Prognoza jakości wody w wyrobisku poeksploatacyjnym Piaseczno koło Tarnobrzega

• Autorzy: Haładus A. , Kulma R.

Warianty tytułu

EN

Forecast of water quality in post-mining working Piaseczno near Tarnobrzeg

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzenie likwidacji odkrywkowych kopalń siarki w Machowie i Piasecznie, w sposób minimalizujący zagrożenie dla środowiska naturalnego, było dla rejonu Tarnobrzega najważniejszym problemem ostatnich lat. Program prac likwidacyjnych zakładał, że w miejsce wyrobisk pogórniczych powstaną zbiorniki wodne o charakterze rekreacyjnym. Powodzeniem zakończy się niebawem napełnianie zbiornika Machów, natomiast prace przy zbiorniku Piaseczno są znacznie opóźnione. Prognozowanie zmian jakości wody w zbiorniku Piaseczno oparto na wynikach badań symulacyjnych wykonanych na numerycznym modelu hydrogeologicznym Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego. Rozwiązania uwzględniały różne sposoby ograniczenia dopływu zanieczyszczonych wód z piętra neogeńskiego do zbiornika. Podstawą bilansu hydrogeochemicznego były wydatki strumieni filtracyjnych oraz koncentracje w nich jonów wskaźnikowych (chlorki i siarczany). Zarówno w 2006 r., jak i w prognozach największy ładunek zanieczyszczeń jest wnoszony przez strumień filtracyjny napływający do zbiornika od strony składowisk kopalnianych. Działania likwidacyjne w warunkach częściowej lub pełnej izolacji wyrobiska nie spowoduje zmiany ogólnej klasy jakości wód zbiornika według wskaźników zasolenia. Siarczany nadal, blisko dwukrotnie, będą przekraczać wartość graniczną dla klasy IV, a tylko stężenie chlorków będzie się mieścić w klasie II.

EN

To carry out liquidation of opencast sulphur mines at Machów and Piaseczno, in a way minimizing natural environment hazard, has been the most important problem for Tarnobrzeg region in the last years. Program of liquidation works assumed, that mining workings will be replaced by recreation water reservoirs. Filling of Machów reservoir will be finished soon, but the works at Piaseczno reservoir are considerably delayed. Forecasting of water quality changes in the reservoir Piaseczno has been based on results of simulations made on the numerical hydro-geological model of the Tarnobrzeg Sulphur Basin. Solutions took into consideration various ways to limit inflow polluted waters from the Newer Tertiary stage into the reservoir. The hydro-geo-chemical balance was based on discharge of filtration streams as well as concentrations of indicating ions (chlorides and sulfates). As well in the year 2006 as in the forecasts the biggest pollutants charge is brought by filtration stream flowing into the reservoir from the side of mine storage yards. Liquidation activity under partial or complete isolation of the working will not cause the change of the general class of reservoir waters quality according to salinity indices. Sulfates will still exceed twice the boundary value for the class IV, and only concentration of chlorides will be within class II.

Słowa kluczowe

PL

bilans hydrogeochemiczny; kopalnia odkrywkowa; likwidacja kopalń; zbiornik wody

EN

hydro-chemical balance; mine liquidation; open cast mine; water reservoir

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 63, nr 11
• Strony: 31--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Haładus A.

• Zakład Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, AGH, Kraków

autor

Kulma R.

• Zakład Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, AGH, Kraków

Bibliografia

• 1. Haładus A., Kulma R.: Warunki formowania jakości wody w zbiornikach Piaseczno koło Tarnobrzega w czasie likwidacji wyrobiska poeksploatacyjnego siarki. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 17, z. 2, s. 105-121, Kraków, 2001
• 2. Kirejczyk J., Kulma R., Haładus A., Pantula Z., Burchard T., Matuszewski J.: Ekspertyza dotycząca możliwych sposobów ograniczenia dopływu wód neogeńskich do zbiornika w likwidowanym wyrobisku Kopalni Siarki „Piaseczno” – etap II. HYDROPROJEKT – Warszawa Sp. z o.o., Warszawa, 2007
• 3. Kulma R., Bielec B., Burchard T., Florek P., Haładus A., Kania J., Kirejczyk J., Kulma R., Pantula Z., Szczepańska J.: Dokumentacja określająca warunki hydrogeologiczne w rejonie likwidowanego wyrobiska byłej Kopalni Siarki „Piaseczno”. PUP SIGMA BP Sp. z o.o. w Tarnobrzegu, 2006
• 4. Kulma R.: Hydrogeologia złóż i problemy wodne górnictwa siarki [W:] Hydrogeologia polskich złóż kopalni i problemy wodne górnictwa [Ed. Wilk Z. i Kulma R.] – Grant KBN nr 044/T12/96/11, ss. 129-197. Uczelniane Wydawnictwa naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 2004
• 5. Macioszczyk A.: Hydrogeochemia. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1987
• 6. Wilk Z., Kulma R. (red.): Hydrogeologia polskich złóż kopalin i problemy wodne górnictwa. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, 2004