Zmiany jakości środowiska wodnego zlewni górnego Dunajca w latach 1977-2003

• Autorzy: Szalińska E. , Dominik J.

Warianty tytułu

EN

Changes in water environment quality of the Upper Dunajec River basin in the years 1977-2003

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie danych zebranych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w ostatnich 25 latach (1977-2003) dokonano analizy zmian wskaźników jakości środowiska wodnego w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego oraz samego zbiornika. Opis zmian wybranych parametrów fizykochemicznych i biologicznych został poprzedzony charakterystyką zlewni i jej warunków hydrologicznych. Dyskusja prezentuje trendy zmian czasowych poszczególnych parametrów, jak i związki pomiędzy nimi.

EN

Water environment quality data from the upper Dunajec watershed collected by the state monitoring service in the last 25 years (1977-2003) were examined to asses the evolution of water environment quality indicators and evaluate the status of the watershed and the recently constructed Czorsztyn Reservoir. The characterization of the watershed and its hydrology is followed by the presentation of physico-chemical and some biological descriptors. The discussion emphasizes the temporal trends and links between various observations.

Słowa kluczowe

PL

monitoring; środowisko wodne; Zbiornik Czorsztyński; zlewnia górnego Dunajca

EN

Czorsztyn Reservoir; monitoring; upper Dunajec watershed; water environment

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Środowisko
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 102, z. 16-Ś
• Strony: 127--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., tab., wykr., rys.

Twórcy

autor

Szalińska E.

• Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Krakowska

autor

Dominik J.

• Institute F.-A. Forel, Universite de Geneve

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (DzU Nr 32, poz. 284).
• [2] Węcławik S., Budowa geologiczna, [w:] Dynowska I., Maciejewski M. (red.) Dorzecze górnej Wisły, PWN, Warszawa-Kraków 1991, 30-41.
• [3] Pasternak K., Charakterystyka podłoża zlewni rzeki Dunajec, Acta Hydrobiol., 10(3), 1968, 299-317.
• [4] Niedźwiedź T., Obrębska-Starklowa B., Klimat, [w:] Dynowska I., Maciejewski M. (red.), Dorzecze górnej Wisły, PWN, Warszawa-Kraków 1991, 68-84.
• [5] Landel Mills Ltd., Zapora w Czorsztynie. Ocena zagrożeń środowiska naturalnego oraz program jego ochrony. Rolnictwo, Warszawa 1993.
• [6] Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej, Gospodarka wodą w miastach dorzecza Wisły Małopolskiej, Kraków 1994.
• [7] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Zanieczyszczenie wód Białego Dunajca na tle badań monitoringowych, Kraków 2003.
• [8] Szalińska E., Jakość powierzchniowych wód płynących w zlewni górnego Dunajca w latach 1995-1998, Gosp. Wodna, 3, 2001, 114-118.
• [9] Bombówna M., Hydrochemiczna charakterystyka potoku Białka Tatrzańska, Acta Hydrobiol., 10(1-2), 1968, 27-37.
• [10] Sanecki J., Dumnicka E., Starmach J., Charakterystyka podstawowych elementów biocenoz Dunajca i jego dopływów w rejonie nowo powstałych zbiorników zaporowych, Pieniny - Przyroda i Człowiek, 6, 1998, 89-99.
• [11] Szalińska E., Przemiany chromu w środowisku wodnym zanieczyszczonym ściekami garbarskimi, Monografia nr 283, seria: Inżynieria Środowiska, Politechnika Krakowska, Kraków 2002.
• [12] Szalińska E., Dominik J., Water quality changes in the upper Dunajec watershed, South Poland, przyjęte do druku w Polish Journal of Environmental Studies.
• [13] Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Szczegółowy zakres badań laboratoriów WIOŚ w Krakowie, Kraków 2003, http://www.krakow.pios.gov.pl/.
• [14] Bombówna M., Stream ecosystems in mountain grassland (West Carpathians). Chemical composition of water, Acta Hydrobiol., 24 (4), 1982, 321-335.
• [15] Von Der Wiesche M., Wetzel A., Temporal and spatial dynamics of nitrite accumulation in the river Lahn, Water Res., 32, 5, 1998, 1653-1661.
• [16] Tomaszek J., Przemiany biochemiczne związków azotowych w osadach dennych wód powierzchniowych, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 84, Rzeszów 1991.
• [17] Vollenweider R.A., Advances in defining critical loading levels for phosphorus in lake eutrophication, Mem. Ist. Ital. Idrobiol., 33, 1976, 53-62.
• [18] Vollenweider R.A., Kerekes J., The loading concept as a basis for controlling eutrophication philosophy and preliminary results of the OECD Programme on eutrophication, Prog. Water Technol., 12, 1980, 5-18.
• [19] Szalińska E., Fate of tannery chromium contamination in a stream: Temporal and spatial evolution of chromium (III) and chromium (VI), J. Phys. IV France, 107, 2003, 1275-1278.
• [20] Dominik J., Baś B., Bobrowski A., Dworak T., Koukal B., Niewiara E., Pereira De Abreu M.-H., Rosse P., Szalińska E., Vignati D., Partitioning of chromium (III) between dissolved and colloidal forms in a stream and reservoir contaminated with tannery wastewater, J. Phys. IV France, 107, 2003, 385-388.
• [21] Bobrowski A., Baś B., Dominik J., Niewiara E., Szalińska E., Vignati D., Zarębski J., Chromium speciation in polluted waters using catalytic adsorptive stripping voltammetry and tagential filtration, Talanta, 63, 2004, 1003-1012.
• [22] Koukal B., Influence des colloides sur la toxicite des metaux chez l’algue verte Pseudokirchneriella subcapitata, Terre & Environment, 55, 2005.
• [23] Chudybowa D., Benthic algae in the river Dunajec. Limnological investigations in the Tatra Mountains, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN, 11, 1965, 153-176.
• [24] Sanecki J., Zbiorowiska glonów osiadłych w Dunajcu w jego górnym biegu oraz w rejonie zbiorników zaporowych, rozprawa doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Biologii Środowiska, Kraków 1991.
• [25] Sanecki J., Bucka H., Prognoses of changes in phytocoenoses of the River Dunajec (southem Poland) as a result of hydrotechnical constructions, Acta Hydrobiol., 34 (4), 1992, 357-373.
• [26] Słysz K., Schmagier M., Jelonek M., Określenie stopnia oddziaływania elektrowni wodnych Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne na życie biologiczne Dunajca. Studium kierunkowe zagospodarowania przestrzennego obszaru wzdłuż granicy polsko-słowackiej, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Kraków 2000, niepublikowane dane własne autorów.
• [27] Dratnal E., Sowa R., Szczęsny B., Zgrupowanie bezkręgowców bentosowych Dunajca na odcinku Harklowa - Sromowce Niżne, Ochrona Przyrody, 42, 1979, 183-215.
• [28] Szczęsny B. (red.), Degradacja fauny bezkręgowców bentosowych Dunajca w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego, Ochrona Przyrody, 52, 1995, 207-224.
• [29] Starmach J., Fish zones of the River Dunajec upper watershed basin, Acta Hydrobiol., 25/26 (3/4), 1983, 415-427.
• [30] Starmach J., Ichthyofauna of the River Dunajec in the region of the Czorsztyn-Niedzica and Sromowce Wyżne dam reservoirs (southem Poland), Acta Hydrobiol., 40 (3), 1998, 199-205.