Bezpieczne wymiarowanie kanalizacji na podstawie lokalnych modeli opadów

• Autorzy: Kotowski A. , Kaźmierczak B. , Dancewicz A.

Warianty tytułu

EN

Safe sizing of sewage systems based on the local rainfall models

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule wykazano znaczne różnice ilościowe wysokości i intensywności opadów w różnych rejonach Wrocławia. Stwierdzono, że w rejonie stacji meteorologicznej Wrocław-Strachowice (na zachodzie miasta) występują wyższe wartości natężeń opadów o 15% w stosunku do rejonu stacji Wrocław-Swojec (na wschodzie). Wnioskowanie oparte na materiałach pochodzących z dwóch stacji może powodować jednak niedoszacowanie natężeń opadów w rejonach północnym i południowym miasta, na co wskazują wyższe wartości maksymalnych opadów dobowych na Psim Polu czy Oporowie. Badania wykazały, że obecna sieć pomiarowo-obserwacyjna nie spełnia zapotrzebowania na informacje niezbędne do projektowania bądź modernizacji, w tym modelowania hydrodynamicznego, systemów kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej. Należy zatem zwiększyć liczbę stacji automatycznie rejestrujących wysokość opadów w czasie, co w efekcie przyczyni się do skuteczniejszej ochrony całej aglomeracji wrocławskiej przed lokalnymi wylewami z kanalizacji czy podtopieniami. Wykazano, że model opadów Błaszczyka, który jest jak dotychczas najczęściej stosowany do wymiarowania kanalizacji w Polsce, znacznie zaniża wyniki obliczeń miarodajnych natężeń deszczy . o około 40% dla rejonu Wrocławia-Strachowic i o 25% dla rejonu Wrocławia-Swojca. Nie powinien więc być stosowany w warunkach wrocławskich, a także szerzej - w Polsce.

EN

The paper shows substantial quantitative differences in precipitation amout and intensity in various region of Wrocław. It has been found that precipitation intensity values higher by 15% occur in the area around the metrological station Wrocław-Starachowice (the west side of the city) in relation to the area of Wrocław-Swojec station (the east side of the city). The inference based on materials from the two stations may however result in the underestimation of precipitation intesities in the north and south area of the city, which can be indicated by higher values of maximum daily precipitations in Psie Pole or Oporowo. The investigation has shown that the current measurement - observation network fails to meet information requirements, which are necessary to design and modernize sewage and combined sewage systems, including the hydrodynamic modeling. The number of metrological stations automatically recording precipitation amounts in time should be increased to provide more efficient protection of Wrocław and its suburbs against local sewage outflows and flooding. Furthermore, it has been indicated that the precipitation model of Błaszczyk, which, as for now, is the most frequently applied in sewage sizing in Poland, substantially underrates the values of representative rainfall intensities - by 40% for the area of Wrocław-Starachowice and by 25% for the area of Wrocław-Swojec. It therefore shoult not be used in conditions of Wrocław, and also wider in Poland.

Słowa kluczowe

PL

częstość występowania; model opadu; natężenie deszczu; opad deszczu

EN

occurrence frequency; precipitation model; rainfall; rainfall intensity

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Środowisko
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 1-Ś
• Strony: 85--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.,Tab., wz., wykr., rys.

Twórcy

autor

Kotowski A.

autor

Kaźmierczak B.

autor

Dancewicz A.

• Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska

Bibliografia

• [1] Kotowski A., Dyskusja nad zaleceniami normy PN-EN 752 odnośnie zasad wymiarowania odwodnień terenów w Polsce, VI Zjazd Kanalizatorów Polskich POLKAN, Łódź 6-7.12.2007, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN 2007, nr 46, 27-37.
• [2] Kotowski A., Kaźmierczak B., Ocena przydatności dotychczasowych wzorów na natężenie opadów deszczowych do projektowania odwodnień terenów w Polsce, GWTS 2009, nr 11, 11-17.
• [3] Kotowski A., Kaźmierczak B, Dancewicz A., Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji, Wyd. Komitetu Inżynierii lądowej i Wodnej PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki, Studia z zakresu Inżynierii Sanitarnej (w druku), Warszawa 2010.
• [4] Świątecki A., Analiza możliwości zastosowania typowych krzywych natężenia deszczów w funkcji czasu trwania opadu, Prace i Studia Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, t. 8, Warszawa 1965.
• [5] Prokop P., Maksymalne opady oraz czas ich trwania na świecie i w Polsce, Przegląd Geofizyczny 2006, R. LI, nr 2.
• [6] Błaszczyk W., Spływy deszczowe w sieci kanalizacyjnej, Wytyczne do normatywu, GWTS 1954, nr 9, 262-271.
• [7] IMGW: Atlas Klimatyczny Polski, PPWK, Warszawa 1973.
• [8] Lorec H. (red), Atlas klimatu Polski, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa 2005.
• [9] Kirschenstein M., Baranowski D., Sumy opadów atmosferycznych w Polce w latach 1951-1995. Badanie Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria A - Geografia Fizyczna 2005, t. 56, 55-72.
• [10] Praca zbiorowa: Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 1977.
• [11] Sobik M., Klimat. Przyroda Dolnego Śląska, PAN Oddz. Wrocław 2005, 39-57.
• [12] Bac S., Rojek M., Warunki klimatyczne Dolnego Śląska. Rolnictwo na Dolnym Śląsku. PWN, Warszawa 1984, 25-42.
• [13] Stachy J. (red.), Atlas hydrologiczny Polski, t. 1, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1987.
• [14] Bogdanowicz E., Stachy J., Maksymalne opady deszczu w Polsce. Charakterystyki projektowe, Materiały badawcze, Seria: Hydrologia i Oceanologia, nr 23, Wyd. IMGW, Warszawa 1998.
• [15] Bac-Bronowicz J., Dancewicz A., The density of precipitation network of urban area as a base for evaluating the interpretation of spatial differentiation of precipitation with the example of Wroclaw agglomeration, GIS Conference, By interoperability to mobility, January 23rd to 26th 2005, Ostrava-Poruba, Czech Republic.
• [16] Wołoszyn J., Średnie natężenie, średni czas trwania i rozkład natężenia normalnych opadów we Wrocławiu, Zeszyty Nauk. WSR we Wrocławiu, Melioracja 1961, nr 61, 23-41.
• [17] Sowiński M., Wyznaczenie maksymalnego natężenia opadu o T-letnim okresie powtarzalności na przykładzie Wrocławia, Wiadomości IMGW 1980, t. 6, z. 3-4, 117-126.
• [18] Licznar P., Łomotowski J., Analiza chwilowych natężeń deszczów miarodajnych we Wrocławiu, Ochrona Środowiska, 2005, nr 2, 25-28.
• [19] Pyka J.L., Temperatura i opady atmosferyczne we Wrocławiu w latach 1881-1980, Acta Univ. Wrat., Wrocław 1991, Prace Inst. Geogr. seria A, t. 6, 19-54.
• [20] Wiszniewski W., Atlas opadów atmosferycznych w Polsce 1891-1930, PIHM, Wyd. Komunikacyjne, Warszawa 1953.
• [21] Bac S., Estimate of reliability of information on atmospheric precipitation, Acta Univ. Wrat., Wrocław 1997, Prace Inst. Geogr. Seria C, t. 4, 163-170.
• [22] Zasoby archiwalne IMGW Oddział we Wrocławiu.
• [23] Zasoby archiwalne Uniwersytetu Przyrodniczego, IKiOŚ we Wrocławiu.
• [24] Zasoby archiwalne Uniwersytetu Wrocławskiego, ZMiK we Wrocławiu.
• [25] Worsa-Kozak M., Kotowski A., Wartalski A., Monitoring stanów wód podziemnych w rejonie Śródmiejskiego Węzła Wodnego we Wrocławiu, Przegląd Geolog, 2008, t. 56, nr 4, 302-307.
• [26] Schmitt T.G., Kommentar zum Arbeitsblatt A 118 "Hydraulische Bemessung und Nachweis von Entwässerungssystemen", DWA, Hennef 2000; Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa 2007.