Uwagi na temat "niepewności" w ocenie zagrożenia wystąpieniem szkód górniczych Część I

Hejmanowski, R.; Malinowska, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Uwagi na temat "niepewności" w ocenie zagrożenia wystąpieniem szkód górniczych Część I

Autorzy

Hejmanowski R. , Malinowska A.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

http://sitg.pl/przeglad-gorniczy/

Identyfikatory

Warianty tytułu

Comments on "uncertainty" on evaluation of mining damage arising

Języki publikacji

Abstrakty

Celem artykułu było krytyczne spojrzenie na obecnie stosowaną metodę oceny zagrożenia deformacjami ciągłymi obiektów budowlanych ze szczególnym zwróceniem uwagi na niepewność, niejednorodność informacji oraz niejednoznaczność rozwiązań w procesach decyzyjnych. Poprzez wykazanie złożoności procesu oceny zagrożenia obiektów budowlanych możliwe było wyłonienie najsłabszych elementów stosowanej metody, co stało się przesłanką do badań nad budową nowej metody wykorzystującej takie narzędzia, jak wnioskowanie rozmyte i GIS. Zebrano dane dotyczące 1800 budynków zlokalizowanych na terenach górniczych trzech polskich kopalń (węgla kamiennego i rud miedzi). Wyniki analiz przeprowadzonych na zebranych danych wskazują na złożoność i niepewność w procesie oceny zagrożenia uszkodzeniem obiektów budowlanych. W pierwszej części artykułu zidentyfikowano potencjalne przyczyny i zaprezentowano mankamenty obecnie stosowanej metodyki oceny zagrożenia obiektów budowlanych na terenach górniczych. Natomiast w drugiej części artykułu rozważania teoretyczne poparte zostały wynikami analiz przeprowadzonymi na rzeczywistych danych.

A critical glance at the presently used method of evaluation of the continuous deformations hazard for building objects was the aim of this paper with special paying attention to uncertainty, heterogeneity of information as well as diversity of meaning of solutions in the decisive processes. Through proving complexity of the building objects hazard evaluation process showing of the weakest elements of the used method, what became the premise for research on the new method using such tools as burdening inference and GIS. It was also proved, that uncertainty in decisive processes not always results from event randomness, but often from the expert approach to some issues. Within the limits of research data referring to 1800 building located on mining areas of the three Polish mines (hard coal and cupper one) have been collected. Results of analyses carried on collected data point to complexity and uncertainty in the process of building objects damage hazard evaluation. In the first part of this paper potential causes are defined and shortcomings of building objects on mining areas hazard evaluation methods used as present. However in the second part of this paper the theoretical considerations have been supported by results of analyses carried out on the real data.

Słowa kluczowe

metody oceny zagrożenia procesy decyzyjne szkody górnicze wpływ eksploatacji podziemnej

methods of hazard evaluation mining damage underground mining influence

Wydawca

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa

Czasopismo

Przegląd Górniczy

Rocznik

2010

Tom

T. 66, nr 1-2

Strony

25--32

Opis fizyczny

Bibliogr. 47 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Hejmanowski R.

Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Malinowska A.

Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

1. Będkowski K.: Fotogrametryczna metoda oceny stanu i zmian wysokościowej struktury warstwy koron w drzewostanach. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005.
2. Białek J.: Wpływ prędkości zmian wskaźników deformacji na szkody w obiektach. Materiały Konferencyjne Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków 1995.
3. Białek J.: Uwagi na temat metodyki oceny wpływu eksploatacji górniczej na obiekty terenu górniczego. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: X Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, str. 23-41, Kraków, maj 2009.
4. Budryk W., Knothe S.: Zasady klasyfikacji terenów Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego ze względu na możliwość ich zabudowy. PAN Komisji Mechaniki Górotworu, Biuletyn nr 4, Warszawa 1956.
5. Budryk W., Knothe S.: Wpływ eksploatacji podziemnej na powierzchnię z punktu widzenia ochrony obiektów. Prz. Gór., nr 11, 1950.
6. Drzęźla B.: Niektóre poglądy w zakresie kinematyki niecki osiadania i nowy model geometryczny. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej, t. 2, Wyd. Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, 1993 Kraków.
7. Fedorowicz J., Kawulok M.: Odkształceniowe kryterium oceny odporności budynków na terenach górniczych. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa, Seria: „Konferencje” nr 20, Katowice.
8. Firek K.: Badanie wpływu czynników górniczych i budowlanych na zużycie techniczne tradycyjnej zabudowy terenu górniczego LGOM. Praca doktorska, AGH, Kraków 2005, [niepublik.].
9. Greń K., Popiołek E.: Wpływ eksploatacji górniczej na powierzchnię i górotwór. Wyd. AGH, Kraków 1990.
10. Hejmanowski R. i inni: Prognozowanie deformacji górotworu i powierzchni terenu na bazie uogólnionej teorii Knothego dla złóż surowców, ciekłych i gazowych. Kraków : IGSMiE PAN, 2001.
11. Hejmanowski R.: Czasoprzestrzenny opis deformacji górotworu wywołanych filarowo-komorową eksploatacją złoża pokładowego. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, S. Rozprawy i Monografie. ISSN 0867-6631. Kraków 2004.
12. Hejmanowski R., Kwinta A.: Analiza dokładności wyznaczania odkształceń poziomych w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych w sieciach pomiarowych w formie gwiazdy. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: VIII Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Ustroń, czerwiec 2005.
13. Hejmanowski R., Malinowska A.: Ocena wiarygodności prognozy przemieszczeń pionowych w oparciu o przestrzenną analizę statystyczną. WUG: Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie, nr 2, 2007.
14. Hejmanowski R., Malinowska A.: Evaluation of reliability of subsidence prediction based on spatial statistical analysis, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences Volume 46, Issue 2, str. 432-438, 2009.
15. Instrukcje GIG nr 12. Zasady oceny możliwości prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej z uwagi na ochronę obiektów budowlanych. Katowice 2000.
16. Kawulok M., Lipski Z.: Podstawy statystycznej oceny odporności budynków na wpływy eksploatacji górniczej. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: III Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Ustroń-Zawodzie, wrzesień 1995.
17. Knothe S.: Równanie profilu ostatecznie wykształconej niecki osiadania. Archiwum Górnictwa i Hutnictwa, t. 1, z. 1, 1953.
18. Knothe S.: Prognozowanie wpływów eksploatacji górniczej. Wyd. Śląsk, Katowice 1984.
19. Kowalski A. et al.: Kategorie deformacji terenów górniczych. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: IV Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Rytro, wrzesień 1997.
20. Kowalski A.: Nieustalone górnicze deformacje powierzchni w aspekcie dokładności prognoz. Wyd. GIG, Katowice 2007.
21. Kratzsch H.: Mining Subsidence Engineering. Springer-Verlag, Berlin, 1983.
22. Kwiatek J.: O sumowaniu wskaźników wielokrotnych deformacji podłoża budowli na terenach górniczych. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, nr 1, 1992.
