Late Devonian and early Carboniferous Rugosa from Western Pomerania, northern Poland

• Autorzy: Chwieduk E.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The taxonomic description of the Late Devonian and Early Carboniferous Rugosa from the boundary area of the Precambrian East European Craton and the Palaeozoic platform of Central Europe is presented. Palaeontological analysis and the stratigraphical distribution of the corals in Western Pomerania enabled recognition of several faunistic events, which reflect evolutionary trends in rugose corals. The pre-crisis Frasnian coral fauna, dominated by colonial forms, both massive [Disphyllia laxa] (GÜRICH, 1896), [Hexagonaria hexagona kowalae] (WRZOŁEK, 1992), ?Frechastraea] and branching [Disphyllum kweihsiense YOH, 1937,Peneckiella ?fascicularis (SOSHKINA, 1952), [Thamnophyllum monozonatum] (SOSHKINA, 1939), [Peneckiella szulczewskii] (RÓŻKOWSKA, 1979), developed on the carbonate platform extending along the edge of the East European Craton. The similarity of these faunas to Rugosan faunas from southern Poland is significant. The coral fauna was reduced significantly after the Kellwasser crisis. Colonial corals disappeared altogether and solitary dissepimented forms were markedly reduced. The subsequent Late Famennian radiation caused a significant quantitative and qualitative differentiation of the coral faunas. In addition to the well-known "Cyathaxonia fauna", warm and shallow-water solitary corals appeared in the latest Famennian. The stratigraphically important taxa of the latest Famennian include: [Campophyllum] (MILNE-EDWARDS & HAIM, 1850), [Palaeosmilia aquisgranense] (FRECH, 1885), [Bounophyllum pomeranicum sp. nov.] and [Guerichiphyllum kowalense] (RÓŻKOWSKA, 1969). The latest Famennian regression caused subdivision of the Pomeranian area into at least two sedimentary basins, separated by shallows, with peculiar ecological conditions, and the appearance of numerous endemic taxa. This regressive interval contains, however, numerous levels yielding less restricted faunas, which suggest the intermittent appearance of more open-sea conditions.

Słowa kluczowe

EN

Early Carboniferous; Late Devonian; palaeoecology; palaeogeography; Poland; Rugosa; Western Pomerania

• Wydawca: Faculty of Geology of the University of Warsaw ; Komitet Nauk Geologicznych PAN
• Czasopismo: Acta Geologica Polonica
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 55, no. 4
• Strony: 393--443
• Opis fizyczny: Bibliogr. 179 poz., rys., tab., Tabl. 16 k.

Twórcy

autor

Chwieduk E.

• Institute of Geology, Adam Mickiewicz University, Maków Polnych Str. 16, PL-61-606 Poznań, Poland

