Od kontroli wewnętrznej do zarządczej. Analiza organizacyjno-prawnych aspektów kontroli w jednostkach sektora finansów publicznych

• Autorzy: Stańczyk K.

Warianty tytułu

EN

From the internal control to the control of management activities. Analysis of organizational and legal aspects in public financial sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kontrola jest niezbędnym elementem procesu zarządzania. Występuje zatem zarówno w zarządzaniu całą gospodarką narodową, jej poszczególnymi dziedzinami oraz jednostkami organizacyjnymi, a wśród nich jednostkami sektora finansów publicznych. W sektorze publicznym celem kontroli jest badanie zgodności postępowania z obowiązującymi aktami prawa, a także badanie efektywności i ocena faktycznych realizacji procesów zachodzących w jednostkach tego sektora, stąd obowiązkiem prowadzenia kontroli zostały objęte wszystkie jednostki sektora finansów publicznych. Zadaniem kontroli w tym obszarze jest wykrywanie zjawisk negatywnych w działalności przede wszystkim jednostek budżetowych , ustalanie ich przyczyn, rozmiarów i skutków, wskazanie osób odpowiedzialnych za wystąpienie odchyleń. Ważnym zadaniem jest również określenie możliwości, trybów i sposobów usunięcia negatywnych zjawisk oraz stworzenie procedur zapobiegających ich powstawaniu w przyszłości. Współcześnie, miejsce dotychczasowej kontroli finansowej zajęła kontrola zarządcza. Ma ona charakter kontroli wewnętrznej, chociaż należy nie tylko do kierownika jednostki sektora finansów publicznych, lecz także do ministra kierującego danym działem administracji rządowej oraz do wójta, burmistrza, prezydenta miasta, przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego. Wzrost znaczenia kontroli zarządczej łączy się z menadżerskim podejściem do finansów publicznych, zwłaszcza pod względem zachowania dostatecznej efektywności wydatkowania środków publicznych. Tym samym, kontrola zarządcza jest związana bezpośrednio z zarządzaniem i stanowi jedną z jego funkcji (obok planowania, organizowania i kierowania). Działania te w sferze jednostek sektora finansów publicznych przyjęto określać jako zarządzanie operacyjne lub administrowanie.

EN

The threat of crisis in public finances enforces regulations aiming at their rehabilitation especially for effective spending and controlling of both the state and European finances. For these purposes the place of the previous financial control has been taken over by the control of management activities. It performs the role of internal control; however it is not subjected only to the manager in charge of the given sector of public finances but also to the minister responsible for the particular department of state administration and local governments. These days the importance and significance of the control of management activities is associated with the managerial attitude to the sector of public finances with especial stress on their effective spending.

Słowa kluczowe

PL

finanse publiczne; internal control; jednostki sektora finansów publicznych; kontrola wewnętrzna; kontrola zewnętrzna

EN

control of management activities; public finances; units of the sector finances

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 4
• Strony: 31--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.,

Twórcy

autor

Stańczyk K.

• Instytut Logistyki Wydziału Zarzadzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej

