Wpływ wybranych parametrów geomechanicznych na kształtowanie się przemieszczeń i naprężeń pionowych w sąsiedztwie uskoku

• Autorzy: Chlebowski D.

Warianty tytułu

EN

Influence of selected geo-mechanical parameters on vertical thrusts and stresses formation in neighbourhood of fault

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono podstawy teoretyczne oraz główne założenia metody określania stanu przemieszczeń i naprężeń w otoczeniu zaburzenia uskokowego [1, 8], opartej na modelu walcowego zginania płyt spoczywających na podłożu odkształcalnym. Oddziaływanie uskoku opisano siłą poprzeczną przyłożoną na powierzchni nieciągłości, natomiast z uwagi na specyfikę złoża wielopokładowego w rozwiązaniu uwzględniono nierównomierność rozkładu obciążeń statycznych opisujących wpływ różnego rodzaju zaszłości eksploatacyjnych. Artykuł prezentuje możliwości aplikacyjne opracowanej metody analitycznej. Na bazie skonstruowanego programu komputerowego przeprowadzono kilka przykładowych obliczeń numerycznych, mających na celu ilustrację wpływu wybranych czynników naturalnych, a także schematów obciążeń zewnętrznych na kształtowanie się przemieszczeń i naprężeń w pokładzie narażonym na oddziaływanie strefy uskokowej. Wykorzystując uśrednione wartości parametrów geomechanicznych górotworu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego wyznaczono i poddano analizie przebiegi zmienności współczynnika przemieszczeń oraz koncentracji naprężeń pionowych w funkcji odległości od zaburzenia uskokowego.

EN

Theoretical basis as well as main method assumptions of the thrusts and stresses state in the neighbourhood of the fault [1, 8], based on the model of bending of plates resting on the deformed subsoil to a cylindrical surface, is discussed. Interaction of the fault is described by transverse force applied to the surface of discontinuity, however because of the multiseam deposit specific irregularity of static loads distribution describing influence of various exploitation events, has been taken into consideration. Application possibilities of the developed analytical method are presented. Basing on the worked out computer program a few exemplary numerical calculations are made to illustrate influence of selected natural factors, and also schemes of outer loads influencing formation of thrusts and stresses in a seam exposed to the influence of the fault zone. Using the average values of geo-mechanical parameters of GZW (Upper Silesian Coal Basin) rock mass [3] the changeability of the trust index and concentration of vertical stresses as a function of the distance from the fault are determined and analyzed.

Słowa kluczowe

PL

parametry geomechaniczne górotworu; przemieszczenia górotworu; uskoki; złoża pokładowe

EN

faults; geomechanical parameters of rock mass; rock mass thrusts; stratified deposit

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 65, nr 1-2
• Strony: 1--7
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.,Rys., wykr.

Twórcy

autor

Chlebowski D.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Chlebowski D.: Analityczna metoda określania przemieszczeń i naprężeń w sąsiedztwie uskoku w aspekcie oceny stanu zagrożenia wyrzutami gazów i skał. Archiwum Górnictwa, PAN, Kraków 2008 [w druku].
• 2. Kłeczek Z., Zorychta A., Chlebowski D., Etryk W., Krzyżowski A.: Wpływ zaszłości eksploatacyjnych i zaburzeń tektonicznych na możliwość wystąpienia tąpnięcia (na przykładzie tąpnięcia w KWK Pokój w dniu 27.07.2006). Prace naukowe-monografie, nr 19. Wydawnictwo Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG, Gliwice 2007.
• 3. Krzysztoń D., Senetra U., Szedel D.: Krytyczne i pokrytyczne własności próbek skalnych badanych w konwencjonalnym trójosiowym ściskaniu w sztywnej maszynie wytrzymałościowej. Materiały V Konferencji Naukowo-Technicznej Tąpania ’98. GIG, Katowice 1998.
• 4. Zorychta A., Chlebowski D.: Ocena wpływu uskoku na wielkość zagrożenia tąpaniami. Materiały X Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej TĄPANIA 2003. GIG, Katowice 2003.
• 5. Zorychta A., Burtan Z., Chlebowski D.: Kształtowanie zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w warunkach skrępowanych zaburzeniami tektonicznymi na przykładzie oddziału G-23 O/ZG Rudna. Zeszyty Specjalne Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej. Materiały Międzynarodowej Konferencji VII Szkoła Geomechaniki. Gliwice-Ustroń 2005.
• 6. Zorychta A., Burtan Z., Chlebowski D.: Wielkość zagrożenia sejsmicznego w sąsiedztwie zaburzeń uskokowych o dużych zrzutach. Zeszyty Specjalne Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej. Materiały Międzynarodowej Konferencji VIII Szkoła Geomechaniki. Gliwice-Ustroń 2007.
• 7. Zorychta A., Tor A., Jakubów A., Burtan Z., Chlebowski D.: Analiza warunków geomechanicznych oraz stanu naprężenia w pokładzie 409/4 w rejonie drążonego chodnika transportowego D-6 na poziomie 900 m KWK Zofiówka. AGH, Kraków 2006 [materiały niepublikowane].
• 8. Zorychta A. i in.: Opracowanie analitycznej metody określania stanu naprężenia w obszarach pokładu sąsiadujących z zaburzeniami uskokowymi oraz sposobu wyznaczania zasięgu stref spękań i rozluzowania w sąsiedztwie zaburzeń uskokowych. IMG PAN, Kraków 2007 [materiały niepublikowane].