Czynniki geologiczne określające możliwość podziemnego składowania CO[2]

• Autorzy: Solik-Heliasz E.

Warianty tytułu

EN

Geological factors determining possibilities of underground storage of CO[2]

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki badań nad możliwościami podziemnego składowania CO[2] w Polsce i na świecie, w tym uwarunkowania naturalne, czynniki ryzyka oraz zakres niezbędnych do wykonania prac badawczych. W Polsce istnieją możliwości do zatłaczania CO[2] do poziomów wodonośnych, do struktury po złożach węglowodorów i do nie eksploatowanych pokładów węgla - z jednoczesnym odzyskiem metanu. Jednak niezbędne jest zintensyfikowanie prac badawczych oraz badań in situ celem zrealizowania 1-2 instalacji w skali DEMO. Dopiero zdobycie praktycznych doświadczeń pozwoli na podziemne składowanie CO[2] na skalę przemysłową.

EN

Results of research on CO[2] underground storage possibilities in Poland and in the world, including natural conditions, risk factors as well as the range of unavoidable research works to be done, are presented. In Poland exist possibilities for forcing CO[2] into water-bearing levels, into structures from hydrocarbons accumulations and into not mines coal seams with simultaneous methane recover. Identification of research works are as well as insitu research is necessary in order to realize 1 or 2 installations in DEMO scale. Only practical experience will allow underground CO[2] storage on an industrial scale.

Słowa kluczowe

PL

dwutlenek węgla; poziomy wodonośne; prace badawcze nad podziemnym magazynowaniem; składowanie podziemne CO2; warunki geologiczne w kopalniach

EN

carbon dioxide; geological conditions in mines; research works on underground storage; underground storage of CO2; water-bearing level