Bibliografia

• BEŁKA, Z. 1998. Taxonomy, phylogeny and biogeography of the late Famennian conodont genus Mashkovia. Journal of Micropalaeontology, 17, 119-124.
• BERKOWSKI, B. 2002. Famennian Rugosa and Heterocorallia from Southern Poland. Palaeontologia Polonica, 61, 1-87.
• BIRENHEIDE, R. 1972. Ptenophyllidae (Rugosa) aus dem W-deutschen Mitteldevon. Senckenberg, Lethaia, 53, 405-437.
• BOLAND, K. 1997. Caninoid Rugose: Corals of the Lower Tournaisian (Hastarian) of Belgium: systematics and evolution. Boletin de la Real Sociedad Espanola de Historia Natural (Seccion Geologica), 91(1-4), 73-84.
• CARRUTHERS, RG. 1910. On the Evolution of Zaphrentites delanouei in lower Carboniferous times. Quarterly Journal of the Geological Society of London, 66, 523-528.
• - 1913. Lophophyllum and Cyathaxonia: Revision Notes on two genera of Carboniferous Corals. The Geological Magazine, 5 (10), 49-56.
• CHWIEDUK, E. 1998. Górnodewońskie i dolnokarbońskie koralowce Rugosa z wybranych rdzeni wiertniczych Pomorza Zachodniego - wyniki wstępne. Streszczenia referatów wygłoszonych w 1997 roku, na posiedzeniach Oddziału Poznańskiego PTG, 7, 92-96. Poznań.
• - 2001. Biology of the Famennian heterocoral Oligophylloides pachythecus. Palaeontology, 44, 1189-1226.
• COEN-AUBERT, M. 1974. Representants des generes Phillipsastrea d'Orbigny, A, 1849, Billingsastraea Grabau, A.W., 1917 et Iowaphyllum Stumm E.C., 1949 du frasnien du Massif de la Vesdre et de la Bordure Orientale du Bassin de Dinant. Bulletin l'Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, 49 (8), 1-38.
• CONIL, R. 1961. Les gites a stromatopores du strunien de la Belgique. Memoire de I'Institut Geologique de I'Universite de Louvain, 22, 337-369.
• CONIL, R., GROESSENS, E. & PIRLET, H. 1976. Nouvelle charte stratigraphique du Dinantien type de la Belgique. Annéls de la Société Géologique de Nord, 96 (4).
• CONIL, R., GROESSENS, E., LALOUX, M., POTY, E. & TURNER, F. 1990. Carboniferous guide foraminifera, corals and conodonts in the Franco-Belgian and Campine Basins: their potential for widespread correlation. Courier Forschungs-Institut Senckenberg, 130 (4), 15-30.
• DADLEZ, J. 1976. Petrografia osadów dewonu w strefie Jamno-Miastko niecki pomorskiej. Kwartalnik Geologiczny, 20 (3), 503-519.
• - 1978. Podpermskie kompleksy skalne w strefie Koszalin-Chojnice. Kwartalnik Geologiczny, 22 (2), 269-301.
• - 1980. Tektonika wału pomorskiego. Kwartalnik Geologiczny, 24 (4), 741-767.
• - 1982. Tektonika permo-mezozoiku a głębokie rozłamy strefy Teisseyre'a-Tornquista na terenie Polski. Kwartalnik Geologiczny, 26 (2), 273-284.
• - 1983. Tektonika podłoża podkenozoicznego między Szczecinem a Kołobrzegiem. Przewodnik LV Zjazdu PTG, 7-20. Warszawa.
• DEHÉE, R. 1929. Description de la Faune d'Etroeungt. Memoires de la Societe Geologique de France (Nouvelle Serie), 11, 5-61.
• DOBROLYUBOVA, T.A. 1936. Rugose corals from Middle and Upper Carboniferous and Lower Permian of The North Ural. Trudy Polarnoy Komisiy, 28, 81-158. [In Russian].
• DOBROLYUBOVA, T.A., KABAKOVITCH, N.W. & SAYUTINA, F.A. 1966. Rugose corals from Lower Carboniferous of Kuznetsk Basin. Trudy Paleontologicheskogo Instituta Akademiya Nauk SSSR, 111, 1-276. [In Russian].
• EASTON, W.H. 1975. On Zaphrentoides. Journal of Paleontology, 49 (4), 674-691.
• FEDOROWSKI, J. 1965. Lindstroemiidae and Amplexocariniidae (Tetracoralla) from the Middle Devonian of Skały, Holy Cross Mountains, Poland. Acta Palaeontologica Polonica, 10 (3),345.
