An introduction to the palaeoenvironmental reconstruction of the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland

• Autorzy: Gedl P. , Kaim A.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper provides introductory data for multidisciplinary studies on palaeoenvironmental reconstructions of the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays exposed at Gnaszyn, southern Poland. These dark-coloured fine-clastic deposits have been studied for micropalaeontology, sedimentology and geochemistry (published in separate papers within this volume). Brief outlines of the Middle Jurassic palaeogeography of the Polish epicontinental basin and the geology of the Kraków-Silesia Homocline are given. A description of the ore-bearing clays succession exposed in the clay-pit at Gnaszyn is provided, including locations of the sections studied, their ammonite biostratigraphy, brief lithology and macrofossil distribution. The sample positions collected for micropalaeontological and geochemical studies are specified.

Słowa kluczowe

EN

Bathonian ore-bearing clays; Dark deposits; Kraków-Silesia Homocline; Middle Jurassic; Poland

PL

baton; iły rudonośne; jura środkowa; monoklina śląsko-krakowska; osady; Polska

• Wydawca: Faculty of Geology of the University of Warsaw ; Komitet Nauk Geologicznych PAN
• Czasopismo: Acta Geologica Polonica
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 62, no. 3
• Strony: 267--280
• Opis fizyczny: Bibliogr. 56 poz.,

Twórcy

autor

Gedl P.

autor

Kaim A.

• Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences, Senacka 1, 31-002 Kraków, Poland,

