Szanse i zagrożenia rzeczywistości postindustrialnej. Ewolucja przestrzeni miejskiej na przykładzie Zabrza

• Autorzy: Sokołowska-Moskwiak J. , Wagner T.

Warianty tytułu

EN

Opportunities and threats of post-industrial reality. The evolution of urban space on the example of the center of Zabrze

• Konferencja: Międzynarodowa Konferencja Instytutu Projektowania Urbanistycznego (10 ; 2005 ; Kraków)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnim piętnastoleciu Górny Śląsk, którego rozwój opierał się od początku XIX wieku na przemyśle ciężkim, stał się miejscem radykalnych przekształceń obejmujących sferę gospodarczą, społeczno-kulturową. Procesy te znalazły jaskrawe odbicie w przeobrażeniach przestrzeni miejskiej, której historyczna geneza tkwi w dziewiętnastowiecznej industrializacji regionu. W jej wyniku zakłady przemysłowe zostały otoczone zabudową rozrastających się organizmów miejskich lub wpłynęły na przekształcenie wsi i osad w nowe ośrodki. Duże zakłady przemysłowe znalazły się w obrębie miast, także w ich ścisłych centrach. W nowej rzeczywistości gospodarczej przestrzeń ta stała się polem działań, mających na celu nadanie im nowej funkcji. Niestety poza nielicznymi wyjątkami proces ten przebiegał w sposób chaotyczny, przynosząc katastrofalne skutki dla ciągłości historycznej i spójności przestrzeni miejskiej. Przykładem opisanego procesu jest centrum Zabrza, na terenie, którego do niedawna funkcjonowało kilka dużych zakładów przemysłowych. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku na obszarze największego, centralnie położonego zakładu - Huty Zabrze, rozpoczęto nowe inwestycje, które całkowicie zmieniły krajobraz architektoniczny tej części miasta.

EN

Since 19th century the development of Upper Silesia depended on heavy industry. However, for the last 15 years this region has undergone radical changes in the economic, cultural and social fields. The processes of transformation have been starkly reflected in the urban space, the origins of which go back to the 19th century industrialization, when industrial establishments were surrounded by spreading urban settlements or transformed villages and small settlements into new town centres. Huge industrial settlements were located within the city boundaries, often in the very centres. In recent years, in the face of new economic reality, attempts have been made to create new functions for such forms of urban space. Unfortunately, despite few successful cases, chaotic processes of alteration brought about catastrophic effects to the historic continuity and cohesion of urban space. The centre of Zabrze, which until recently accommodated several big industrial establishments, is a good example of such effects. New investments initiated at the site of the biggest centrally-located Zabrze steelworks in the late 1990s have completely altered the architectural character of the city district.

Słowa kluczowe

PL

architektura; miasto; przestrzeń publiczna; Zabrze

EN

architecture; city; public space; town; Zabrze

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 102, z. 9-A/2
• Strony: 247--256
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., rys.

Twórcy

autor

Sokołowska-Moskwiak J.

• Politechnika Gliwicka

autor

Wagner T.

• Politechnika Gliwicka

Bibliografia

• Josef Knossalla: Geschichte der Stadt Hindenburg, Katowice 1929.
• Akta miejskie - Zabrze; 2988, 2996, 1248, 1256.
• Schabik Stutz Wolf: Dreistädt Heinheit Beuthen, Gleiwitz, Hindenburg. Berlin Leipzig Wien 1929
• Janusz Bogdanowski, Maria Łuczyńska-Bruzda, Zygmunt Novak "Architektura krajobrazu" Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków 1974 wyd.II