23. Kwiatek J.: Usuwanie skutków eksploatacji - Szkody górnicze. Biuletyn Górniczy, Nr 5-6 (83-84) Maj-Czerwiec 2002.
24. Kwiatek J.: Obiekty budowlane na terenach górniczych. Wyd. GIG, Katowice 2007.
25. Malinowska : Ocena zagrożenia uszkodzeniem obiektów budowlanych z wykorzystaniem wnioskowania rozmytego. Praca doktorska [niepublik.] 2009.
26. Milewski M., Popiołek E., Ostrowski J.: Krzywizna jako wskaźnik deformacji terenu. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej III Dni Miernictwa Górniczego i Ochron Terenów górniczych, Ustroń-Zawodzie, 1995.
27. National Coal Board Mining Department, Subsidence Engineers’ Handbook, Great Britain (1975).
28. Naworyta W., Sroka A.: Ocena niepewności prognozy wskaźników deformacji terenu metodą symulacji geostatystycznej. VIII Dni Miernictwa Górniczego: Problemy eksploatacji górniczej pod terenami zagospodarowanymi. GIG, Katowice, 2005.
29. Nieć M.: Geologia kopalniana. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1982.
30. Niedojadło Z.: Problematyka LGOM. Wyd. AGH, Kraków 2008.
31. Ostrowski J.: Deformacje powierzchni a zagrożenie uszkodzeniami budynków na terenach górniczych w ujęciu probabilistycznym. Wyd. AGH, Kraków 2006.
32. Ostrowski J., Karkocha A.: Wiarygodność obrazowania wyników prognoz deformacji powierzchni z wykorzystaniem programu Surfer. Wyd. WUG, nr 12, 2007.
33. Popiołek E.: Rozproszenie statystyczne odkształceń poziomych terenu w świetle geodezyjnych obserwacji skutków eksploatacji górniczej. Zeszyty Naukowe AGH, Geodezja, z. 44, Kraków.
34. Praca pt.: Instrukcja stosowania metody GIG punktowej oceny odporności budynków na oddziaływanie górniczych deformacji ciągłych. Maszynopis GIG, Katowice 1991.
35. Praca zbiorowa: Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi, Wyd. Śląsk, Katowice 1980.
36. Praca zbiorowa: Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych. Praca zbiorowa pod kierownictwem J. Kwiatka, Wyd. GIG, Katowice 1997.
37. Projekt badawczy 1997: Optymalna prędkości eksploatacji górniczej z punktu widzenia ochrony powierzchni i górotworu. Projekt Badawczy KBN zrealizowany w Katedrze Ochrony Terenów Górniczych AGH w Krakowie, pod kierownictwem R. Hejmanowskiego, [niepublik.].
38. Przybyła H., Świądrowski W.: Określenie kategorii odporności istniejących obiektów budownictwa powszechnego na wpływ eksploatacji górniczej. OTG nr 8, Katowice 1968.
39. Samokar Z., Szwedowicz P.: Oddziaływania wpływów górniczych na obiekty budowlane w LGOM - metodyka i wiarygodność oceny skutków na przykładzie zabudowy terenu górniczego O/ZG „Rudna”. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej: X Dni Miernictwa Górniczego i Ochrony Terenów Górniczych, Kraków, str. 353-372, maj 2009.
40. Sroka A.: Dynamika eksploatacji górniczej z punktu widzenia szkód górniczych. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 1999.
41. Stoch T.: Wpływ warunków geologiczno-górniczych eksploatacji złoża na losowość procesu przemieszczeń i deformacji powierzchni terenu, AGH, Kraków [praca doktorska] 2005.
42. Świądrowski W.: Uwagi do metody punktowej określenia odporności istniejących budynków eksploatacji górniczej. OTG, nr 21, 1972.
43. Wittaker B.N., Reddish D.J.: Subsidence, Occurrence, Prediction and Control. Elsevier, Amsterdam 1989.
44. Wodyński A.: Wpływ powolnych i długotrwałych deformacji powierzchni na zagrożenia zabudowy. Geodezji Zeszyt 111, 1991.
45. Wosyński A., Kocot W.: Metodyka oceny stanu technicznego budynków o tradycyjnej konstrukcji zlokalizowanych na terenach górniczych. Prz. Gór., nr 7-8, 1996.
46. Wodyński A.: Zużycie techniczne budynków na terenach górniczych. Wyd. AGH, Kraków 2007.
47. Yu Z. et al.: Development of damage criteria for buildings affected by mining subsidence. 6th annual workshop generic mineral technology centre mine system design and ground control. 1998, pp. 83÷92.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BGPK-2743-0790