Uwagi o wartościach

• Autorzy: Szumakowicz E.

Warianty tytułu

EN

Remarks about values

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Termin "wartość" Oksfordzki słownik filozoficzny określa następująco: "Uznajemy jakąś cechę lub rzecz za wartość, gdy liczymy się z nią przy podejmowaniu decyzji. Inaczej mówiąc, bierzemy ją pod uwagę, kiedy staramy się wpłynąć na czyjś wybór (...)". Aksjolodzy oraz estetycy ze szkoły fenomenologicznej skłonni są rozpatrywać "gwiazdozbiór wartości" w ujęciu bardziej platońskim, gdzie wartości nie są rzeczami, lecz bytami (typami) idealnymi przenikającymi w różnym stopniu konkretne twory przyrody czy wytwory człowieka (np. budowle). W tym kontekście na szczególne podkreślenie zasługuje pytanie o granice demokracji, zwłaszcza wobec zalewającego nas dzisiaj zewsząd powierzchownego i bezmyślnego kultu demokracji. Demokracja, jeśli ma być ustrojem szlachetnym i subtelnym, powinna być demokracją nie tylko ilości (gdzie głosy się tylko liczy), ale i "demokracją jakości" - gdzie głosy się przede wszystkim waży!

EN

The term "value" is defined by the Oxford Philosophical Dictionary as follows: "We recognize a given property or object as a value when we regard it in the decision- making process. In other words, we consider it when we want to affect somebody's choice (...)" Axiologists and aesthetics from the phenomenological school were eager to consider the "value constellation" rather in a Platonian approach where values are not objects but ideal beings (or types) permeating specific creations of man (buildings) or nature to various degrees. In that context, we need to emphasize especially the question of the boundaries of democracy, especially in view of the superficial and mindless democracy cult that surrounds us from all sides. Should democracy be a noble and subtle system, it has to be not only a democracy of quantity (where only votes are counted), but also a democracy of quality where votes are first of all weighed!

Słowa kluczowe

PL

degradacja krajobrazu; demokracja; wartość; wartość estetyczna

EN

aesthetic value; democracy; landscape degradation; value

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 105, z. 1-A
• Strony: 189--193
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz.,

Twórcy

autor

Szumakowicz E.

• Instytut Ekonomii, Socjologii i Filozofii, Wydział Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Blazy R., Próba wyjaśnienia istoty przestrzeni pozytywowej w oparciu o arystotelesowską teorię bytu, mpis.
• [2] Böhm A., O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych, Kraków 1981.
• [3] Scheler M., Aprioryczne powiązania o charakterze starszeństwa między modalnościami wartości, [w:] Węgrzecki A., Scheler (z serii Myśli i ludzie), Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.