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 64, nr 11-12
• Strony: 56--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Solik-Heliasz E.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Bachu S., Gunter W.D., Perkins E.H.: Aquifer disposal of CO2, hydrodynamic and mineral trapping. Energ. Conv. and Manag., 1994, 35 (4).
• 2. Bradshaw J., Bachu S., Bonijoly D., Burruss R., Holloway S., Christensen N.P., Matiassen O.N.: CO2 storage capacity estimation: Issues and development of standards. International Journal of Greenhaus Gas Control 2007, 1 (1).
• 3. Bruining H., Bossie-Codreanu D., Busch A., Choi X., de Schmedt G., Frobel J., Gale J., Grabowski D., Hadro J., Hurtevent D., Jura B., Kretchmar H., Krooss B., Krzystolik P., Mazumder S., Muller G., Pagnier H., Reeves S., Skiba J., Stevens S., van Bergen F., van der Meer B., Wenting P., Winthaegen P., Wolf K.: Recopol – field experiment of ECBM-CO2 in the Upper Silesiana Basin of Poland. 7th International Conference on Greenhouse Gas Control Technologies, Vancouver Canada. 2004.
• 4. Dubiński J., Solik-Heliasz E.: Uwarunkowania geologiczne dla składowania dwutlenku węgla. [W:] Uwarunkowania wdrożenia zero-emisyjnych technologii węglowych w energetyce. Wyd. instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze. 2007.
• 5. Dyrektywa Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego dotycząca podziemnego składowania CO2 (projekt). 2008.
• 6. Ennis-King J. P., Paterson L.: Role of convective mixing in the long-term storage of carbon dioxide in deep saline formations. SPE Journal 2003, 10.
• 7. Hendrix C., Graus W., van Bergen F.: Global carbon dioxide storage potential and costs. Report Ecofys and The Netherland Institute of Applied Geoscience THO 2004. www.ecofys.com/com/publications/documents/GlobalCarbonDioxideStorage.pdf (styczeń 2006), 77 s.
• 8. Holt J., Jensen J., Lindeberg E.: Underground storage of CO2 i aquifers and oil reservoirs. Energy Conversion and Management 1995, 36 (6-9).
• 9. IPCC Special Report on Carbon Dioxide Capture and Storage. Cambridge Univ. Press, 2005.
• 10. Koide H. G., Takahashi M., Tsukamoto H.: Self-trapping mechanisms of carbon dioxide in the aquifer disposal. Energy Conversion and Management 1995, 3 (6-9).
• 11. Mc Pherson B. J., Cole B. S.: Multiphase CO2 flow, transport and sequestration in the Powder River Basin, Wyoming, USA. Journal of Geochemical Exploration 2000, 69-70 (6).
• 12. Kidybiński A., Siemek J., red.: Podziemne magazyny gazu w zaniechanych kopalniach węgla. Wyd. GIG Katowice. 2006.
• 13. Kumar A., Noh M. H., Sepehrnoori K., Bryant S. L., Lake L. W.: Simulating CO2 storage in deep saline aquifers. In: Carbon Dioxide Capture for Storage in Deep Geologic Formations – Results from the CO2 Capture Project. Elsevier, London. 2005 v.2.
• 14. Lubaś J., Stopa J.: Doświadczenia i osiągnięcia górnictwa naftowego w zakresie zatłaczania gazów kwaśnych. Polityka Energetyczna 2003, 6, z. spec.
• 15. Nagy S., Olajossy A., Siemek J.L Use of nitrogen and carbon dioxide injection in exploitation of light oil reservoirs. Acta Montanistica Slovaca 2006, 11.
• 16. Obdam A., van der Meer L. G. H., Kervevac C., Bech N., Wildenborg A.: Effective CO2 storage capacity in aquifers, gas fields, oil fields, and coal fields. In: Proceedings of the 6th International Conference on Greenhouse Gas Control technologies. Gale and Y. Kaya, 1-4, October 2002, Kyoto, Japan, Pergamon. 2003, vol. I.
• 17. Solik-Heliasz E., Kubica J.: Analiza geologicznych uwarunkowań składowania, wybór miejsc, określenie potencjału składowania oraz kosztów inwestycyjnych. [W:] Instalacja demonstracyjna usuwania, transportu i składowania CO2 dla Południowego Koncernu Energetycznego. Wstępna koncepcja. Dokumentacja IChPW Zabrze. 2007.
• 18. Solik-Heliasz E., Kubic J.: Analiza geologicznych uwarunkowań składowania, wybór miejsc, określenie potencjału składowania oraz kosztów inwestycyjnych. [W:] Opracowanie koncepcji Instalacji demonstracyjnej usuwania, transportu i składowania CO2 dla Vattenfal Heat Polska. Dokumentacja IChPW Zabrze. 2007.
• 19. Solik-Heliasz E., Kubic J.: Analiza geologicznych uwarunkowań składowania, wybór miejsc, określenie potencjału składowania oraz kosztów inwestycyjnych. [W:] Instalacja demonstracyjna usuwania, transportu i składowania CO2 dla BOT Elektrowni Bełchatów. Wstępna koncepcja. Dokumentacja IChPW Zabrze. 2008.
• 20. Stopa J., Blicharski J.: Zjawiska fizyczne zachodzące podczas zatłaczania gazów kwaśnych do horyzontów złożowych. [W:] Międzynarodowa Konferencja n.t. „Nowe metody i technologie w geologii naftowej, wiertnictwie, eksploatacji otworowej i gazownictwie”. Kraków. 2000.
• 21. Tarkowski R., red.: Podziemne składowanie CO2 w Polsce w głębokich strukturach geologicznych (ropo-gazo- i wodonośnych). Wyd. IGSMiE PAN. Kraków. 2005.
• 22. Uliasz-Misiak B.: Pojemność podziemnego składowania CO2 dla wybranych mezozoicznych poziomów wodonośnych oraz złóż węglowodorów w Polsce. Studia, Rozprawy, Monografie 2008, 142.