Zastosowanie miary odległości szeregów czasowych do walidacji modelu matematycznego przewietrzania kopalni stosowanego w programie VentMet

• Autorzy: Dziurzyński W. , Krach A. , Krawczyk J. , Pałka T.

Warianty tytułu

EN

Application of time series distance measure for validation of mine ventilation mathematical model used in VentMet program

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań z zastosowaniem metody symulacji komputerowej, pozwalające na walidację elementów modelu matematycznego podczas odtworzenia transportu mieszaniny powietrza i metanu po wyrzucie w dniu 25.11.2005 roku w chodniku transportowym D-6 pokład 409/4 w kopalni"Zofiówka". Przedstawiona miara odległości szeregów czasowych (wzory 8 i 9) pozwala na ocenę ilościową wiarygodności przyjętego modelu matematycznego w programie VentMet. Wykonano symulację komputerową wpływu zaburzenia, jakim jest wyrzut, na rozpływ mieszaniny powietrza i metanu oraz porównano wyniki symulacji z rezultatami przebiegu rzeczywistego zdarzenia, zarejestrowanego przez czujniki systemu monitoringu kopalni. Następnie wyznaczono miarę dla drugiego przebiegu, w którym dokonano zmiany wybranego parametru modelu. Dokonano porównania przebiegów, jak to pokazano na rysunkach 3-10. Na rysunkach 11-15 pokazano wyznaczone wartości miar dla poszczególnych czujników oraz ich końcową wartość. Zaobserwowano w sposób subiektywny poprawę lub pogorszenie prognozy przy zmianie wybranego parametru, co dajemożliwości odpowiednio do tego dokonywać dalszych zmian

EN

Results of research are presented with the use of computer simulation allowing validation of mathematical model elements during the reproduction of air and methane mixture transport after the outburst on 25.11.2005 in the haulage road D-6 in the seam 409/4 of Hard Coal Mine "Zofiówka". The presented time series distance measure (formulas 8 and 9) allows quantitative validity of likelihood of the mathematical model accepted in the program VentMet. A computer simulation of the disturbance, which outburst is, impact on the air and methane mixture propagation has been made as well as results of simulation and results of the real event course, registered by the mine monitoring system sensors have been compared. Next the measure for the second course has been determined in which a selected parameter of the model has been changed. Comparison of the courses has been made as shown in the figs 3 to 10. In the figs 11 to 15 determined values of measures for the particular sensors as well as their final value are shown Improvement or deterioration of the forecast at change of the selected parameter have been subjectively observed what gives possibilities to make further changes accordingly to that.

Słowa kluczowe

PL

system monitoringu; walidacja modelu; wentylacja kopalń; wyrzut metanu

EN

mine ventilation; monitoring system; outburst of methane; validation of model

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 63, nr 2
• Strony: 28--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Dziurzyński W.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków

autor

Krach A.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków

autor

Krawczyk J.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków

autor

Pałka T.

• Instytut Mechaniki Górotworu PAN, Kraków

Bibliografia

• 1. Dziurzyński W., Krach A., Krawczyk J., Pałka T.: Walidacja modelu matematycznego przewietrzania kopalni stosowanego w programie VentMet z wykorzystaniem bazy danych pomiarowych wybranego rejonu wentylacyjnego KWK. Prace IMG PAN, T. 8, nr 3-4, 2005.
• 2. Findeisen W., Szymanowski J., Wierzbicki A.: Teoria i metody obliczeniowe optymalizacji. PWN, Warszawa, 1977.
• 3. Gościński A., Łazarski E., Nawarecki E.: Problemy sterowania złożonymi procesami. AGH, Skrypty Uczelniane, Nr 464, 1974.
• 4. Krach A.: Źródła niepewności w kopalnianych pomiarach wentylacyjnych. Archives of Mining Sci. Vol. 49, Spec. Issue, 2004.
• 5. Kulikowski R.: Procesy optymalne i adaptacyjne w układach regulacji automatycznej. PWN, Warszawa, 1965.
• 6. Merriam III C. W.: Teoria optymalizacji i projektowanie układów sterowania automatycznego. WNT, Warszawa, 1967.
• 7. Otnes R. K., Enochson L.: Analiza numeryczna szeregów czasowych. WNT Warszawa, 1978.
• 8. Seidler J., Banach A., Molisz W.: Metody rozwiązywania zadań optymalizacji. WNT, Warszawa, 1980.
• 9. Tor A., Jakubów A.: Wyrzuty metanu i skał w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Materiały 4 Szkoły Aerologii Górniczej, Kraków, 2006.