Laboratory studies of the DC - induced polarization in saturated sand models of rock

• Autorzy: Sobota J.

Warianty tytułu

PL

Badania laboratoryjne procesów relaksacyjnych polaryzacji wzbudzonej w nasyconych piaskowych modelach skał

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The results of laboratory experimental studies of the relaxation of the DC-induced polarization in saturated sand models of sedimentary rock are presented. The experimental methodology was based on registering of the relaxation IP signal (amplitude and time value) after a relatively long time of DC excitation (2-15 minutes). Depending on the chemical composition and petrophysical parameter of a rock such as the type of saturated medium (oil, electrolyte), the mechanism of polarization is different. The amplitude-time parameters of the relaxation signals depend on the petrophysical properties of the solid phase, on the salinity of porous medium, type of pore fluid and the electric field characteristics (current intensity and voltage). The Author describes the effective electrophysical characteristics of a porous medium by using well known equations. The obtained results suggest possibilities of inventing new methods in geophysical prospecting. The above experiments were the first step in this series and will be continued in the future.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań laboratoryjnych nad procesami relaksacyjnymi WP (wzbudzonej polaryzacji stałym prądem elektrycznym) w nasyconych piaskowych modelach skał osadowych. Rejestrowano amplitudowoczasowe charakterystyki relaksacji sygnałów WP po stosunkowo długim czasie wzbudzenia prądem stałym (2-15 minut). Pokazano, że w zależności od składu chemicznego oraz rodzaju nasycającej cieczy porowej: ropa naftowa, elektrolit . mechanizm depolaryzacji jest inny. Amplitudowo-czasowe charakterystyki sygnałów relaksacyjnych zależą od petrofizycznych właściwości fazy stałej, rodzaju płynów porowych i właściwości pola wzbudzającego (natężenie przepływającego prądu i napięcia). Zostały teoretycznie opisane efektywne elektrofizyczne charakterystyki porowatego ośrodka. Uzyskane wyniki sugerują możliwość utworzenia nowej metody geofizyki poszukiwawczej. Powyższe eksperymenty były pierwszym krokiem z tej serii i będą kontynuowane w przyszłości.

Słowa kluczowe

EN

methodology of investigations; polarization; relaxation

PL

metodologia badań; polaryzacja wzbudzona; procesy relaksacyjne

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 68, nr 8
• Strony: 490--496
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.,

Twórcy

autor

Sobota J.

