Podobieństwo wydzielania się metanu w następstwie zaistniałych wyrzutów gazów i skał oraz po tąpnięciach w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Frączek R.

Warianty tytułu

EN

Similarity of methane emissions due to gas and rock outburts occurrence and after rockbursts in the mines of Upper Silesian Coalfield

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie kilku wyrzutów gazów i skał oraz wstrząsów górniczych w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, autor dokonał próby określenia: okresu, strumienia i ilości wydzielonego metanu. Stwierdzono, że ilość wydzielonego gazu opisuje efektywnie zależność potęgowa, natomiast wartość początkową strumienia gazu opisuje zależność logarytmiczna. Ponadto stwierdzono, że istotny wpływ na ilość i strumień wydzielonego gazu ma metanonośność pokładu węgla. Z analizowanych przykładów wynika, że przypadek wyrzutu gazów i skał w kopalni .Zofiówka. (2005 r.) nastąpił w rezultacie działania gwałtownego wydzielania się gazu z górotworu. Z uwagi na mniej gwałtowny charakter wydzielania się gazu w czasie wyrzutu w kopalni .Pniówek. (2002 r.), sprowokowanego robotami strzałowymi, ten wyrzut należy przypisać działaniom sił górotworu i zawartego gazu w górotworze.

EN

On the basis of seevral gas and rocks outbursts and mining quakes in the mine of Upper Silesian Coalfield, the author performed an attempt to determine: time span, streams and volume of emitted methane. It has been determined that the volume of emitted methane is effectively described by involuation dependence whereas initial value of the gas stream is described by logarithmic dependence. Besides it has been stated the gassiness of coal seam has an essentila impact upon the volume and stream of emitted gas. It results from the analysed examples that the case of gas and rocks outburst in "Zofiówka" mine (2005) took place following the occurrence of a sudden emission of gas from the strata. Because of less sudden character of gas emission during gas outburst in "Pniówek" mine (2002), provoced by shot-firing works, this outburst can be attributed to the forces of the strata and the gas comprised in the strata.

Słowa kluczowe

PL

gaz; górnictwo; kopalnia; metan; skały; tąpnięcia

EN

gas; methane; mine; mining; rock; rock burst

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 58, nr 3
• Strony: 145--155
• Opis fizyczny: Bibliogr 20 poz.

Twórcy

autor

Frączek R.

• PBG "ORT-SERVICE" Sp.j., Gliwice

Bibliografia

• l. Bodziony J., Lama R.D.: Sudden outbursts of gaś and coal underground coal minę. Finał Report. Australia 1996
• 2. Cybulski W., KoziowskiB.: Zagrożenie wybuchami metanu i pyłu węglowego w pokładach tąpiących. Przegląd Górniczy 1972, nr 9
• 3. Dubiński J., i in.: Koncentracja wydobycia a zagrożenia górnicze. Wydaw. GIG, Katowice 1999
• 4. Dziurzyński W., Krawczyk J., Pałka T.: Transport mieszaniny powietrza i metanu w wyrobiskach kopalni „Zofiówka" po wyrzucie w chodniku transportowym. Sem. XXIII Dni Techniki ROP, Rybnik 2006, nr 3
• 5. Dziurzyński W: Niestacjonarne rozkłady stężenia metanu w sieci wentylacyjnej po zaistniałym wstrząsie lub wyrzucie. Przegląd Górniczy 2001, nr 3
• 6. Frączek R.: Rozpoznanie i zwalczanie zagrożenia wyrzutami gazów i skał w kopalniach węgla kamiennego. Katedra Elektr. i Aut. Górn. Polit. Śl. Gliwice 2007
• 7. Frączek R.: Zwalczanie zagrożenia metanowego w kopalniach węgla kamiennego. Polit. Śl. Gliwice 2005
• 8. Gil H., Świdziński A.: Wyrzuty gazów i skał. Polit. Śl. Gliwice 1988
• 9. Jakubów A., Tor A., Tobiczyk S.: Wyrzut metanu i skał w drążonej lunecie rurowej do szybu II na poziomie 1000 m w KWK Pniówek - okoliczności, przyczyny i skutki. Wydaw. PAN, Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Kraków 2003
• 10. Kozlowski B.: Zagrożenie wyrzutami gazów i skał w górnictwie węglowym. Wydaw. PWN Warszawa 1980
• 11. Krause E.: Kształtowanie się zagrożenia metanowego oraz wyrzutami metanu i skał w pokładzie 409/4 w partii D w KWK „Zofiówka" Sem. XXIII Dni Techniki ROP Rybnik 2006
• 12. Matuszewski K.: Przykłady powstania wybuchowych i ponad wybuchowych stężeń metanu w następstwie tąpnięć. Przegląd Górniczy 1996, nr 9
• 13. Matuszewski K.: Zjawisko tąpnięć i wyrzutów metanu i węgla oraz związane z nimi wydzielanie metanu. Podobieństwo i różnice. Sem. XX Dni Techniki ROP, Rybnik 2003
• 14. Roszkowski J., Trutwin W., Wasilewski S.: Stany nieustalone przepływu powietrza i stężenie metanu wywołane katastrofą na przykładzie zdarzenia w kopalni Zabrze-Bielszowice. Mat. Konf. 1 Szkoła Aerologii Górniczej, Zakopane 1999
• 15. Rozporządzenie MSWiA z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych DzU nr 94, poz. 840
• 16. Rozporządzenie MG z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia mchu i specjalistycznego zabezpieczenia pożarowego w podziemnych zakładach górniczych. DzU nr 139, poz. 1169 z dnia 2 września 2002 r.
• 17. Schinohl J.: Wyrzut metanu i skał w kopalni „Pniówek" Wiadomości Górnicze 2003, nr 12
• 18. SulkowskiJ.: Odporność wentylacji lutniowej tłoczącej na oddziaływanie wyrzutu metanu i skał na przykładzie chodnika D-6 w KWK „Zofiówka" Sem. XXIII Dni Techniki ROP, Rybnik 2006
• 19. Tarnowski J.: Mechanizm wyrzutu węgla i gazu w świetle wyników pomiarowych. Przegląd Górniczy 1978, nr 1
• 20. Wasilewski S.: Stany nieustalone parametrów powietrza wywołane katastrofami oraz zaburzeniami w sieci wentylacyjnej kopalni. Wydaw. CEiAG „EMAG" Katowice 2005