Bibliografia

• 1. Beyrich, E. 1844. Über die Entwicklung des Flözgebirges in Schlesien. Archiv für Mineralogie, Geognosie, Bergbau und Hüttenkunde, 18, 3–86.
• 2. Boczarowski, A. 2012. Palaeoenvironmental interpretation of echinoderm assemblages from Bathonian ore-bearing clays at Gnaszyn (Kraków-Silesia Homocline, Poland). Acta Geologica Polonica, 62 (3), 351–366.
• 3. Buch, L. v. 1805. Geognostische Übersicht von Neu-Schlesien. In: L. Buch’s Gesammelte Schriften, 1, 719–739. Berlin 1867.
• 4. Dadlez, R., Marek, S. and Pokorski, J. 2000. Geological map of Poland without Cainozoic deposits. Państwowy Instytut Geologiczny; Warszawa.
• 5. Dayczak-Calikowska, K. 1977. Baton górny i kelowej w północno-zachodniej Polsce. Instytut Geologiczny, Prace, 84, 1–69
• 6. Dayczak-Calikowska, K. 1997. Jura środkowa. Sedymentacja, paleogeografia i paleotektonika. In: S. Marek and M. Pajchlowa (Eds), Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 153, 269–282.
• 7. Dayczak-Calikowska, K. and Kopik, J. 1976. Middle Jurassic. In: Sokołowski S., Cieśliński S. and Czermiński J. (Eds), Geology of Poland, vol. I: Stratigraphy, part 2: Mesozoic, pp. 241–334. Wydawnictwa Geologiczne; Warszawa.
• 8. Dayczak-Calikowska, K. and Moryc W. 1988. Evolution of sedimentary basin and palaeotectonics of the Middle Jurassic in Poland. Kwartalnik Geologiczny, 32, 117–136. [In Polish with English summary]
• 9. Dudek, T. 2012. Clay minerals as palaeoenvironmental indicators in the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays from Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 297–305.
• 10. Gedl, P. 2012. Organic-walled dinoflagellate cysts from Bathonian ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 439–461.
• 11. Gedl, P. and Ziaja, J. 2012. Palynofacies from Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, KrakówSilesia Homocline, Poland, with special emphasis on sporomorph eco-groups. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 325–349.
• 12. Gedl, P., Kaim A., Boczarowski, A., Kędzierski, M., Smoleń, J., Szczepanik, P., Witkowska, M. and Ziaja, J. 2003. Rekonstrukcja paleośrodowiska sedymentacji środkowojurajskich iłów rudonośnych Gnaszyna (Częstochowa) – wyniki wstępne. Tomy Jurajskie, 1, 19–27.
• 13. Gedl, P., Boczarowski, A., Dudek, T., Kaim, A, Kędzierski, M., Leonowicz, P., Smoleń, J., Szczepanik, P.,Witkowska, M. and Ziaja, J. 2006. Stop B1.7 – Gnaszyn clay pit (Middle Bathonian-lowermost Upper Bathonian). Lithology, fossil assemblages and palaeoenvironment. In: A. Wierzbowski, R. Aubrecht, J. Golonka, J. Gutowski, M. Krobicki, B.A. Matyja, G. Pieńkowski and A. Uchman (Eds), Jurassic of Poland and adjacent Slovakian Carpathians. Field trip guidebook of 7th International Congress on the Jurassic System, 155–156. Polish Geological Institute, Warszawa.
• 14. Gedl, P., Kaim, A, Boczarowski, A., Dudek, T., Kędzierski, M., Leonowicz, P., Rees, J., Smoleń, J., Szczepanik, P.,Witkowska, M. and Ziaja, J. 2012. Palaeoenvironmental reconstruction of Bathonian (Middle Jurassic) orebearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 463–484.
• 15. Kaim, A. 2004. The evolution of conch ontogeny in Mesozoic open sea gastropods. Palaeontologia Polonica, 62, 1–183.
• 16. Kaim, A. 2011. Non-actualistic wood-fall associations from Middle Jurassic of Poland. Lethaia, 44, 109–124.
• 17. Kaim, A. 2012. Faunal dynamics of gastropods in the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 367–380.
• 18. Kaim, A. and Sztajner, P. 2012. Faunal dynamics of bivalves and scaphopods in the Bathonian (Middle Jurassic) orebearing clays at Gnaszyn, Kraków–Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 381–394.
• 19. Kędzierski, M. 2012. Calcareous nannoplankton from the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków–Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 421–437.
• 20. Kontkiewicz, S. 1890. Recherches géologiques dans la formation jurassique entre Cracovie et Częstochowa. Pamiętnik Fizjograficzny, 10, 29–75. [In Polish with French summary]
• 21. Kopik, J. 1967a. Bajocian ammonites from the Kościelisko beds in the vicinity of Przystajń (Cracow-Wieluń Jura). Instytut Geologiczny, Biuletyn, 209, 5–50. [In Polish with English summary]
• 22. Kopik, J. 1967b. Stratigraphy. In: X Europejskie Kolokwium Mikropaleontologiczne w Polsce – 1967, Część I. The Middle and Upper Jurassic of the Częstochowa-Zawiercie sedimentary basin (the Cracow–Częstochowa Jura). Instytut Geologiczny, Biuletyn, 211, 95–106.
• 23. Kopik, J. 1967c. Rudniki mine (Vesulian). In: X Europejskie Kolokwium Mikropaleontologiczne w Polsce – 1967, Część I. The Middle and Upper Jurassic of the Częstochowa-Zawiercie sedimentary basin (the Cracow-Częstochowa Jura). Instytut Geologiczny, Biuletyn, 211, 122–126.
• 24. Kopik, J. 1974. Genus Cadomites Munier-Chalmas (Ammonitina) in the Upper Bajocian and Bathonian of the Cracow-Wieluń Jurassic Range and the Góry Świętokrzyskie Mountains (Southern Poland). Instytut Geologiczny, Biuletyn, 276, 7–54.
• 25. Kopik, J.1997. Jura środkowa. Litostratygrafia i litofacje. Formalne i nieformalne jednostki litostratygraficzne. Jura Polska. In: S. Marek and M. Pajchlowa (Eds), Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 153, 263 pp.
• 26. Kopik, J. 1998. Lower and Middle Jurassic of the north-eastern margin of the Upper Silesia Coal Basin. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 378, 67–129. [In Polish with English summary]
• 27. Kopik, J. and Marcinkiewicz, T. 1997. Jura środkowa. Biostratygrafia. Jura polska. In: S. Marek and M. Pajchlowa (Eds), Epikontynentalny perm i mezozoik w Polsce. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 153, 236–250.
• 28. Leonowicz, P. 2012. Sedimentology and ichnology of Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 281–296.
