Wypadek kolejowy w Szczygłowicach. Przebieg zdarzenia oraz analiza zagrożeń rzeczywistych oraz potencjalnych

• Autorzy: Węsierski T. , Nagrodzka M.

Warianty tytułu

EN

The rail accident in Szczygłowice. The case study and an analysis of potential hazards

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nie jest tajemnicą iż stan polskich torowisk nie należy do najlepszych, zwłaszcza na terenie województwa śląskiego. Prędkość dopuszczalna pociągów na odcinku między Knurowem a Szczygłowicami wynosi zaledwie 30 km/h. Niestabilność nasypu kolejowego było przyczyną wypadku jaki zdarzył się w okolicach Szczygłowic 23 maja 2002 r. w wyniku którego wykolejeniu uległ pociąg towarowy posiadający w swym składzie między innymi cysternę zawierającą amoniak oraz n-oktanol. Cysterna z n-oktanolem uległa wywróceniu na bok oraz rozszczelnieniu w sposób umożliwiający wyciek praktycznie połowy zawartości cysterny. Cysterna z amoniakiem uległa natomiast zsunięciu jedną osią z toku szyn. W artykule dokonano analizy zagrożeń występujących na miejscu zdarzenia jak i również działań ratowniczych tam przeprowadzonych. Uwzględniono między innymi właściwości fizykochemiczne chemiczne 1-oktanolu oraz amoniaku. Na podstawie dostępnej dokumentacji tekstowej oraz zdjęciowej udostępnionej prze KM PSP w Gliwicach oszacowano wielkość rozszczelnienia oraz ładunku przewożonego w wykolejonych wagonach. W analizie uwzględniono panujące warunki atmosferyczne. Wykorzystując program ALOHA 5.4.1.2 dokonano wyznaczenia wielkości strefy zagrożenia toksykologicznego oraz wybuchowego dla 1-oktanolu dla zaistniałej wielkości rozszczelnienia (33 x 8 cm). Dodatkowo dokonano analizy hipotetycznego zagrożenia jakie miałoby miejsce w przypadku analogicznego rozszczelnienia cysterny z amoniakiem oraz w przypadku gdy uszkodzeniu uległyby zawory wyładowcze cysterny. Drugie założenie było o tyle istotne, iż w przypadku innego układu wagonów w składzie pociągu wywróceniu uległaby cysterna z amoniakiem. Zważywszy na dużo większą odporność cystern ciśnieniowych największe prawdopodobieństwo uszkodzenia istniałoby właśnie dla zaworów wyładowczych. Publikacja posiada naukowe elementy analizy wplecione w ocenę działań ratowniczych mających miejsce podczas tego zdarzenia. Zważywszy na stosunkowo nieodległy czas prowadzenia działań oraz stosunkowo niewielkie zmiany w wyposażeniu jakie nastapiły w tym okresie publikacja posiada element praktyczny możliwy do wykorzystania przez ratowników w analizie podobnych zdarzeń.

EN

It is no secret that condition of trackways are insufficient especially in Silesia. Speed limit on the section between Knurow and Szczygłowice is only 30 km / h. Instability of the railway embankment was the cause of an accident that happened around Szczygłowice (23 May 2002) resulting in the derailment of a goods train. The tank with 1-octanol was tipping to one side and broken and almost half of the content leaked. The tank with ammonia derailed only with one axle without failure. This article analyzes the potential and real hazards in time of rescue operation taking into account inter alia physical and chemical properties of 1-octanol and ammonia. On the basis of the available text and photo documentation from City Headquarters of State Fire Service in Gliwice was possible to estimate size of the leakage of cargo carried in the derailed cars. The analysis takes into account the prevailing weather conditions. Using the ALOHA 5.4.1.2 were determined toxicological and flammable zones for 1-octanol leakage (33 x 8 cm). In addition an analysis of a hypothetical risk for ammonia tank damage was made especially with assumption of failure of discharge valves which is the most probable. The publication is a scientific analysis braided into the assessment of rescue operations taking place during this event. Because of relatively small changes in basic equipment that have occurred since 2002 the publication has a practical element capable of being used by rescuers in the analysis of similar events.

Słowa kluczowe

PL

1-oktanol; ratownictwo chemiczne; ryzyko związane z amoniakiem; strefa zagrożenia; wyciek

EN

1-octanol; ammonia hazards; chemical rescue; danger zone; leakage

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 1
• Strony: 113--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.,Fot., rys., tab.,

Twórcy

autor

Węsierski T.

autor

Nagrodzka M.

• Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Warszawa

Bibliografia

• 1. M. Luszczyk, K. Sierantowicz, J. Jaworek, J. Kozłowski, Analiza zdarzenia „Wypadek kolejowy w miejscowości Szczygłowice”, KM PSP w Gliwicach, Gliwice, czerwiec 2002 r.;
• 2. Abbasi T., Abbasi S. A., The boiling liquid expanding vapour explosion (BLEVE): Mechanism, consequence assessment, management, J. Hazardous Materials, 141 (2007) pp. 489-517;
• 3. Markowski A. S., Zapobieganie stratom w przemyśle, Cz. III. Zarządzanie bezpieczeństwem procesowym, Politechnika Łódzka, 2000;
• 4. Karta charakterystyki substancji 1-oktanol, Polskie Odczynniki Chemiczne, Gliwice czerwiec 2008 r.;
• 5. Tarkowski X. M., Tarkowski S., Amoniak. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego, Podstawy i metody oceny środowiska pracy 2 (26) 2003;
• 6. Borysewicz M., Furtek A., Potempski S., Poradnik metod ocen ryzyka związanego z niebezpiecznymi instalacjami procesowymi, Instytut Energii Atomowej Otwock-Świerk 2000 r.;
• 7. http://www.fireengineering.com/articles/print/volume-155/issue-4/features/blevefacts-risk-factors-and-fallacies.html;
• 8. Abbasi T., Abbasi S. A., The boiling liquid expanding vapour explosion (BLEVE) is fifty y and lives on!, J. Loss Prevention, 21 (2008) pp. 485-487.