Miasto, dom, utopia zakonu

• Autorzy: Szpakowska E.

Warianty tytułu

EN

The city, the house, a monastic utopia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wychodząc od teorii Leone Battisty Albertiego przyrównującego miasto do domu, odnaleźć można w historii architektury budowle i obiekty będące kompleksami budynków, a funkcjonujące i odbierane jako miasto w sensie strukturalnym, funkcjonalnym i społecznym. W artykule porównano te obiekty, które w zamyśle swoich twórców miały stanowić próbę realizacji utopii (a ściślej utopii zakonu). Odnaleziono następujące podobieństwa: ścisłe ograniczenie przestrzeni, jej organizacja wewnętrzna oparta nie tylko na dystrybucji funkcji zgodnie z religijnym (lub ideowym) uporządkowaniem, ale także umożliwiająca utrzymywanie dyscypliny, a co za tym idzie ciągły nadzór i wykluczenie.

EN

Basing on the idea of Leone Battista Alberti that compared city to house numerous examples of buildings and groups of buildings acting and perceived as towns in structural, functional and sociological meaning may be found in the history of architecture. The article presents the towns-homes that were thought as realizations of utopia and to reveal similarities between them: strict border, organization of the space based on the distribution of function according to religious (or moral) principles and keeping discipline which means continuous supervision and exclusion.

Słowa kluczowe

PL

falanster; jednostka marsylska; miasto idealne; panoptykon; utopia zakonu; zakon

EN

ideal city; monastery; monastic utopia; panopticon; phalanstere; unite de marseille

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 103, z. 14-A
• Strony: 103--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.,

Twórcy

autor

Szpakowska E.

• Instytut Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Barthes R., Sade, Fourier, Loyola, Warszawa 1996.
• [2] Choay F., Le Corbusier, Nowy Jork 1960.
• [3] Choay F., L 'urbanisme, utopies et realites, Une anthologie, Paryż 2001.
• [4] Choay F., The Modern City: Planning in the 19th Century, Londyn 1970.
• [5] Cioran E., Historia i Utopia, Warszawa 1997.
• [6] Eaton R., Ideal cities, Utopianism and the (Un)built environment, Londyn 2002.
• [7] Evenson N., Le Corbusier: The Machine and the Grand Design, Nowy Jork 1969.
• [8] Fishman R., L 'utopie urbaine au XX siecle, Ebenezer Howard, Frank Lloyd Wright, Le Corbusier, Bruksela 1979.
• [9] Foucault M., Nadzorować i karać, Warszawa 1998.
• [10] Foucault M., Panopticism, [w:] N. Leach (red.), Rethinking Architecture, a reader in cultural theory, Nowy Jork 2005, 356-366.
• [11] Frampton K., Modern architecture, a critical history, Londyn 1994.
• [12] Jencks C., Le Corbusier - tragizm współczesnej architektury, Warszawa 1982.
• [13] Kostof S., The City Shaped, Urban Patterns and Meanings Through History, Londyn 1991.
• [14] Mannheim K., Ideologia i utopia, Lublin 1992.
• [15] Mumford L., The Story of Utopias, Nowy Jork 1970.
• [16] Mumford L., The city in history, Its origins, Its transformations, Its Prospects, Londyn 1961.
• [17] Norberg-Schulz Ch., Bycie, przestrzeń i architektura, Warszawa 1999.
• [18] Norberg-Schulz Ch., Meaning in western architecture, Nowy Jork 1980.
• [19] Rosenau H., The Ideal City, Its Architectural Evolution, Londyn 1972.
• [20] Szacki J., Spotkania z utopią, Warszawa 1980.
• [21] Vidler A., Asili del libertinaggio, Asylums of libertinage, Sade, Fourier, Ledoux, [w:] Lotus International nr 44, Mediolan 1984, 28-39.
• [22] Whittick A. (red.), Encyclopedia of urban planning, Nowy Jork 1974.
• [23] Zarębska T., Teoria urbanistyki włoskiej XV i XVI wieku, Warszawa 1971.