Różne oblicza architektury amerykańskiej Art Deco - Pueblo Deco - Metro Deco

• Autorzy: Kadłuczka K. , Tołłoczko Z.

Warianty tytułu

EN

Different faces of American Art Deco architecture - Pueblo Deco - Metro Deco

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zamysłem niniejszego artykułu jest porównanie wyników badań nad modernizmem, powracającym do źródeł architektonicznej kultury w Stanach Zjednoczonych, nastawionej głównie na sztukę i architekturę amerykańskiego Art Deco. Korzenie, które znajdowały się na Wschodzie Stanów Zjednoczonych tworzyły: hiszpański Barok, Misyjny Hiszpański Styl i sztuka Indian, żyjących na obszarze usytuowanym pomiędzy Zatoką Meksykańską a Pacyfikiem, jak i również mezoamerykańska kultura. Jakkolwiek na Północnym Zachodzie Stanów Zjednoczonych amerykańska architektura zrodziła się dzięki wpływom, które nadeszły z Wielkiej Brytanii, Holandii i Skandynawii, w taki sposób stały się one charakterystyczne dla Stylu Kolonialnego. Te wpływy tworzyły sposobność, w okresie przejściowym, kiedy modernistyczny Styl Dekoratorski konkurował z purystycznym Stylem Międzynarodowym, do stworzenia oryginalnych mutacji w Stanach Zjednoczonych: Art Deco - Pueblo Deco i Metro Deco.

EN

The purpose of this paper is to compare the modernism results of comming back to the sources of architectural culture in USA, focusing on the example of art and architecture of American Art Deco. This main "roots" on the West of USA were: Spanish Baroque, Spanish Mission Style and art of Indians living in area situated between Mexican Gulf and Pasific Ocean, and also the influences of Mesoamerican culture. However, on the North-East of USA, American architecture was born thanks to the influences comming from Great Britain, Holland and Scandinavian, which became as the caracterisic Colonial Style. These influences gave opportunity, during the interwar period, when the modern Decoration Style competed with the purist International Style, to create the original mutations of USA Art Deco like Pueblo Deco and Metro Deco.

Słowa kluczowe

PL

architektura; art deco; pueblo art deco; metro art deco; styl architektoniczny

EN

architecture; art deco; pueblo art deco; metro art deco; architectural style

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 102, z. 13-A
• Strony: 73--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., fot.

Twórcy

autor

Kadłuczka K.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

autor

Tołłoczko Z.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• A. Duncan, Art Déco, London 1988.
• A.K. Olszewski, Art Déco. Towards the Definition and Chronology Style, Polish Art Studies, vol. XIV, 1992.
• A. Sieradzka, Początki działalności Wiener Werkstatte i narodziny stylu Art Deco w Wiedniu w latach 1903-1907, Ikonotheka nr 13, 1998 i n.
• Art Déco. Die aufregende Bewegung, Hamburg 1990.
• B. Capitman, M.D. Kinerk, D.W. Wilhelm, Rediscovering Art Déco USA, New York (NY)1994.
• C. Breeze, New York Déco, New York (NY) 1993.
• C. Breeze, Pueblo Déco, New York (NY) 1990.
• C. Robinson, R. Haag Bletter, Skyscraper Style: Art Déco New York, New York 1975.
• Charles Rennie Mackintosh and the Glasgow School of Art, San Francisco 1989.
• D.P. Handlin, American Architecture, London 1985.
• E. Weber, American Art Déco, New York (NY) - Avenel (NJ) 1992.
• E. Weber, Art Deco, New York 1989.
• G. Fahr-Becker, Wiener Werkstätte 1903-1932, Köln 1995.
• G. Franci, R. Mangaroni, E. Zago, A Journey Through American Art Architecture, Design, and Cinema in the Twenties and Thirties, Seatle (WA) 1997.
• J. Camarillo Dunn, JR., The Smithsonian Guide to Historie America. Rocky Mountain States, R.G. Kennedy (ed.), New York (NY) 1989.
• J. Campbell, The German Werkbund. The Policy of Reform in the Applied Arts, Princeton (NJ.) 1978.
• J. Massey, S. Maxwell, Gothic Revival, New York-London-Paris 1994.
• J.N. Schmidt, William Van Alen. Das Chrysler Building, Frankfurt am Main 1995.
• K. Junghanns, Der Deutsche Werkbund. Sein erstes Jahrzehnt, Berlin (Ost) 1982.
• M.S. Durham, The Smithsonian Guide to Historie America. The Mid - Atlantic States, R.G. Kennedy (ed.), New York (NY) 1989.
• M.S. Durham, The Smithsonian Guide to Historie America. The Desert States, R.G. Kennedy (ed.), New York (NY) 1990.
• M. Whiffen, C. Breeze, Pueblo Déco. The Art Déco Architecture of Southwest, Albuquerque (NM) 1983.
• P. Bayer, Art Deco Architecture, New York 1992.
• P. Bayer, Art Déco Source Book, Oxford (UK) 1988.
• P. Cabanne, Encyklopedia Art Déco, Warszawa 2002.
• P. Goldberger, The Skyscraper Style, New York 1981.
• R. Striner, Art Déco, New York-London-Paris 1994.
• S. Maffioletti, New York. Un secolo di Grattacieli a Manhattan, Milano 1990.
• Sociology of American Culture, New York (NY) 1949.
• Sztuka około 1900 w Europie Środkowej. Centra i prowincje artystyczne, Materiały międzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 20-24 października 1994, P. Krakowski, J. Purchla (red.), Kraków 1997.
• The Smithsonian Guide to Historie America. The Pacific States, R.G. Kennedy (ed.), New York (NY) 1989.
• W. Buchanan, J. Macaulay, A. MacMillan, G. Rawson, P. Troweles, Mackintosh's Masterwork.
• W. Chaitkin, R.L. Makinson, T. A. Heinz, Louis Sullivan, Greene and Greene, and Frank Lloyd Werkbund. Germania, Austria, Svizzera, L. Burckhardt (ed.), Venezia 1977.
• Wright, [w:] Art Nouveau Architecture, F. Russell (ed.), New York 1986.
• W. Rybczyński, Dom. Krótka historia idei, Gdańsk-Warszawa 1996.
• Z. Tołłoczko, Architectura perennis. Szkice z historii nieawangardowej architektury nowoczesnej pierwszej połowy XX wieku (ekspresjonizm Art Deco - neoklasycyzm), Kraków 1999.
• Z. i T. Tołłoczko, W kręgu architektury Art Deco, Kraków 1997.