Rola czynników wewnętrznych i zewnętrznych w stymulacji procesu samozagrzewania węgla

• Autorzy: Trenczek S.

Warianty tytułu

EN

Significance of the internal and external factors in the stimulation of the spontaneous heating process of coal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono najistotniejsze czynniki stymulujące szeroko rozumiane samozagrzewanie węgla. Scharakteryzowano wewnętrzne właściwości węgla sprzyjające samozagrzewaniu i opisano istotę pierwszych faz jego rozwoju. Na przykładzie metod prognozowania zagrożenia pożarem endogenicznym określono również najistotniejsze czynniki zewnętrzne, uaktywniające proces samozagrzewania oraz podkreślono ich znaczenie w ocenie potencjalnego zagrożenia.

EN

The most essential factors stimulating a widely understood spontaneous heating of coal have been discussed in the paper. The internal properties of coal being conducive to the spontaneous heating have been characterized and the essence of the first stages of its progress has been described. At an example of forecasting methods of spontaneous fire hazard there have been also determined the most essential external factors which activate the spontaneous heating and their significance for evaluation of a potential hazard has been emphasized.

Słowa kluczowe

PL

proces samozagrzewania; samozagrzewanie; samozagrzewanie węgla

EN

spontaneous heating; spontaneous heating of coal; spontaneous heating process

• Wydawca: Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
• Czasopismo: Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 44, nr 7
• Strony: 17--25
• Opis fizyczny: Wz., tab.,Bibliogr. 28 poz.,

Twórcy

autor

Trenczek S.

• Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa EMAG

Bibliografia

• 1. Borecki M.: Termodynamika pożarów podziemnych. Przegląd Gómiczy 1953, nr 12.
• 2. Bystroń H., Jaroń S., Kołodziejczyk B., Markefka P., Strumiński A.: Pożary podziemne. Poradnik Górnika T. 3, Dz. III. Wyd. „Śląsk", Katowice 1974.
• 3. Bystroń H.: Stan pożaru zapalenie i wybuch gazów podczas aktywnego i pasywnego gaszenia pożarów. Archiwum Górnictwa PAN, 42, 1, 1997.
• 4. Cygankiewicz J.: Problem samozapalności w świetle badań laboratoryjnych i kopalnianych. Prace GIG, Katowice 2005, niepublikowana.
• 5. Holek S. i zespół: Analiza warunków geologiczno-gómiczych mających wpływ na zaistniałe pożary endogeniczne w latach1971-1990. Cz. I dokumentacji nr 0109030F6, GIG Katowice1991 r., niepublikowana.
• 6. Holek S. i zespół: Zmodyfikowana metoda wyznaczania wskaźnika oceny zagrożenia pokładu węgla pożarami endogenicznymi. Cz. II dokumentacji nr 0109030F6, GIG Katowice 1991 r., niepublikowana.
• 7. Klosińska J., Lasoń M., Olpiński W.: Porównawcze badania nad oznaczeniem skłonności węgli do samozapalenia. Archiwum Górnictwa nr 2, Kraków 1967.
• 8. Kucharczyk J. 1982: Algorytmy analizy skupień w języku Algo 60. Wyd. PWN, Warszawa 1982.
• 9. Maciejasz Z.: Badania stopnia przygotowania węgla do samozapalenia metodą sztucznego utleniania. Archiwum Górnictwa z. 1, Kraków 1956.
• 10. Maciejasz Z., Kruk F.: Pożary podziemne w kopalniach, cz. I. Wyd, „Śląsk", Katowice 1997.
• 11. Muzyczuk J.: Okres inkubacji pożarów endogenicznych w świetle badań kinetyki procesu utleniania węgla. Prace GIG, Komunikat 766, Katowice 1991.
• 12. Muzyczuk J.: Prognozowanie czasu bezpiecznego składowania lub transportu morskiego węgla. Prace GIG, Komunikat 603, Katowice 1974.
• 13. Norma Branżowa BN-82 / 0501-05. Oznaczenie wskaźnika samozapalności.
• 14. Olpiński W. i in.: Wpływ czynników górniczych na powstawanie pożarów endogenicznych na tle badań pokładu 510. Prace GIG, Komunikat 204, Katowice 1958.
• 15. Polska Norma PN-64/G-07010. Oznaczenie wskaźnika samozapalności.
• 16. Polska Norma PN-93 / G-04558. Oznaczanie wskaźnika samozapalności.
• 17. Praca zespołowa: Metoda wyznaczania procesu inkubacji pożarów endogenicznych na podstawie badań nad utlenianiem się i samozapaleniem węgla. Dokumentacja GIG 1.9/9.2-210902 3BD, Katowice 1993, niepublikowana.
• 18. Praca zespołowa: Weryfikacja metody wyznaczania okresu inkubacji i pożarów endogenicznych w kopalniach. Dokumentacja GIG I.8.3/200803 4BD, Katowice 1994, niepublikowana.
• 19. Raporty roczne (1947-2005) o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Praca zbiorowa, Wyd. GIG Katowice.
• 20. Trenczek S.: Doraźna ocena wpływu czynników geomechanicznych, termofizycznych i górniczych na zagrożenie pożarem endogenicznym rejonu ściany zawałowej. Przegląd Górniczy 2005, nr 12.
• 21. Trenczek S.: Metoda prognozowania zagrożenia pożarami endogenicznymi ścian zawałowych w fazie projektowania eksploatacji. Materiały Międzynarodowej Konferencji nt.: „Najnowsze osiągnięcia w zakresie przewietrzania kopalń oraz zwalczania zagrożeń pożarowych, gazowych i klimatycznych". Szczyrk, kwiecień 1999. Wyd. GIG, Katowice 1999.
• 22. Trenczek S.: Prognoza zagrożenia pożarami endogenicznymi ścian zawałowych w kopalniach węgla kamiennego. Praca doktorska AGH, Kraków 2001.
• 23. Trenczek S.: Prognozowanie zagrożenia pożarami endogenicznymi ścian zawałowych z wykorzystaniem analizy skupień. Materiały 2. Szkoły Aerologii Górniczej. Wyd. Sekcja Aerologii Górniczej KG PAN, Kraków 2002.
• 24. Trenczek S.: Prognozowanie zagrożenia pożarami. Ratownictwo Górnicze 1999, nr 2.
• 25. Trenczek S.: Uproszczonnyj prognoz opasnosti endogennogo pożara w zonie ławy. Tiechnika i Tiechnologija Otkrytoj i Podziemnoj Razrabotki Miestorożdienij. Naucz. Soobszcz. NNC (Gornogo Proizwodstwa Instituta Gornogo Dieła) im. A. A. Skoczinskogo 2005, № 331/2005.
• 26. Trenczek S.: Wpływ dużych głębokości i trudnych warunków geotermicznych na zagrożenie pożarami endogenicznymi rejonu ścian zawałowych w kopalniach węgla kamiennego. Materiały III Konferencji nt. Wybieranie złóż na dużych głębokościach oraz w trudnych warunkach geotermicznych. Wyd. CUPRUM, Wrocław 2000.
• 27. Trenczek S.: Wpływ termofizycznych czynników na poprawność prognozy zagrożenia pożarem endogenicznym rejonu ściany. Materiały 9. Sesji Międzynarodowego Biura Termofizyki Górniczej „IBMT 2000". Wyd. Pol. Śl., Gliwice 2000.
• 28. Trenczek S.: Wybrane zagadnienia i uwagi dotyczące uaktywniania procesu samozagrzewania węgla. Wiadomości Górnicze 2006, nr 5.