Ocalić dla potomnych narodowe pamiątki.... O społecznym ruchu odnowy zabytków w Krakowie w XIX wieku

• Autorzy: Ziejka F.

Warianty tytułu

EN

To save the national relics of the past for descendants. The social movement for the historical objects restoration in Krakow in 19th century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W drugiej połowie XIX wieku zapoczątkowany został w Krakowie ruch społeczny dla ratowania przed wyburzeniem budynków i innych obiektów zabytkowych. Z czasem utworzone zostały stowarzyszenia kulturalne, które kładły silny nacisk na ważność zachowania obiektów zabytkowych. Na początku wieku XX rozpoczął działalność Związek Towarzystw Kulturalnych, który koordynował i organizował akcje mające na celu ochroną historycznych pamiątek narodowych w Krakowie. W artykule opisano szczegółowo proces powstawania i rozwoju ruchu społecznego dla ochrony zabytków w Krakowie. Przedstawiono najbardziej istotne akcje i wydarzenia, a także najbardziej zasłużone osoby, które brały udział w tym procesie.

EN

In the second half of the 19th century the social movement for saving from demolition the historical buildings and other relics of the past was originated in Cracow. Then, within time the cultural associations emerged that acting on different fields. put the increasing emphasis onto importance of historical objects preservation. At the beginning of the 20th century the Federation of Cultural Associations started their activity aiming to coordinated and organized actions for saving the national relics of the past in Cracow. The paper describes in a detailed way the process of origination and development of the social movement for saving the historical objects in Cracow. The most important and significant actions and events are presented as well as the most meritorious men who made a great contribution to that process are mentioned.

Słowa kluczowe

PL

pamiątki narodowe; ruch społeczny; zachowanie obiektów zabytkowych

EN

historical objects preservation; national relics of the past; social movement

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Budownictwo
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 106, z. 2-B
• Strony: 369--380
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.,

Twórcy

autor

Ziejka F.

• Przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa

Bibliografia

• W. Kalinka, Historia pożaru miasta Krakowa, Kraków 1850, s. 9. Por. także: J. Łepkowski, O pożarach w Krakowie, Kraków 1846.
• S. Krzyżanowski, Ludność Krakowa z końcem XVIII w., Kalendarz Krakowski Józefa Czecha na rok 1902”, Kraków 1901, s.50-54.
• M. Sokołowski, W. Łuszczkiewicz, Paweł Popiel (1807 – 1892), Kraków 1893, s. 8.
• K. Bąkowski, Historia Krakowa, Kraków 1898, s. 165 (seria: „Biblioteka Krakowska”, nr 6
• A. Grabowski, Wspomnienia. Wyd. S. Estreicher, Kraków 1909, t. II, s. 182-188
• M. Rożek, Nie istniejące kościoły Krakowa w: Biul. Biblioteki Jagiellońskiej – 1983, s.95-121
• J. Łepkowski, Sprawozdanie z podróży archeologicznej po Sądeczyźnie, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego”, t. 23, 1851, s. 229.
• A. Chmiel, Feliks Radwański (1926) w: tegoż, Szkice krakowskie, Kraków 1939-1947, s. 173.
• „Gazeta Krakowska” z 29 stycznia 1826 r. Cyt. za: Sz. Wachholz, Rzeczpospolita Krakowska. Okres od 1815 do 1830 r., Warszawa 1957, s. 406.
• Statut Towarzystwa Opieki nad Polskimi Zabytkami Sztuki i Kultury, Kraków 1901, s.3.
• „Czas” – 25 listopada 1905.
• „Czas” – 27 listopada 1905.
• „Czas” – 7 grudnia 1905.
• Notatnik krakowski (Kraków 1965, s.7-16).
• Statut Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1896, s.1.