petrofizycznych skał łupkowych

• Autorzy: Darłak B. , Włodarczyk M. , Such P.

Warianty tytułu

EN

New analytical and interpretive possibilities in the studies of the petrophysical properties of shale rocks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Możliwości analityczne Zakładu Geologii zostały zdecydowanie powiększone dzięki zakupowi aparatu TriStar II firmy Micromeritics do badań parametrów przestrzeni porowej. Aparat działa na zasadzie adsorpcji wybranych gazów w temperaturach azotowych. Umożliwia w zoptymalizowanych warunkach pomiarowych wyznaczenie krzywej kumulacyjnej objętości porów w funkcji ich średnicy (BHJ - adsorpcja lub desorpcja) oraz pomiar powierzchni właściwej (BET model) w zakresie od 100 nm do 1 nm, a także dopasowanie do cylindrycznego lub sferycznego modelu przestrzeni porowej. Wprowadzenie do praktyki laboratoryjnej nowego aparatu do pomiaru parametrów przestrzeni porowej zdecydowanie polepszyło rzetelność wykonywanych oznaczeń oraz zapewniło możliwość korelacji wyników otrzymywanych różnymi metodami, a co za tym idzie - weryfikację poprawności wykonywanych analiz oraz możliwość dokładnego oszacowania wielkości efektu brzegowego. Nową jakością jest również możliwość dokładnej analizy ilości i rozkładu wielkości nanoporów, które w skałach łupkowych są w wielu przypadkach dominującą klasą porów.

EN

The Micromeritics TriStar II apparatus was applied in pore space investigations. It works on the principle of absorption/desorption phenomena in nitrogen temperatures in the range from 100 to 1 nanometer. Applied software can calculate pore size distribution and values of specific surfaces for cylindrical and spherical models of pore spaces. Introducing this apparatus into laboratory practice improved the reliability of measurements and allowed us to correlate results obtained with the use of various methods as well as to estimate values of boundary effect. New opportunities depend also on possibilities of detailed analysis of nanopores which can even dominate in shale rocks.

Słowa kluczowe

PL

aparat TriStar II; porozymetria rtęciowa; przestrzeń porowa; skały łupkowe; właściwości petrofizyczne

EN

petrophysical properties; pore space; shale rocks; TriStar II apparatus

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 68, nr 11
• Strony: 783--787
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.,

Twórcy

autor

Darłak B.

autor

Włodarczyk M.

autor

Such P.

• Zakład Geologii i Geochemii, Laboratorium Petrofizyki, Instytut Nafty i Gazu, Kraków

Bibliografia

• [1] Balbuena P. B., Gubbins K. E.: Classification of Adsorption Behavior: Simple Fluids in Pores of Slit-shaped Geometry. Elsevier Science Publishers, B.V., Amsterdam “Fluid Phase Equilibria” 1992, vol. 76, s. 21-35.
• [2] Darłak B., Kowalska-Włodarczyk M., Such P.: Methodological aspects of porosity and pore space measurements in shale rocks. “Nafta-Gaz” 2011, s. 326-331.
• [3] Donaldson E. C., Tiabb D.: Petrophysics. Houston, Texas, Gulf Publishing Comp., 1996.
• [4] Javadpour F., Fischer D., Unsworth M.: Nanoscale Gas Flow in Shale Gas Sediments. JCTP 2007, vol. 46, no. 10.
• [5] Loucks R. G., Reed R. M., Ruppel S. C., Hammes U.: Spectrum of Pore Types in Siliceous Mudstones in Shale-Gas Systems. AAPG Hedberg Conference, 5-10 December 2010, Austin, Texas.
• [6] Olivier J. P., Conklin W. B.: Determination of Pore Size Distribution from Density Functional Theoretic Models of Adsorption and Condensation within Porous Solids. Proceedings of International Symposium on the Effects of Surface Heterogeneity in Adsorption and catalysts on Solids, Kazimierz Dolny, Poland, July 1992.
• [7] Olivier J. P.: Modeling Physical Adsorption on Porous and Nonporous solids Using Density Functional Theory. “Journal of Porous Materials” 1995, vol. 3, s. 9-17.
• [8] Such P., Leśniak G., Budak P.: Kompleksowa metodyka badania właściwości petrofizycznych skał. Prace INiG 2007, nr 142, s. 69.
• [9] Such P.: Badanie przestrzeni porowej skali zbiornikowych. Prace IGNIG 2002, nr 113, s. 78.
• [10] Such P.: Petrofizyczne aspekty badania złóż typu shale gas. Materiały konferencyjne Geopetrol, wrzesień 2010, s. 133-136.