Znaczenie archiwalnych map dla bezpiecznego zagospodarowania terenów pogórniczych

• Autorzy: Maciaszek J. , Musz K.

Warianty tytułu

EN

Importance of archival maps for safe post-mining land development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono na przykładzie rejonu Piekar Śląskich i Bytomia możliwość wykorzystania archiwalnych map z atlasu "Karte des Oberschlesischen Erzbergbaues" (Mapa Górnośląskiego Górnictwa Kruszcowego - wydanego w latach 1911-1912) do celów współczesnych, np. przy opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie wybranych map z atlasu odtworzono pola górnicze rudy ołowiu i rudy cynku, pokazując tym samym tereny pogórnicze po historycznym kopalnictwie. Na podstawie archiwalnych map zweryfikowano lokalizację dawnych szybów i szybików górniczych, z których, dla 78 szybów, lokalizacja nie była znana współcześnie. Szyby te naniesiono na mapę topograficzną; takie mapy powinny znajdować się w każdej gminie górniczej. Jest wiele przykładów reaktywacji "starych zrobów" na terenach pogórniczych, a plany zagospodarowania przestrzennego nie uwzględniają możliwości wystąpienie uszkodzeń z tytułu dawnej eksploatacji. Nie ma w Prawie geologiczno-górniczym definicji terenu pogórniczego, chociaż potocznie często termin ten jest stosowany. Autorzy uważają, że "teren pogórniczy" powinien być zdefiniowany w prawie bez względu na wymiar czasu, jaki upłynął od zakończenia działalności górniczej, której jest przypisany, jeśli istnieje dokumentacja kartograficzna informująca o tej działalności. Istniejący Internetowy System Informacyjny MICARIS (www.micaris.gis.edu.pl) umożliwia szybkie wyszukanie historycznych pól górniczych oraz informacji o archiwalnych mapach które w wielu planach zagospodarowania przestrzennego powinny być wykorzystane.

EN

Possibility of archival maps using from the atlas "Karte des Oberschesisches Erzbaues" (Upper Silesian Ore Mining Map- edited in the years 1911-1912) for contemporary purposes e.g. for designing of the local development plans, are presented on example of Piekary Śląskie and Bytom region. Basing on the maps selected from the atlas mining panels of lead ore (Fig. 1) and zinc ore (Fig. 2) are reproduced, thus showing post-mining areas after historical mining. On the basis of archival maps location of the former mining shafts and pit-holes (Fig. 3) is verified, from which location of 78 shafts has not been known today. These shafts should be plotted on topographic maps (Fig. 4); such maps should be available in every mining commune. There are many examples of reactivation "old goafs" on the post-mining terrains, but the development plans do not take into consideration possibilities of damages connected with the former exploitation. There is no definition of "post mining terrain" in the Mining Law, however this term is frequently popularly used. The Authors think, that "post mining land should be identified by the law regardless the time passed from mining activity end, if the cartographic documentation informing about this activity exists. The Information System MICARIS (www.micaris.gis.edu.pl) enables quick finding historical mining panels as well as information about archival maps, which should be used in many development plans.

Słowa kluczowe

PL

archiwalne mapy górnicze; Bytom; Piekary Śląskie; System Informacji o Archiwalnych Mapach i Polach Górniczych MICARIS; teren pogórniczy

EN

archival mining maps; Bytom; Information System about Archival Maps and Mining Panels MICARIS; Mining land; Piekary Śląskie

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 66, nr 10
• Strony: 161--166
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., il.

Twórcy

autor

Maciaszek J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Musz K.

• ZG ,,Piekary''

Bibliografia

• 1. Maciaszek J.: Zasady tworzenia i wyszukiwania metadanych w systemie informatycznym MICARIS. Prz. Gór., Nr 11-12 Katowice 2009.
• 2. Maciaszek J.: System informacji o archiwalnych mapach i polach górniczych na potrzeby zagospodarowania przestrzennego. Monografia s. 156, Wydawnictwa AGH, Kraków 2010.
• 3. Popiołek E.: Ochrona terenów górniczych. Wydawnictwa AGH, Kraków 2009.
• 4. Zbiorcze zestawienie szybów oraz płytkiej eksploatacji e OG „ZG Piekary”. Kompania Węglowa S.A. ZG Piekary. [Praca niepublikowana].
• 5. Dulewski J., Uzarowicz R.: Problematyka rewitalizacji terenów pogórniczych. Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska 2006, Miesięcznik WUG Nr 9.