Rola wybranych uwarunkowań przyrodniczych w planowaniu przestrzennym na Podgórzu Rzeszowskim

• Autorzy: Baran-Zgłobicka B.

Warianty tytułu

EN

The role of natural conditionings in process of spatial planning on the Rzeszów Podgórze region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze uwarunkowania przyrodnicze (głównie geomorfologiczne) istotne w procesie planowania przestrzennego na obszarze lessowym. Badania krajobrazowe prowadzono w zlewni górnej Markówki (ok. 35,2 km[2]) na Podgórzu Rzeszowskim. Prace obejmowały przygotowanie cyfrowej bazy danych o wybranych komponentach środowiska. Następnie w wyniku wyboru warstw tematycznych i określonych powierzchni oraz ich kompilacji uzyskano nowe opracowania - oceny: potencjalnego i rzeczywistego zagrożenia erozyjnego, zagrożenia erozją wąwozową, zagrożenia powodziami lokalnymi. Efektem końcowym jest syntetyczna mapa z propozycjami zmian lub ograniczeń użytkowania terenu w procesie planowania, które dotyczą ok. 1/3 analizowanego obszaru.

EN

The aim of the article is to present natural conditionings (mainly geomorphologic) which are the most important in the process of spatial planning on loess area. The studies were conducted in the upper part of Markówka catchment (35,2 km[2]) - in the Rzeszów Foothills. The research consists of development of the digital database comprising parameters of selected components of the environment. Then a new set of maps was prepared as a result of the selection and compilation of thematic layers and specified areas. The degree of risk of the potential and real soil erosion, threat caused by gully erosion and local floods were analyzed. The final result of the spatial analysis is a synthetic map. It consists of proposals of changes and limitations of land use in the process of spatial planning. About 1/3 of the studied area needs changes in the way of land use.

Słowa kluczowe

PL

badania krajobrazowe; Podgórze Rzeszowskie

EN

landscape studies; Rzeszów Foothills

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 106, z. 2-A
• Strony: 203--209
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.,

Twórcy

autor

Baran-Zgłobicka B.

• Instytut Nauk o Ziemi, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• [1] Baran-Zgłobicka B., Badania krajobrazowe wybranych obszarów lessowych jako podstawa oceny możliwości wykorzystania terenu w procesie planowania przestrzennego, Zakład Geologii UMCS, maszynopis, Lublin 2004.
• [2] Baran-Zgłobicka B., Zgłobicki W., Badania krajobrazowe a optymalne wykorzystanie jego struktury na obszarze lessowym (na przykładzie zlewni Markówki), [w:] Klimko J.R. (red.), Restrukturyzacja i projektowanie systemów terytorialno-krajobrazowych, Problemy ekologii krajobrazu, t. XV, Słupsk 2006, 127-138.
• [3] Baran-Zgłobicka B., Zgłobicki W., Ocena współczesnego zagrożenia erozją wąwozową na obszarach lessowych Polski południowo-wschodniej, Czasopismo Geograficzne 77(4), 2007, 313-326.
• [4] Drożdż-Szczybura M., Wybrane problemy ochrony krajobrazu kulturowego polskiej wsi na przykładzie Markowej w woj. podkarpackim, Politechnika Krakowska, Kraków 2000.
• [5] Gardziel Z., Harasimiuk M., Jezierski W., Pawłowski A., Zgłobicki W., Erozja wąwozowa w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego (Wyżyna Lubelska), Przegląd Geologiczny, Vol. 54, nr 9, 2006, 768-776.
• [6] Janicki G., Zgłobicki W., Geomorfologiczne skutki ulewy (z 16 września 1995 r.) w okolicy Garbowa na Wyżynie Lubelskiej, Annales UMCS, sec. B, Vol. LIII, 2000, 109-129.
• [7] Józefaciuk C., Józefaciuk A., Erozja agroekosystemów, Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, IUNG w Puławach, Warszawa 1995.
• [8] Klimowicz Z., Zmiany pokrywy glebowej w obszarze utworów lessowych i lessowatych w zależności od okresu użytkowania i rzeźby terenu, rozprawy habilitacyjne UMCS, Lublin 1993.
• [9] Kondracki J., Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa 1988.
• [10] Maruszczak H., Erozja wąwozowa we wschodniej części pasa wyżyn południowopolskich, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 151, 1973, 15-30.
• [11] Rodzik J., Zgłobicki W., Współczesny rozwój wąwozu lessowego na tle układu pól, [w:] Radwan S., Lorkiewicz Z. (red.), Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych, Wyd. UMCS, Lublin 2000, 257-261.
• [12] Teisseyre A.K., Epizodyczne koryta a rozwój suchych dolin w krajobrazie rolniczym, Acta Univ. Wratisl., Prace Geol.-Mineral., 31, 1992.
• [13] Twardy J., Dynamika denudacji holoceńskiej w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej, Acta Geographica Lodziensa, 69, 1995.
• [14] Zgłobicki W., Dynamika współczesnych procesów denudacyjnych w północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej, Wyd. UMCS, Lublin 2002.
• [15] Zgłobicki W., Baran-Zgłobicka B., Abiotyczne uwarunkowania powstawania wąwozów na obszarach lessowych Polski południowo-wschodniej, Przegląd Geograficzny, 77, 2005, 357-365.