Historia genius loci jako element historii ogrodów i ludzkości

• Autorzy: Przybylak Ł.

Warianty tytułu

EN

The history of genius loci as the element of the history of gardens and humanity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podejmując próbę charakterystyki zjawiska, jakim jest genius loci w kontekście sztuki kształtowania ogrodów, należy odpowiedzieć na pytanie, czym tak naprawdę jest owe zjawisko. Istotny jest nie tylko mistyczny, ale również czysto ludzki aspekt genius loci, przejawiający się w preferencji określonego miejsca i uznaniu go za atrakcyjne bądź nie. Być może kluczem do rozwiązania tajemnicy "ducha miejsca" jesteśmy my sami, determinowani wyborami naszych przodków. Śledząc dzieje sztuki kształtowania ogrodów, a co za tym idzie, dziejów samego genius loci, napotykamy jego wizerunek jako jawnej manifestacji sił boskich, lustrzanego odbicia ludzkiej pychy i ambicji. Niniejsza rozprawa jest nie tylko próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest i czym było genius loci w kształtowaniu ogrodów, jest także charakterystyką rodzaju ludzkiego, który - kreując w swojej wyobraźni obrazy ogrodu idealnego - wyrażał tym samym odwieczną tęsknotę za bliskim kontaktem z naturą.

EN

The attempt to characterize the genius loci phenomenon in the context of the art of garden shaping needs answering one question: what does this phenomenon really stand for? What matters is not only the mistic, but also the purely human aspect of genius loci which shows in the preference of a specific place and perceiving it as attractive or not. Maybe we are the key to solve the mystery of the "place spirit", determined by the choices of our ancestors. Looking at the garden history, and, what follows, the very genius loci we encounter its image as a visible manifestation of divine forces, the mirror reflection of the human greed and ambition. This dissertation is not only an attempt to answer the question of what genius loci is and was in the garden shaping, but it is also a description of the humankind and man's creation of the image of an ideal garden, which permanently reflected the human sentiment and missing of a close touch with nature.

Słowa kluczowe

PL

duch miejsca; genius loci; historia ogrodów; Moszna; psychologia ewolucyjna

EN

evolutionary psychology; garden history; genius loci; Moszna; spirit of place

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 107, z. 5-A
• Strony: 337--346
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.,

Twórcy

autor

Przybylak Ł.

• Katedra Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,

Bibliografia

• BELLINGER G., Leksykon mitologii - mity ludów i narodów świata, Muza, Warszawa 2003.
• BUSS D., The Handbook of Evolutionary Psychology, Wiley&Sons, Hoboken, New Jersey 2005.
• CHARAGEAT M., Sztuka ogrodów, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978.
• CHOJECKA E., Obraz natury "drugiego obiegu" - wizja alchemiczna, [w:] Sztuka a natura, Muzeum Śląskie, Katowice 1991.
• Encyklopedia PWN, tom I, Gazeta Wyborcza 2005.
• HOBHOUSE P., Historia ogrodów, Arkady, Warszawa 2007.
• MAJDECKI L., Historia ogrodów, PWN, Warszawa 1978.
• PILTZ G., RÖSSING R., In Parks und Gäten, F.A. Brockhaus Verlag, Leipzig 1980.
• PRZYBYLAK Ł., Rezydencja marzeń w Mosznej, [w:] "Ekonatura - ogólnopolski miesięcznik ekologiczny" nr 9 (70), wrzesień 2009.
• Québec Declaration on the preservation of the spirit of place, Canada 2008, dostępna online pod adresem: www.international.icomos.org/quebec2008/quebec_declaration/.../GA16_Quebec_Declaration_Final_EN.pdf
• SCHMIDT J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Książnica, Katowice 1996.
• SWIRIDA I., Ogród epoki oświecenia a utopia, [w:] Sztuka a natura, Muzeum Śląskie, Katowice 1991.
• Xi’an Declaration, dostępna online pod adresem: http://www.international.icomos.org/charters/xian-declaration.pdf
• http://en.wikipedia.org/wiki/Akhetaton