Bibliografia

• 1. Dylewski M., Filipiak B., Szewczuk A., Finanse publiczne. Instrumenty, struktury, procesy, Wyd. Fundacja na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004.
• 2. Gaweł A., Rewizja działalności gospodarczej przedsiębiorstwa przemysłowego, Warszawa 1964.
• 3. Górecki E., Kontrola wewnętrzna w przedsiębiorstwie rynkowym, Wyd. Agencji Wydawniczej Interfart, Łódź 1999.
• 4. Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2004.
• 5. Jaroszyński M., Prawo administracyjne, PWN, Warszawa 1952.
• 6. Kałużny S., Nadzór i kontrola w przedsiębiorstwie. Kompendium wiedzy dla kontrolujących i kontrolowanych, Wyd. Kwantum, Warszawa 1997.
• 7. Karwowski E., Organizacja i kontrola wewnętrzna na przykładzie spółki prawa handlowego, Wyd. Perfekt-Audit Doradcy Finansowo-Księgowi, Gdańsk 1996.
• 8. Klimas M., Podręczna encyklopedia rachunkowości, Poltext, Warszawa 2000.
• 9. Kontrola i audyt w perspektywie europejskiej, pod red. B. Kuca, L. Smolaka, Wyd. MSWiA, Warszawa 2004.
• 10. Kontrola wewnętrzna, praca zbiorowa zespołu Price Waterhouse Coopers, Wyd. Fundacja Rozwoju rachunkowości w Polsce, Warszawa 1999.
• 11. Kosikowski C., Finanse publiczne. Komentarz, Wyd. Lexis Nexis, Warszawa 2003.
• 12. Kowalczyk E., Odpowiedzialność kierownika i głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych w zakresie rachunkowości i gospodarki finansowej, ODDK, Gdańsk 2007.
• 13. Kurowski L., Ruśkowski E., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa w sektorze publicznym, Warszawa 2000.
• 14. Kurowski L., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa, organizacja i kierowanie, PWE, Warszawa 1990.
• 15. Kurowski L., Sochacka-Krysiak H., Kontrola finansowa, Warszawa 1971.
• 16. Lipiec-Warzecha L., Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• 17. Nahotko S., Kontrola finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem w aspekcie standardów europejskich, Oficyna Wydawnicza Ośr. Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz 2000.
• 18. Paczula Cz., Kontrola wewnętrzna jako element procesu zarządzania, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2003.
• 19. Paczuła Cz., Kontrola wewnętrzna w zarządzaniu jednostką gospodarczą, Difin, Warszawa 1998.
• 20. Słownik języka polskiego, Warszawa 1984.
• 21. Starościak J., Elementy nauki w administracji, PWN, Warszawa 1957.
• 22. Sylwestrzak A., Kontrola administracji publicznej w II Rzeczypospolitej Polskiej, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2004.
• 23. Terebucha E., Zasady wewnętrznej kontroli finansowo-księgowej w przedsiębiorstwach transportowych, Warszawa 1965.
• 24. Uryga J., Kośmider A., Problemy kontroli gospodarczej, PWE, Warszawa 1984.
• 25. Wasylko M., Kontrola finansowa jako system optymalizacji procesów gospodarczych. Wyższa Szkoła Finansów, Bankowości i Ubezpieczeń, Łódź 2001.
• 26. Wierzbicki K., Kontrola wewnętrzna w podstawowych jednostkach gospodarczych, Wyd. UNIVERS-D.K.M., Warszawa-Zielona Góra 1996.
• 27. Zieleniewski J., Organizacja i zarządzanie, PWN, Warszawa 1969.
• 28. Raport Komitetu Organizacji Sponsorujących TREADWAY (COSO), wyd. Fundacja Rozwoju Rachunkowości, Warszawa 1999.
• 29. Standardy kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych załącznik do Komunikatu Nr 1 Ministra Finansów z dnia 30 stycznia 2003 r. (DzUrz Ministerstwa Finansów 2003, nr 3, poz. 13 oraz Biuletyn Skarbowy Ministerstwa Finansów nr 1 z 2003 r.).
• 30. Ustawa z 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych, ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów, ustawy o działaniach administracji rządowej oraz ustawy o służbie cywilnej (DzU 2001, nr 102, poz. 1116).
• 31. Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (DzU 1998, nr 155, poz. 1014).
• 32. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (DzU 2004, nr 19, poz. 177).
• 33. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2005, nr 249, poz. 2104).
• 34. Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2009, nr 157, poz. 1240).
• 35. Buk H., Wykorzystanie budżetowania w planowaniu i kontroli finansowej, „Serwis Finansowo Księgowy” 1998, nr 4.
• 36. Chojna-Duch E., Kontrola czy audyt Najwyższej Izby Kontroli, „Kontrola Państwowa”, 2002, nr 1 (Numer specjalny).
• 37. Jagielski J., Audyt wewnętrzny - miejsce w systemie kontroli i organizacja, „Kontrola Państwowa” 2003, nr 3.
• 38. Kubik A., Funkcjonowanie Publicznej Wewnętrznej Kontroli Finansowej w Polsce, „Kontrola Państwowa” 2005, nr 1.
• 39. Kuc B. R., Niektóre problemy autonomizacji kontroli, „Prakseologia” 1973, nr 3-4.
• 40. Szostak R., Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych - charakterystyka ogólna, „Kontrola Państwowa” 2010, nr 5.