Zmiana kształtu profilu podłużnego niecki obniżeniowej po zakończeniu eksploatacji ścianowej w świetle obserwacji geodezyjnych

• Autorzy: Białek J. , Mielimąka R.

Warianty tytułu

EN

Change of subsidence trough longitudinal profile after finishing of longwall exploitation in the light of geodesic observations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono analizę porównawczą kształtu profili niecek w chwili zatrzymania eksploatacji i niecek końcowych na przykładzie obserwacji geodezyjnych zrealizowanych na liniach pomiarowych poprowadzonych wzdłuż wybiegu pojedynczych ścian w terenach górniczych kopalni "Budryk", kopalni "Jankowice" i kopalni "Halemba". Wyniki tych obserwacji jednoznacznie pokazują, że przy dostatecznie dużym wybiegu ściany zasadnicza część wpływów (ponad 95%) ujawnia się na powierzchni terenu prawie natychmiast. Reszta (maksymalnie 5% obniżeń) zwanych obniżeniami resztkowymi ujawnia się z pewnym opóźnieniem w czasie. Na podstawie przeprowadzonych analiz można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że obniżenia resztkowe i wynikające z nich zmiany nachyleń profilu niecki obniżeniowej są bardzo małe i można je w zasadzie pominąć przy analizie porównawczej kształtu poszczególnych zboczy niecki obniżeniowej. Oznacza to, że niecki nieustalone, obserwowane nad postępującym frontem ścianowym, praktycznie można utożsamiać z nieckami obserwowanymi po zatrzymaniu eksploatacji górniczej.

EN

Change of subsidence through longitudinal profile shape after finishing of longwall exploitation and final trough on the example of geodesic observations, realized on the measuring lines conducted along life of faces of particular longwalls in the mining terrains of the mines "Budryk", "Jankowice" and "Halemba", is presented. Results of these observations unambiguously show, that at sufficiently long face life the basic part of influences (over 95%) is disclosed almost immediately. The balance (max. 5% of subsidence), called remainder subsidence, is disclosed after some time delay. On the basis of carried out analyses one can assume, with grate probability, that remainder subsidence and resulting from them changes of trough inclinations are very small and can be omitted at comparative analysis of particular slopes of subsidence trough. It means, that transient troughs, observed over advancing longwall face, one can practically identify with the troughs observed after mining exploitation stoppage.

Słowa kluczowe

PL

deformacje terenu górniczego; górnictwo węgla kamiennego; obserwacje geodezyjne; profil niecki obniżeniowej

EN

geodesic observations; hard coal mining; mining terrain deformations; subsidence trough profile

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 66, nr 10
• Strony: 78--83
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Białek J.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Mielimąka R.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Białek J.: Opis nieustalonej fazy obniżeń terenu górniczego z uwzględnieniem asymetrii wpływów końcowych. Zeszyty Naukowe Pol. ŚI., s. Górnictwo z. 194, Gliwice 1991.
• 2. Białek J., Mielimąka R., Wesołowski M.: Ein linear, transversal-anisotropisches Gebirgsmodell zur Modellierung abbaubedingter Gebirgsbewegungen. Schriftenreihe des Institutes für Markscheidewesen und Geodäsie der TU Bergakademie Freiberg, Heft 1, 2002.
• 3. Knothe S.: Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa t. I, z. 1, 1953.
• 4. Knothe S.: Wpływ czasu na kształtowanie się niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa, t. I, z. 1, 1953.
• 5. Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Prace GIG, nr 871, Katowice 2007.
• 6. Kwiatek J.: O reologicznych aspektach zagrożenia obiektów budowlanych na terenach górniczych. GIG, Katowice 1997.
• 7. Litwiniszyn J.: Przemieszczenia górotworu z punktu widzenia mechaniki ośrodków stochastycznych. Biul. Zag. Post. Tech. I Ekon. Gór., z. 22, 1962.
• 8. Mielimąka R.: Influence of exploitation direction on the subsidence trough profile shape in the light of geodesic observations. Schriftenreihe des Institutes für Markscheidewesen und Geodäsie der TU Bergakademie Freiberg, Heft 1, 2008.
• 9. Skinderowicz B.: Wpływ czasu na kształtowanie się dynamicznych niecek osiadania. Praca GIG, Komunikat nr 666, Katowice 1974.
• 10. Sroka A.: Dynamika eksploatacji górniczej z punktu widzenia szkód górniczych. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN - Studia, Rozprawy Monografie nr 58, Kraków 1999.
• 11. Strzałkowski P.: Model nieustalonych przemieszczeń pionowych górotworu w obszarze objętym oddziaływaniem eksploatacji górniczej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. Górnictwo, z. 237, Gliwice 1998.
• 12. Subsidence Engineer's Handbook. London, National Coal Board 1966, 1975.