Sukcesja roślinna w rekultywacji terenów poprzemysłowych

• Autorzy: Olszewski P. , Łączny M.

Warianty tytułu

EN

Plant succession in post-industrial land reclamation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sukcesja roślinna jest procesem, który zachodzi w każdym przypadku po znaczącej ingerencji człowieka w środowisko naturalne. Badania zaprezentowane w niniejszym artykule mają na celu przedstawienie możliwości wykorzystania tego procesu w rekultywacji technicznej i biologicznej obszarów antropogenicznie zmienionych. Naturalna kolonizacja podłoży przez gatunki roślin może być wykorzystana wówczas, gdy taksony i ugrupowania zaczynają pełnić specyficzne funkcje, tj.: bioindykacyjne, przeciwerozyjne, glebotwórcze, ozdobne, ekologiczne (w tym przyrodnicze) i edukacyjne. Odpowiednie powiązanie tych funkcji z elementami projektów rekultywacji technicznej i biologicznej może przynieść korzyści ekonomiczne, społeczne, a także przyrodnicze. Oprócz bezpośredniego wykorzystania ukształtowanych płatów roślinności istnieje możliwość stworzenia upraw gatunków z przeznaczeniem do rekultywacji biologicznej. Proces sukcesji opisano w wielu pracach badawczych, ale tylko w nielicznych przypadkach został wykorzystany praktycznie.

EN

Plant succession is the process, which occurs in each case after a considerable human being interference in the natural environment. Research presented in this article aim to present possibilities of using this process in technical and biological reclamation of the lands changed by the human being. Natural colonization of breeding grounds by species of plants can be used then, when taxons and terminal units start to fulfil specific functions: bio-indicative, anti-erosive, soil- creating, decorating, ecological (including natural) and educational. Proper connection of these functions with the elements Of the technical and biological reclamation projects can give economical, social and also natural. Besides direct use of formed plant flats there is a possibility of species cultivation creation in order to use them for biological reclamation. Succession process has been described in many research works, but only in few cases practically used.

Słowa kluczowe

PL

badania sukcesji roślin; ochrona środowiska; rekultywacja biologiczna; rekultywacja terenów poprzemysłowych

EN

biological reclamation; environment protection; Plant succession research; Restoration of industrial parameters

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 66, nr 10
• Strony: 110--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Olszewski P.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Łączny M.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Bauerek A., Łączny M. J.: Zanieczyszczenia wód spływu powierzchniowego ze skarpy osadnika odpadów poflotacyjnych rud Zn-Pb typu doliny Mississippi w Bolesławiu k. Olkusza. Przegląd Geologiczny 2010, nr 58(1).
• 2. Bellon S., Tumiłowicz J., Król S.: Obce gatunki drzew w gospodarstwie leśnym. Warszawa. PWRiL. 1977.
• 3. Bender J., Gilewska M., Wójcik A.: Przydatność robinii akacjowej do zadrzewień gruntów pogórniczych, Archiwum Ochrony Środowiska 1985,3-4.
• 4. Braun-Blanquet J.: Pflanzensoziologie Grunzűge der Vegetationskunde. Springer, Wien - New York. 1964.
• 5. Celiński F., Czylok A.: Paradoksy antropopresji, Przyroda Górnego Śląska 1996, nr 1,4-5.
• 6. Góral S.: Roślinność zielna w ochronie i rekultywacji gruntów, Inżynieria ekologiczna 2001, nr 3.
• 7. Łączny M. J.: Niekonwencjonalne metody wykorzystania popiołów lotnych. Wyd. Głównego Instytutu Górnictwa 2002.
• 8. Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa, PWN, 2001.
• 9. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M.: Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Kraków. Guidebook Ser. No. 15, Polish Academy of Science W. Szafer Institute of Botany, 2002.
• 10. Olszewski P.: Flora synantropijna terenów poeksploatacyjnych Kopalni Węgla Kamiennego „Saturn" w Czeladzi (Zagłębie Dąbrowskie). Archiwum Ochrony Środowiska 2003, vol. 29, no. 1.
• 11. Olszewski P.: Funkcje użytkowe szaty roślinnej na terenach likwidowanych kopalń węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim i ich wykorzystanie w procesie rekultywacji. Prace Naukowe GIG Górnictwo i Środowisko 2009, nr 3.
• 12. Raunkiaer C: Types biologiques pour la geographie botanique. Overs. Kongel. Danske Vidensk. Selsk. Forh. Medlemmers Arbeider 1905, nr 5.
• 13. Rostański A.: Spontaniczne kształtowanie się pokrywy roślinnej na zwałowiskach po górnictwie węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Katowice. U.Ś. Prace Naukowe. 2006.
• 14. Tokarska-Guzik B.: Przyrodnicze zagospodarowanie terenów pogórniczych, Materiały Sympozjum nt.: Zagrożenia naturalne w górnictwie. Wieliczka 2001.
• 15. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. Korzeniak U.: Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Kraków. Instytut Botaniki PAN. 2002.