Wpływ czynników geomechanicznych na zagrożenie wyrzutami metanu i skał w kopalniach Zofiówka i Pniówek Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.

Zorychta, A.; Tor, A.; Jakubów, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wpływ czynników geomechanicznych na zagrożenie wyrzutami metanu i skał w kopalniach Zofiówka i Pniówek Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.

Autorzy

Zorychta A. , Tor A. , Jakubów A.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Impact of geomechanical factors on the rock-and-gas outbursts at the mines "Zofiówka" and "Pniówek" in the Jastrzebie Coal Company S.A.

Języki publikacji

Abstrakty

Do chwili obecnej w górnośląskich kopalniach węgla kamiennego zaistniało kilka wypływów metanu oraz zjawisk gazogeodynamicznych, z których najwięcej miało miejsce w kopalniach Pniówek i Zofiówka. Ostatnie wyrzuty metanu i skał (23.08.2002 r. w KWK Pniówek oraz 22.11.2005 r. w KWK Zofiówka) były do tej pory największymi z dotychczas zaistniałych zjawisk gazogeodynamicznych w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Artykuł przedstawia ogólną charakterystykę występowania metanu i wynikającego z tego zagrożenia metanowego oraz zagrożenia wyrzutami metanu i skał w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej, jak też skrótowo odnosi się do zaistniałych wyrzutów metanu i skał. W oparciu o dostępne materiały źródłowe i informacje o zaistniałych zdarzeniach przeprowadzono analizę warunków geomechanicznych i technologicznych determinujących wystąpienie przejawów zagrożenia wyrzutami metanu i skał. Na podstawie powyższej analizy podjęto próbę określenia wpływu czynników geomechanicznych na zagrożenie wyrzutami metanu i skał w kopalniach Zofiówka i Pniówek.

Up to now there happened in the Upper Silesian hard coal mines a few methane emissions and gas-geodynamic events, mostly at the mines "Pniówek" and "Zofiówka". The last methane-and-rock outbursts (on 23.08.2002 in the "Pniówek" mine and on 22.11.2005 in the "Zofiówka" mine) have been until now the largest gas-geodynamic events which ever happened in the mines included in the Upper Silesian Coal Basin. The paper presents a general characteristic of occurrence of methane and a methane hazard as well as methane-and-rock outbursts resulted from existence of methane in the mines included in Jastrzebie Coal Company. The paper relates briefly also to the methane-and-rock outbursts which just happened. Basing on the available source materials and information there have been analysed the geomechanical and technology conditions determining the occurrence of symptoms of the methane-and-rock outburst hazard. On the basis of the above mentioned analysis one has tried to determine the impact of geomechanical factors on the methane-and-rock outburst hazard at the coal mines "Zofiówka" and "Pniówek".

Słowa kluczowe

górnictwo Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. kopalnia Dniówek kopalnia Zofiówka zagrożenia wyrzutami metanu zagrożenia wyrzutami skał

gas outbursts hazard Jastrzębie Coal Company S.A. mine Pniówek Zofiówka mine mining rock outbursts hazard

Wydawca

Instytut Technik Innowacyjnych EMAG

Czasopismo

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

Rocznik

2007

Tom

R. 45, nr 9

Strony

156--172

Opis fizyczny

Bibliogr. 18 poz.,Rys., tab., wz., wyk

Twórcy

autor

Zorychta A.

autor

Tor A.

autor

Jakubów A.

Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

1. Bodziony J. i in.: 1997: Analiza i ocena stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz stosowanych metod profilaktyki w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., IMG PAN Kraków, (niepublikowana).
2. Berger J., Nowak E.: 2001: Methane Capturing from Mines under closure processes in the Rybnik Coal District. Conference Proceedings 29th International Conference of Safety in Mines Research Institutes, Szczyrk.
3. Borowy B, Michalik H, Nawrat S., Stobiński J., 1988: Kształtowanie się zagrożenia metanowego w kopalniach Rybnickiego Okręgu Węglowego. Materiały konferencyjne. Referat na XII Międzynarodowe Kolokwium: Kierunki Zwalczania Zagrożenia Wyrzutami Metanu i Skał w Górnictwie Podziemnym. Nowa Ruda-Radków, 19-23 sierpień.
4. Jakubów A., Tor A., Tobiczyk St., 2003: Wyrzut metanu i skał w drążonej lunecie rurowej do szybu II na poziomie 1000 m w KWK Pniówek - okoliczności, przyczyny i skutki. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Wyd. CPPGSMiE, PAN. Wykłady, nr 25. Kraków.
5. Kobiela Z., Krzystolik P., Zawierucha M., 1988: Strefy wysokiej metanonośności a zagrożenie wyrzutami metanu i skał w pokładach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Materiały konferencyjne. Referat na XII Międzynarodowe Kolokwium "Kierunki Zwalczania Zagrożenia Wyrzutami Metanu i Skał w Górnictwie Podziemnym". Nowa Ruda-Radków, 19-23 sierpień.
6. Kozłowski B., Grębski Z., 1982: Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wyd. Śląsk, Katowice.
7. Krause E., Chrószcz A., 2002: Wyrzut metanu i skał w lunecie rurowej poz. 1000 metrów KWK Pniówek. Materiały konferencyjne. XXVII Dni Techniki ROR’2002. XIX Seminarium. Zagrożenie wybuchem metanu i pyłu węglowego w kopalniach - teoria i praktyka.
8. Krzystolik P. i in., 2003: Dokumentacja pracy badawczo-usługowej pt.: Analiza i ocena stanu zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz stosowanych metod profilaktyki w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. - GIG KD Barbara Mikołów, (niepublikowana).
9. Majcherczyk T., 1990: Zagadnienie możliwości występowania zjawisk gazogeodynamicznych w świetle pomiarów przeprowadzonych w kopalniach. Zeszyty Naukowe AGH, ser. Górnictwo, zeszyt 157, Kraków.
10. Lama R., Bodziony J., 1996: Outburst of gas, coal and rock in underground coal mines. Ed. Lama & Associates, Wollongong NSW, Australia.
11. Roszkowski J., Szlązak N., Szlązak J. 1997: Odmetanowanie jako środek zwalczania zagrożeń oraz sposób pozyskiwania paliwa. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej Wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków.
12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14.06.2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. Dziennik Ustaw nr 94, poz. 841.
13. Schinohl J., 2003: Wyrzuty metanu i skal w kopalni Pniówek. Wiadomości Górnicze nr 12. Katowice.
14. Sprawozdanie Komisji powołanej dla zbadania przyczyn i okoliczności wyrzutu metanu i skał oraz wypadku zbiorowego, zaistniałego w dniu 22 listopada 2005r. w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. w Kopalni Węgla Kamiennego Zofiówka w Jastrzębiu Zdroju. Katowice, luty 2006, (materiały niepublikowane).
15. Topolnicki J., Wierzbicki M., Nowakowski A., Skoczylas N., 2003: Dokumentacja pracy badawczo-usługowej pt.: Badania rozkładu naprężeń wywołanych obecnością gazu w otoczeniu czoła wyrobiska chodnikowego. IMG PAN. Kraków,(niepublikowana).
16. Zarządzenie Nr 1 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 16.02.1984 r. w sprawie prowadzenia robót górniczych w warunkach zagrożenia wypływami metanu z odrzutem węgla i skał w kopalniach węgla kamiennego Manifest Lipcowy i XXX-lecia PRL. Katowice.
17. Schinohl A., Schinohl J, 1984: Wyrzuty gazów i skał w górnictwie węglowym. KWK Moszczenica (niepublikowana).
18. Zorychta i in., 2006: Analiza warunków geomechanicznych oraz stanu naprężenia w pokładzie 409/4 w rejonie drążonego chodnika transportowego D-6 na poziomie 900 m KWK Zofiówka. Ekspertyza zamieszczona w sprawozdaniu Komisji [14].

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BGPK-1885-7411