"Wschodnie inspiracje" orientalne wpływy w opisach sztuki ogrodowej i literaturze młodopolskiej

• Autorzy: Bazelak O.

Warianty tytułu

EN

"Eastern inspirations" - oriental influence on descriptions of garden art in literature of Young Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sztuka ogrodowa jako szczególny rodzaj kreacji niekoniecznie musi dotyczyć realnie istniejących założeń ogrodowych. Funkcjonuje także w sferze kreacji artystycznej. Wyjątkowym jej przypadkiem są literackie opisy ogrodów w literaturze Młodej Polski. Zwłaszcza te, które wykorzystują różne elementy kultur wschodnich do oddania atmosfery tajemniczego Wschodu. Występują one w jednym obrazie, tworząc nierozerwalny splot, który został nazwany "wschodnim palimpsestem". Wszystkie przykłady zostały oparte na książce Tadeusza Micińskiego Mene-Mene-Thekel. Upharisim!... Quasi una phantasia..., która została wydana w 1931 roku.

EN

Garden art as a unique type of creation can be found not only in the genuine gardens, but also in literary descriptions of gardens. Particular example of functioning such creation in literature of Young Poland are descriptions of gardens in which authors are rendering the atmosphere of mysterious East using the elements of Oriental cultures in insoluble knot of internal ties. Such intricacies were named as "Eastern palimpsest" and all given examples are based on book of Tadeusz Micinski Mene-Mene-Thekel. Upharisim!... Quasi una phantasia... which was issued in 1931.

Słowa kluczowe

PL

Młoda Polska; ogród; Orient

EN

garden; Orient; Young Poland

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 107, z. 5-A
• Strony: 279--287
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.,

Twórcy

autor

Bazelak O.

• Stowarzyszenie Historyków Sztuki,

Bibliografia

• BIAŁOSTOCKI J., Ikonografia romantyczna. Przegląd problemów badawczych, [w:] Symbole i obrazy w świecie sztuki, PWN, Warszawa 1982.
• BOGDANOWSKI J., Postać i znaczenie motywów kompozycji dalekowschodnich w parkach wschodnich, [w:] Orient i orientalizm w sztuce, materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień 1983, PWN, Warszawa 1986.
• CZABANOWSKA-WRÓBEL A., Baśń w literaturze Młodej Polski, Universitas, Kraków 1996.
• DE ROUGEMONT D., Osoba, anioł i absolut, czyli dialog pomiędzy Zachodem a Wschodem, [w:] Mity o miłości, przeł. M. Żurowska, Czytelnik, Warszawa 2002.
• GŁOWIŃSKI M., Powieść młodopolska. Studium z poetyki historycznej, Universitas, Kraków 1997.
• GUTOWSKI W., Burzyciel świątyń i budowniczy nadgwiezdnych miast. O symbolice architektonicznej w twórczości Tadeusza Micińskiego, [w:] Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej. Studia o twórczości Tadeusza Micińskiego, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2002.
• ILLG J., Historia w tyglu alchemika. "Wita" Tadeusza Micińskiego, [w:] Literatura i historia. Interpretacje, pod red. T. Bubnickiego i I. Opackiego, PWN, Uniwersytet Śląski, Warszawa-Kraków-Katowice 1982.
• JAROSZEWSKI T.S., Orient w architekturze polskiej XIX wieku, [w:] Orient i orientalizm w sztuce, materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień 1983, PWN, Warszawa 1986.
• JASPERS K., Orient i Okcydent (świat Wschodu i świat Zachodu), [w:] O źródle i celu historii, tłum. J. Marzęcki, Wydawnictwo Marek Derewecki, Kęty 2006.
• KIENIEWICZ J., Orientalność polska, [w:] Sąsiedzi i inni, Czytelnik, Warszawa 1978.
• KOSCHMAL W., Przekształcenie noweli w poemat prozą. "Pieśń triumfującej miłości" I.S. Turgieniewa i T. Micińskiego, [w:] "Rocznik Komisji historycznoliterackiej", XVIII, 1990.
• KURKIEWICZ M., W labiryntach konwencji. O prozie Tadeusza Micińskiego, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2004.
• LINKNER T., Maskarada z eleuzyńskiego misterium w powieści Tadeusza Micińskiego "Mené-Mené-Thekel-Upharisim!...", [w:] Z problemów prozy - powieść inicjacyjna, pod red. W. Gutowskiego i E. Owczarz, Toruń 2003.
• MICIŃSKI T., Mené-Mené-Thekel. Upharisim!... Quasi una phantasia…, Warszawa 1931.
• NOWAKOWSKA-SITO K., Świat antyczny i Rosyjskie Sezony w Paryżu (1909-1913), [w:] Przed wielkim jutrem. Sztuka 1905-1918, materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, październik 1990, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• OKOŃ W., Chimeryczny koniec wieku, [w:] Już się ma pod koniec starożytnemu światu… Zmierzch, schyłek, upadek w historii Sztuki, materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, pod red. M. Poprzęckiej, SHS, Warszawa 1999.
• PIWIŃSKA M., Wschodnie maskarady, [w:] Złe wychowanie. Fragmenty romantycznej biografii, słowo/obraz/terytorium, Gdańsk 2005.
• PODRAZA-KWIATKOWSKA M., Inspiracje japońskie w literaturze Młodej Polski. Rekonesans, "Pamiętnik Literacki", z. 2, 1983.
• REYCHMAN J., Orient w kulturze polskiego Oświecenia, Ossolineum, Wrocław 1964.
• SEMCZUK A., Iwan Turgieniew, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988.
• SIERADZKA A., Bajadery znad Wisły. Styl orientalny mody kobiecej w Polsce w latach 1911-1914, [w:] Orient w kulturze polskiej, materiały z sesji jubileuszowej z okazji 25-lecia Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, 15-16 października 1998, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2000.
• SIERADZKA A., Diagilew, Bakst, Poiret - orientalizm w sztuce i modzie początku XX wieku, [w:] Orient i orientalizm w sztuce, materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień 1983, PWN, Warszawa 1986.
• SIERADZKA A., Tendencje w modzie kobiecej w Polsce prze I wojną światową, [w:] Przed wielkim jutrem. Sztuka 1905-1918, materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, październik 1990, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• SUSZKA C., Próba zdefiniowania pojęcia synkretyzmu, [w:] W poszukiwaniu utraconej jedni. O synkretyzmie kulturowo-religijnym w twórczości Tadeusza Micińskiego, "Ruch Literacki", z. 2, 2001.
• TURGIENIEW I., Pieśń triumfującej miłości, tłum P. Hertz, [w:] Opowieści tajemnicze, wyboru dokonał i posłowiem opatrzył A. Semczuk, Wiedza Powszechna, Warszawa 1988.
• WALAS T., Ku otchłani. Dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905, Kraków 1986.
• WRÓBEL J., Misteria czasu. Problematyka temporalna Tadeusza Micińskiego, Universitas, Kraków 1999.