• Zakład Geologii Strukturalnej i Kartografii Geologicznej oraz Laboratorium Geofizyczne, Instutut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• 1. Atekwana E.A., Sauck W.A., Werkema Jr. D.D.: Investigations of geoelectrical signatures at a hydrocarbon contaminated site. Journal of Applied Geophysics 2000, 44, 167–180.
• 2. Benson R.C.: Remote sensing and geophysical methods for evaluation of subsurface conditions. In: D.M. Nielsen (Ed.), Practical Handbook of Groundwater Monitoring, Lewis Publishers 1991, pp. 143–194.
• 3. Bolt G.H., Bruggenwert M.G.: Soil Chemistry, Part A, Basic elements. Elsevier, New York 1978.
• 4. Corrêa Alegria F., Martinho E., Almeida F.: Measuring soil contamination with the time domain induced polarization method using Lab VIEW. Measurement 2009, 42, 1082–1091.
• 5. Filt’s R.V., Grechin D.P.: An algorithm for computing the one-dimensional electromagnetic field in a conducting ferromagnetic cylinder based on the method of finite differences. Journal of Mathematical Sciences 1997, vol. 86, no. 2, 2646–2649,
• 6. Klitzsch N., Stallmach F., Jacobs F.: Laboratory investigation to prove low concentrations of hydrocarbons in soils, in: Proceedings of the IV Meeting of the Environmental and Engineering Geophysical Society (European Section), Barcelona (Spain), 1998, 31–34.
• 7. Kobranova V.N.: Petrophysics. Moskow 1986, Mir Publishers (Translated from the Russian), 376 pp.
• 8. Marshall D.J., Madden T.R.: Induced polarization, a study of its causes. Geophysics 1959, 24: 790–816.
• 9. Martinho E., Almeida F., Senos Matias M.J.: An experimental study of organic pollutant effects on time domain induced polarization measurements. Journal of Applied Geophysics 2006, 60, 27–40.
• 10. Martinho E., Almeida F.: Time domain induced polarization experiments on gasoline contaminated samples. Proceedings of the IV Meeting of the Environmental and Engineering Geophysical Society (European Section), Barcelona (Spain) 1998, pp. 85–87.
• 11. Nigmatullin R.I.: Principles of Heterogeneous Media Mechanics. Moscow 1978, Nauka, 336 pp. (in Russian).
• 12. Olhoeft G.R.: Low-frequency electrical properties. Geophysics 1985, 50, 2492–2503.
• 13. Parkhomenko E.I.: Electrification phenomena in rocks. In: Monographs in Geoscience, Plenum Press, New York 1971, 285 p.
• 14. Sobotka J., Kondrat V.: Experimental and theoretical studies of the relaxation  of electrically induced (with direct current) polarization signals in porous media. XIX Congress of the Carpathian Balkan Geological Association (CBGA 2010) – Thessaloniki 2010 (abstract), September 23–26 2010, Geologica Balcanica, vol. 39, no. 1–2, 364–365.
• 15. Sobotka J.: DC-induced acoustic emission in saturated sand models of sedimentary rock. Acta Geophysica 2010, vol. 58, no. 1, 163–172.
• 16. Sobotka J.: Longitudinal ultrasonic waves in DC electric field, Acta Geophys 2009, vol. 57, no. 2, 247–256.
• 17. Sobotka J.: The laboratory modelling of effect of electric and acoustic fields interaction in porous media saturated with water or hydrocarbons, Acta Geophys. Pol. 2004, 52, 3, 381–396.
• 18. Sobotka J.: Various effect of relaxation of electric polarized saturated models of rocks (Zróżnicowane efekty relaksacyjne w spolaryzowanym modelu nasyconych skał). [w:] Nauki o Ziemi w badaniach podstawowych, złożowych i ochronie środowiska. UWND AGH, Kraków 2001, 101–107 (in Polish).
• 19. Sternberg B.K., Oehler D.Z.: Induced polarization in hydrocarbon surveys: Arkoma basin case histories. In Ward, S. H., editor, INDUCED POLARISATION: Applications and Case histories, volume 4. Society of Exploration Geophysicists, 1990.
• 20. Sumner J.S.: Principles of Induced Polarization for Geophysical Exploration. Elsevier Scientific Publishers, Amsterdam 1976, 277 pp.
• 21. Titov K., Kemna A., Tarasov A., Vereecken H.: Induced polarization of unsaturated sands determined through time domain measurements. Vadose Zone Journal 2004, 3, 1160–1168.
• 22. Towel J.N., Anderson R.G., Pelton W.H., Olhoeft G.R., LaBrecque D.: Direct detection of hydrocarbon contaminants using induced polarization method. SEG meeting 1985, pages 145–147.
• 23. Vacquier V., Holmes C.R., Kintzinger P.R., Lavergne M.: Prospecting for groundwater by induced electrical polarization. Geophysics 1957, 23, 660–687.
• 24. Vanhala H., Soininen H., Kukkonen I.: Detecting organic chemical contaminants by spectral-induced polarization method in glacial till environment. Geophysics 1992, 57, 1014–1017.
• 25. Vanhala H., Soininen H.: Laboratory technique for measurements of spectral induced polarization response of soil samples. Geophysical Prospecting 1995, 43, 655–676.
• 26. Vanhala H.: Mapping oil contaminated sand and till with the spectral induced polarization (SIP) method. Geophysical prospecting 1997, 45, 303–326.
• 27. Veeken P.C.H., Legeydo P.J., Davidenko Y.A., Kudryavceva E.O., Ivanov S.A, Chuvaev A.: Benefits of the induced polarization geoelectric method to hydrocarbon exploration. Geophysics 2009, 74, no. 2, B47–B59.