Metamorfozy funkcji i kompozycji placu Wolności w Poznaniu

• Autorzy: Kodym-Kozaczko G.

Warianty tytułu

EN

Metamorphoses of functions and composition of Wolności Square in Poznań

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Plac Wolności w Poznaniu (do 1919 r. Wilhelmplatz) powstał pod koniec XVIII w. po włączeniu Wielkopolski do Prus. O jego charakterze zadecydowały budowle kulturalne, w tym polskie fundacje (Biblioteka i galeria Raczyńskich i "Bazar"). Plac w 2 poł. XIX w. i 1 poł. XX w. uatrakcyjniły ekskluzywne hotele, domy handlowe, banki i luksusowe kamienice. We jego wnętrzu wysoka zieleń tworzyła klimat niewielkiego parku. Mimo powstania na początku XX w. nowego centrum administracyjnego, plac nie stracił funkcji "serca miasta". Jednak od połowy XX w. postępująca strukturalna erozja śródmieścia Poznania spowodowała upadek znaczenia jego przestrzeni publicznych. W 1993 r. władze - niezainteresowane rewitalizacją placu, oddały decyzję o jego kształcie przestrzennym inwestorowi budującemu podziemny parking. Zachowawcza koncepcja zagospodarowania spowodowała, że plac pozostaje przestrzenią martwą.

EN

Wolności Square in Poznań (until 1919 named "Wilhelmplatz") was created at the end of 18th century after Wielkopolska's incorporation to Prussia. Its character was determined by cultural buildings, including Polish foundations (the Raczyńscy Library and Gallery, as well as "Bazar"), supplemented during the 19th century and the first half of the 20th century with high standard commercial, hotel and banking services. Tall plants inside the square created a climate of a small park. Despite creation of a new administration centre at the beginning of the 20th century, the square did not lose its importance as "a town heart". However, structural erosion of the Poznań centre during the second half of the 20th century caused a decline of its public spaces. In 1993 authorities were not interested in revitalisation of the square; they passed the decision concerning its spatial arrangement to an investor building an underground parking there. Their conservative development concept made the square a dead space.

Słowa kluczowe

PL

pierzeja; plac; przestrzeń publiczna

EN

frontage; public space; square

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 105, z. 3-A
• Strony: 91--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.,

Twórcy

autor

Kodym-Kozaczko G.

• Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego, Wydział Architektury, Politechnika Poznańska

Bibliografia

• [1] Kębłowska-Ostrowska Z., Architektura i budownictwo w Poznaniu w latach 1780–1880, Warszawa 1982.
• [2] Kusztelski A., Plac Wolności, jego dzieje i rozwój przestrzenny, Konkurs SARP nr 757 na opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej zagospodarowania Placu Wolności w Poznaniu, mpis, OP SARP, Poznań 1993.
• [3] Czarnecki W., Projekt przebudowy Placu Wolności z 1905 roku, Papiery Władysława Czarneckiego, Biblioteka Raczyńskich, rkp. 2587-II.
• [4] Konkurs na przeistoczenie placu Wolności w Poznaniu, Architekt 1922/5.
• [5] Zaleski A., W ogrodach poznańskich, Kronika Miasta Poznania, z. 2, 1931.
• [6] Konkurs na projekt szkicowy Oddziału P.K.O. w Poznaniu, Architektura i Budownictwo, 1934/8.
• [7] Czarnecki W., Wspomnienia architekta, opr. H. Grzeszczuk-Brendel i G. Kodym-Kozaczko, t. 2, Poznań 2006.
• [8] Wędrychowicz P., Kałużny A., Granowski M., Opis do pracy nr 7, Konkurs SARP nr 757 na opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej zagospodarowania placu Wolności w Poznaniu, mpis, OP SARP, Poznań 1993.