• 29. Majewski, W. 2000. Middle Jurassic concretions from Częstochowa (Poland) as indicators of sedimentation rates. Acta Geologica Polonica, 50, 431–439.
• 30. Marynowski, L., Zatoń, M., Simoneit, B.R.T., Otto, A., Jędrysek, M.-O., Grelowski, C. and Kurkiewicz, S. 2007. Compositions, sources and depositional environments of organic matter from the Middle Jurassic clays of Poland. Applied Geochemistry, 22, 2456–2485.
• 31. Matyja, B.A. and Wierzbowski, A. 2000. Ammonites and stratigraphy of the uppermost Bajocian and Lower Bathonian between Częstochowa and Wieluń, Central Poland. Acta Geologica Polonica, 50, 191–209.
• 32. Matyja, B.A. and Wierzbowski, A. 2003. Biostratygrafia amonitowa formacji częstochowskich iłów rudonośnych (najwyższy bajos-górny baton) z odsłonięć w Częstochowie. Tomy Jurajskie, 1, 3–6.
• 33. Matyja, B.A. and Wierzbowski, A. 2006. Field Trip B1 – Biostratigraphical framework from Bajocian to Oxfordian. Stop B1.7 – Gnaszyn clay pit (Middle Bathonian – lowermost Upper Bathonian). Ammonite Biostratigraphy. In: A. Wierzbowski, R. Aubrecht, J. Golonka, J. Gutowski, M. Krobicki, B.A. Matyja, G. Pieńkowski and A. Uchman (Eds), Jurassic of Poland and adjacent Slovakian Carpathians. Field trip guidebook, 154–155. 7th International Congress on the Jurassic System, 6–18 September 2006, Kraków, Poland.
• 34. Mossoczy, Z. 1947. Report on geological research west of Częstochowa (Central Poland) in 1946. Państwowy Instytut Geologiczny, Biuletyn, 31, 43–52.
• 35. Oeynhausen, K. 1822. Versuch einer geognostischen Beschreibung von Oberschlesien und den nächst angrenzenden Gegenden von Polen, Galizien und Österreichisch Schlesien, 471 pp. G.D. Bädeker, Essen.
• 36. Pusch, G.G. 1823. Bemerkungen über Herrn v. Oeynhausens: Versuch einer geognostischen Beschreibung von Oberschlesien und den nächst angrenzenden Gegenden von Polen, Galizien und Österreichisch Schlesien. Taschenbuch für die gesammte Mineralogie, 17, 751–788.
• 37. Pusch, G.G. 1830. Krótki rys geognostyczny Polski i Karpat Północnych, 104 pp. A. M. Kitajewski; Warszawa.
• 38. Pusch, G.G. 1837. Polens Paläontologie, xiii+218 pp. E. Schweizerbart; Stuttgart.
• 39. Pusch, J.B. 1881–85. Nowe przyczynki do geognozyi Polski. Pamiętnik Fizjograficzny, 1, 133–167 (1881); 2, 134–174 (1882); 3, 114–195 (1883); 4, 128–141 (1884); 5, 30–71 (1885).
• 40. Rees, J. 2012. Palaeoecological implications of neoselachian shark teeth from the Bathonian (Middle Jurassic) orebearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62(3), 397–402.
• 41. Rehbinder, B. v. 1913. Die mitteljurassischen eisenerzführende Tone längs dem südwestlichen Rande des KrakauWieluner Zuges in Polen. Zeitschrift der Deutschen geologischen Gesellschaft, 65, 181–349.
• 42. Różycki, S.Z. 1953. Górny dogger i dolny malm Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Instytut Geologiczny, Prace, 17, 1–412.
• 43. Schultz, W. 1816. Bemerkungen über das Vorkommen des Bleyglanzes, Brauneisensteins und Gallmeyes bei und um Tarnowitz in Oberschlesien. Taschenbuch für die gesammte Mineralogie, 10, 263–270.
• 44. Smoleń, J. 2012. Faunal dynamics of foraminifer assemblages in the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 403–419.
• 45. Szczepanik, P., Witkowska, M. and Sawłowicz, Z. 2007. Geochemistry of Middle Jurassic mudstones (Kraków-Częstochowa area, southern Poland): interpretation of the depositional redox conditions. Geological Quarterly, 51, 57–66.
• 46. Wierzbowski, H. and Joachimski, M. 2007. Reconstruction of late Bajocian–Bathonian marine palaeoenvironments using carbon and oxygen isotope ratios of calcareous fossils from the Polish Jura Chain (central Poland). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 254, 523–540.
• 47. Witkowska, M. 2012. Palaeoenvironmental significance of iron carbonate concretions from the Bathonian (Middle Jurassic) ore-bearing clays at Gnaszyn, Kraków-Silesia Homocline, Poland. Acta Geologica Polonica, 62 (3), 307–324.
• 48. Zatoń, M. 2010a. Bajocian-Bathonian (Middle Jurassic) ammonites from the Polish Jura. Part 1. Families: Phylloceratidae, Nannolytoceratidae, Sonniniidae, Strigoceratidae, Oppeliidae and Lissoceratidae. Palaeontographica, Abt. A, 292, 65–113.
• 49. Zatoń, M. 2010b. Bajocian-Bathonian (Middle Jurassic) ammonites from the Polish Jura. Part 2. Families: Stephanoceratidae, Perisphinctidae, Parkinsoniidae, Morphoceratidae and Tulitidae. Palaeontographica, Abt. A, 292, 115–213.
• 50. Zatoń, M. and Marynowski, L. 2006. Ammonite fauna from uppermost Bajocian (Middle Jurassic) calcitic concretions from the Polish Jura – biogeographical and taphonomical implications. Geobios, 39, 426–442.
• 51. Zatoń, M. and Taylor, P.D. 2009. Middle Jurassic cyclostome bryozoans from the Polish Jura. Acta Palaeontologica Polonica, 54, 267–288.
• 52. Zatoń, M. and Taylor, P.D. 2010. Bathonian (Middle Jurassic) cyclostome bryozoans from the Polish Jura. Bulletin of Geosciences, 85, 275–302.
• 53. Zatoń, M., Marynowski, L. and Bzowska, G. 2006. Hiatus concretions from the ore-bearing clays of the CracowCzęstochowa Upland (Polish Jura). Przegląd Geologiczny, 54, 131–138. [In Polish with English summary]
• 54. Zatoń, M., Marynowski, L., Szczepanik, P., Bond, D.P.G. and Wignall, P.B. 2009. Redox conditions during sedimentation of the Middle Jurassic (Upper Bajocian-Bathonian) clays of the Polish Jura (south-central Poland). Facies, 55, 103–114.
• 55. Ziegler, P.A. 1988. Evolution of the Arctic-North Atlantic and the Western Tethys. American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 43, 1–196.
• 56. Znosko, J. 1953. Geological structure of the Błędów and Niegowonice region near Olkusz. Instytut Geologiczny, Biuletyn, 74, 1–60. [In Polish with English summary]