Deformacje nieciągłe spowodowane sufozją w otoczeniu szybu V wentylacyjnego w KWK "Pniówek" w świetle badań mikrograwimetrycznych

• Autorzy: Fajklewicz Z. , Jakubów A. , Kotyrba A. , Ostrowski C. , Targosz P.

Warianty tytułu

EN

Discontinuous deformation caused by suffusion in surrounding of ventilation shaft V in KWK (Hard Coal Mine) "Pniówek" in light of micro-gravimetric research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań mikrograwimetrycznych przeprowadzonych w celu rejonizacji obszarów zagrożonych deformacjami i oceny ich przyczyn, w otoczeniu szybu V wentylacyjnego Kopalni Węgla Kamiennego "Pniówek". Szyb ten połączony był ze stacją wentylatorów lunetą podziemną (posadowioną na głębokości od 10,7 m do 17,2 m w zawodnionych utworach) oraz szybikiem. Rozszczelnienie lunety doprowadziło do niekontrolowanego odpływu wód podziemnych wraz z drobnym materiałem skalnym do szybu. Proces ten powodował odkształcenia powierzchni terenu o charakterze ciągłym i nieciągłym. Wykonanie pomiarów grawimetrycznych pozwoliło na wyznaczenie rejonów ujemnych mikroanomalii siły ciężkości identyfikowanych z rejonami zagrożenia dla powierzchni. Po zamknięciu wlotu lunety do szybu nastąpił szybki powrót zagrożonego terenu do stanu bezpiecznego, o czym świadczy porównanie danych z pomiarów siły ciężkości w różnych okresach (różnicowe mikroanomalie siły ciężkości z trzech serii pomiarów). Przedstawione w pracy wyniki badań grawimetrycznych potwierdzają, że cykliczne pomiary siły ciężkości pozwalają uchwycić stan zagrożenia powierzchni deformacjami nieciągłymi w początkowej ich fazie. Daje to możliwość zaprojektowania prac usuwających zagrożenie oraz kontrolę skuteczności podjętych działań.

EN

Results of micro-gravimetric research for regional division of the areas threatened by surface deformations and evaluation of their causes in the surrounding the ventilation shaft V of KWK "Pniówek" are presented. This shaft was connected with the fan station by the underground ventilation pipe(founded on the depth from 10,7 m to 17,2 m in the water bearing strata) as well as a pit-hole. Unsealing of the ventilation pipe caused uncontrolled flow of underground waters with the fine rock material into the shaft. This process caused area surface deformations of the continuous and discontinuous character. Gravimetrical measurements execution enabled determination of the regions of negative anomalies of the gravity force identified with the regions of hazard for the surface. They included the area of observed deformations. After closing the ventilation pipe inlet to the shaft, the hazardous area returned to the safe state, what has been proved by comparison of data from the measurements of gravity force in various time periods (different gravity force anomalies from three series of measurements). Presented gravimetrical measurements results prove, that cyclic gravity force measurements allow to observe the state of surface discontinuous deformation hazard at its initial phase. It gives a possibility to design works removing the hazard as well as control of effectiveness of taken up action.

Słowa kluczowe

PL

badanie mikrograwimetryczne; deformacje nieciągłe; eksploatacja podziemna węgla kamiennego; szkody górnicze

EN

discontinuous deformations; microgravimetric research; mining damage; underground mining of hard coal

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 65, nr 3-4
• Strony: 41--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.,fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Fajklewicz Z.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Jakubów A.

• Jastrzębska Spółka Węglowa S.A.

autor

Kotyrba A.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Ostrowski C.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych, Warszawa

autor

Targosz P.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych, Warszawa

Bibliografia

• 1. Fajklewicz Z.: Mikrograwimetria górnicza. Wyd.1. Katowice, Wydawn. Śląsk, 1980, s. 47-57, 127-131.
• 2. Fajklewicz Z.: Grawimetria stosowana. Wyd. 1. Kraków, Wydawn. Nauk. AGH, 2007, s. 201-205, 217-237, 370-378.
• 3. Ostrowski C., Targosz P.: Sprawozdanie z pracy mikrograwimetrycznych na terenie Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówek” (rejon szybu V), 2007 r. Warszawa, Archiwum PBG, 2007.
• 4. Ostrowski C., Targosz P.: Sprawozdanie z prac mikrograwimetrycznych na terenie Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówek” (rejon szybiku wentylacyjnego i stacji wentylatorów głównych), 2008 r. Warszawa, Archiwum PBG, 2008.
• 5. Ostrowski C., Ostrowska K., Targosz P.: Sprawozdanie z prac mikrograwimetrycznych na terenie Kopalni Węgla Kamiennego „Pniówke” (rejon szybów I-III i rejon szybu IV), 2008 r. Warszawa, Archiwum PBG, 2008.
• 6. Tor A., Jakubów A., Tobiczyk S.: Zagrożenia powstałe w wyniku uszkodzenia lunety wentylacyjnej szybu V w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Pniówek” w Pawłowicach. Warsztaty Górnicze 2008. Kraków, IGSMiE PAN, 2008, s. 47-56.
• 7. Torge W.: Gravimetry. Wyd. 1. Berlin-New York, Wydawca Walter de Gruyter, 1989, s. 51-54, 314-316.