Próba określenia rozkładu współczynnika tłumienia na wybiegu ściany 306b/507 w KWK Bielszowice metodą pasywnej tłumieniowej tomografii sejsmicznej

• Autorzy: Dzik G. , Wojtecki Ł.

Warianty tytułu

EN

Attempt to determine a distribution of damping coefficient at a longwall 306b/507 in the hard coal mine Bielszowice by method of a passive damping seismic tomography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule została opisana metoda wykorzystania współczynnika tłumienia fal sejsmicznych do określania stanu naprężeń w górotworze. Badania prowadzono w KWK Bielszowice, na wybiegu ściany 306b w pokładzie 507. Celem pracy była analiza zmian rozkładu współczynnika tłumienia na wybiegu ściany 306b wraz z postępem ściany, przy wykorzystaniu istniejących danych sejsmologicznych i metody pasywnej tłumieniowej tomografii sejsmicznej. W rezultacie przeprowadzonych badań uzyskano mapy rozkładu anomalii współczynnika tłumienia, które wykazały, że przed frontem ściany dominują strefy o podwyższonej wartości współczynnika tłumienia. Występowanie stref o podwyższonych wartościach współczynnika tłumienia świadczy o spadku naprężeń w górotworze. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w niskiej aktywności sejsmicznej w rejonie ściany 306b w czasie przeprowadzania badań. Pasywna tłumieniowa tomografia sejsmiczna może w przyszłości stanowić dodatkową, uzupełniającą metodę badawczą do określania stanu naprężeń w górotworze i tym samym do oceny stanu zagrożenia tąpaniami w podziemnych wyrobiskach górniczych.

EN

A method of using a damping coefficient of seismic waves for determination of stresses in strata has been described in the paper. The research was made at the longwall 306b of the seam 507 in the hard coal mine Bielszowice. The work aimed at analysis of changes in distribution of the damping coefficient at the longwall 306b during face advance using the present seismological data and the method of a passive damping seismic tomography. As a result of the research there have been made the maps of distribution of anomalies in the damping coefficient, which have proved that the zones of higher values of the damping coefficient prevail in front of the long-wall face. This has proven a decrease in stresses in strata and it has reflected in low seismic activity at the area of the longwall 306b during trials. The passive damping seismic tomography may be in future an additional, complementary research method for determination of state of stresses in rock mass, and thereby a method for appraisal of rock-bump hazards in the underground mine workings.

Słowa kluczowe

PL

Kopalnia Węgla Kamiennego Bielszowice; współczynnik tłumienia

EN

damping coefficient; hard coal mine Bielszowice

• Wydawca: Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
• Czasopismo: Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 47, nr 10
• Strony: 28--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.,Wz., il.,

Twórcy

autor

Dzik G.

autor

Wojtecki Ł.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG

Bibliografia

• 1. Dubiński J., Lurka A., Mutke G.: Zastosowanie metody tomografii pasywnej do oceny zagrożenia sejsmicznego w kopalniach. Przegląd Górniczy 3(894), 1998. s. 1-7.
• 2. Dubiński J., Tajduś A., Cała M., Lurka A.: Korelacja wyników geofizycznych i geomechanicznych w rejonie wystąpienia tąpnięcia w ZG Lubin w dniu 4.08.2003. XXVII Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu, 2004.
• 3. Dubiński J., Konopko W.: Tąpania. Ocena, prognoza, zwalczanie. GIG Katowice, 2000, s. 166-169.
• 4. Issakow Z. i in.: Raport końcowy z realizacji projektu E!3353. Katowice, 2007.
• 5. Kasina Z.: Problem tłumienia fal sprężystych w aspekcie sejsmiki poszukiwawczej. Prace Geologiczne 128, PAN -Oddz. w Krakowie, 1983.
• 6. Krynicki T., Mieszkowski R., Wojas A.: Wyznaczanie kształtu ścian bocznych wysadów solnych metodą tomografii sejsmicznej na przykładzie wysadu. Przegląd Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005.
• 7. Leśniak A., Dwornik M.: Sprawozdanie z realizacji etapu 10 projektu E!3353. Kraków, 2006.
• 8. Lurka A.: Metoda tomografii pasywnej w „Badania geofizyczne w kopalniach. Praca zbiorowa pod red. J. Dubińskiego, Z. Pileckiego i W. M. Zuberka, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków, 2001.
• 9. Manthei G.: Seismic tomography on a pillar in a potash mine. Rockbursts and Seismicity in Mines, Gibowicz & Lasocki (eds), 1997,p.237-243.
• 10. Ortyl Ł.: Badania przydatności metody georadarowej w geodezyjnej inwentaryzacji struktur i obiektów podpowierzchniowych. Rozprawa doktorska, Kraków, 2000.
• 11. Pilecki Z., Kłosiński J.: Profilowanie tłumienia fali sejsmicznej w pokładzie węgla. Miesięcznik WUG nr 6/2007, s. 56-57.