Geostatystyczna charakterystyka zmienności zawartości popiołu i wartości opałowej węgla w wybranych pokładach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Kokesz Z.

Warianty tytułu

EN

Geostatic characteristics of coal ash content and calorific value changeability in selected seams of Upper Silesian Coal Basin (GZW)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki analizy struktury zmienności zawartości popiołu i wartości opałowej węgla w wytypowanych pokładach w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW). Ogółem zbadano 21 pokładów węgla w 8 kopalniach oraz 2 pokłady w niezagospodarowanym złożu Oświęcim-Polanka. Jak wynika z przeprowadzonych badań, zmienność zawartości popiołu i wartości opałowej węgla ma najczęściej charakter losowy. W pracy scharakteryzowano przyczyny obserwowanego zróżnicowania semiwariogramów. Wskazano na małą efektywność stosowania krigingu w prognozowaniu badanych cech jakościowych węgla i sporządzaniu map izoliniowych z uwagi na losowy lub zbliżony do losowego charakter ich zmienności. Zwrócono uwagę na występujące zjawisko niestacjonarności, polegające na obszarowym zróżnicowaniu wartości badanych parametrów oraz ich semiwariogramów, które może prowadzić do obniżenia wiarygodności interpolacji dokonywanej procedurami krigingu.

EN

Analysis results of coal ash content and calorific value changeability structure in selected seams of GZW are presented. Overall 21 seams have been tested in 8 mines and 2 seams in the undeveloped deposit Oświęcim-Polanka. As results from conducted research, ash content and calorific value is mostly of random character. Causes of observed semivariograms diversification are characterized. Small efficiency of kiring use in forecasting of the tested coal qualitative features and charting isoline is pointed out, because of the random, or close to random, character of their changeability. Attention is invited to the occurring phenomenon of unsteadiness, depending on area differentiation of tested parameters as well as their semivariograms, which can cause decreasing of interpolation credibility made by kiring procedures.

Słowa kluczowe

PL

analiza jakościowa pokładów węgla; Górnośląskie Zagłębie Węglowe; wartość opałowa węgla; węgiel kamienny

EN

calorific value of coal; hard coal; qualitative analysis of coal seams; Upper Silesian Coal Basin

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 66, nr 11
• Strony: 103--110
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kokesz Z.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Dzedzej Cz., Kotulski L.: Geostatystyczna analiza zmienności parametrów jakościowych węgla i grubości pokładu 405 w kopalni Staszic. Mat. Konf. nt. Postęp naukowy i techniczny w geologii górniczej węgla kamiennego, Prace GIG 1990, s. 37÷53.
• 2. Jerschina A., Mucha J.: Opróbowanie pokładów złóż węgla na potrzeby oceny jakości (na przykładzie KWK Piast). SITG, KNG, PAN, Katowice 1992, s. 61÷71.
• 3. Journel A.G., Huijbregts CH. J.: Mining Geostatistics. Academie Press, London 1978, s. 600.
• 4. Kokesz Z: Metoda geostatystyczna w optymalizacji strategii rozpoznawania złóż węgla kamiennego. Zesz. Nauk. Polit. Śl., Górnictwo 1987, z. 155, s. 75÷89.
• 5. Kokesz Z.: Struktura zmienności parametrów wybranych pokładów węgla z KWK Kazimierz-Juliusz. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 1990, t. 6, z. 1, s. 97÷105.
• 6. Kokesz Z.: Kriging i jego efektywność w obliczaniu zasobów złóż. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2003, t. 19, z. 1, s. 35÷55.
• 7. Kokesz Z., Mucha J.: Prognozowanie wartości parametrów złóż węgla metodą krigingu w warunkach LZW. Zesz. Nauk. Polit. Śl. 1987, ser. Górn., z. 155, s. 91÷106.
• 8. Mikrut J., Jurecka T.: Komputerowe szacowanie ilości zasobów i ich parametrów jakościowych w pokładzie 405 kopalni Staszic z wykorzystaniem metod geostatystyki. Mat. Konf. nt. Postęp naukowy i techniczny w geologii górniczej węgla kamiennego, Prace GIG 1990, s. 70÷81.
• 9. Mikrut J., Polak P.: Próba zastosowania metod geostatystycznych do oceny parametrów pokładu 404 w KWK Wieczorek. Materiały Seminarium nt. Metody matematyczne i technika komputerowa w górnictwie, Szklarska Poręba, wyd. GIG 1987, t. 3, s. 57÷69.
• 10. Mucha J., Kokesz Z.: Zastosowanie geostatystyki i krigingu w ustalaniu zasobów węgla kamiennego i prognozowaniu parametrów złoża. Zesz. Nauk. Polit. Śl., ser. Górn. 1986, z. 149, s. 107÷121.
• 11. Mucha J., Wasilewska M.: Dokładność interpolacji zawartości siarki i popiołu w wybranych pokładach węgla kamiennego GZW. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2005, t. 21, z. 1, s. 6÷21.
• 12. Mucha J., Wasilewska M:. Dokładność szacowania wartości parametrów złożowych pokładów węgla kamiennego w blokach obliczeniowych metodą krigingu zwyczajnego. Prz. Gór. 2006, nr 11, s. 10÷17.
• 13. Nieć M., Mucha J., Kokesz Z.: Geological background for geostatistical models. Science de la Terre, ser. Inf., Nancy 1988, nr 27, s. 263÷278.
• 14. Peroń J.: Opis parametrów złóż węgli z wykorzystaniem e.m.c. Cz. 1. Badanie zmienności przestrzennej, Technika Poszuk. Geol. 1984, nr 5÷6, s. 36÷43.
• 15. Peroń J.: Opis parametrów złóż węgli z wykorzystaniem e.m.c. Cz. 2. Kreślenie map i obliczenie zasobów. Technika Poszuk. Geol. 1985, nr 1, s. 10÷15.