• - 1970. Some Upper Viséan columnate tetracorals from the Holy Cross Mountains (Poland). Acta Palaeontologica Polonica, 15 (4), 449-637.
• - 1971. Aulophyllidae (Tetracoralla) from the Upper Viséan of the Sudeten and Holy Cross Mountains (Poland). Palaeontologia Polonica, 24,1-137.
• - 1973. Rugose corals Polycoelaceae and Tachylasmatina subord. n. from Dalnia in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica, 23 (1), 89-133.
• - 1975. Lower Carboniferous Tetracoral fauna in Poland. In: B.C. SOKOLOW. Drewnie cnidaria. Izdatielstwo "Nauka", Sibirskoye Otdieleniye, 2 (22), 170-179. Novosibirsk.
• - 1981. Carboniferous corals: distribution and sequence. Acta Palaeontologica Polonica, 26 (2), 87-160.
• - 1986a. Subjectivity in the evaluation of diagnostic characters and its influence on the taxonomy of the Rugose corals. Palaeontographica Americana, 54, 86-91.
• - 1986b. Permian Rugose corals from Timor (remarks on SCHOUPPÉ & STACUL'S collections and publications from 1955 and 1959). Palaeontographica Abt. A, 191 (4-6), 173-226.
• - 1987. Upper Palaeozoic rugose corals from south-western Texas and adjacent areas: Gaptank Formation and Wolfcampian corals. Part I. Palaeontologia Polonica, 48, 1-271.
• - 1989. Redescription of the original collection of Zaphrentis calyculus Miller, 1891, Rugosa. Acta Palaeontologica Polonica, 34 (4), 275-324.
• - 1991. Dividocorallia a new subclass of the Palaeozoic Anthozoa. Bulletin l'Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, 61, 21-105.
• - 1997. Remarks on the palaeobiology of Rugosa. Geologos, 2, 5-58.
• - 2001. Anthozoa, Rugosa. In: L. MALINOWSKA (Ed.), Budowa geologiczna Polski. Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych. Karbon, 3(1c-z), 93-149. Warszawa.
• - 2003. Anthozoa, Rugosa. In: L. MALINOWSKA (Ed.), Budowa geologiczna Polski. Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych. Dewon, 3 (1b-z), 49-124. Warszawa.
• FEDOROWSKI, J. & GORIANOV, V.B. 1973. Redescription of Tetracorals described by E.Eichwald in "Palaeontology of Russia". Acta Palaeontologica Polonica, 18 (1), 3-70.
• FLÜGEL, H.W. 1974. Die Entwicklung der rugosen Korallen im Bereich der Devon/Karbon-Grenze. Septieme Congres International de Stratigraphie et de Géologie du Carbonifere, 1971,3,81-87. Krefeld.
• FOMITCHEV, W.D. 1931. New data on Lower Carboniferous corals of the Kuznetsk Basin. Transactions of the Geological and Prospecting Service of USSR, 49, 1-80. Moskva-Leningrad. [In Russian].
• FOMITCHEV, W.D. 1953. Rugose corals and stratigraphy of Middle and Upper Carboniferous and Permian deposits of the Donetsk Basin. Trudy Vsesoyuznogo Nauchno-Issledovatelskogo Geologicheskogo Instituta (VSEGEI), 1-622. Moskva. [In Russian]
• FRECH, F. 1885. Die Korallenfauna des Oberdevons in Deutschland. Deutschen Geologischen Gesellschoft, 37, 21-130.
• GŁAZEK, J. 1994. Orogen kaledoński w Polsce? Abstract of the lecture given during the Meeting of the Poznań Group of the Geological Society in year 1993, pp. 15-18. Poznań.
• GŁAZEK, J., DYJACZYŃSKI, K. & PROTAS, A. 2000. Budowa podłoża podpermskiego północo-zachodniej Polski. Przewodnik LXXI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 25-32. Poznań.
• GOLDFUSS, G. A. 1826. Petrefacta Germaniae. Arnz & Co. 1, 1-76. Düsseldorf.
• GOLONKA, J., ROSS, M.l. & SCOTESE, C.R. 1994. Phanerozoic paleogeographic and paleoclimatic modeling maps. In: A.F. EMBRY, B. BEAUCHAMP & D.J. GLASS (Ed.), Pangea: global environments and resources. Canadian Society of Petroleum Geologists Memoir, 17, 1-47.
• GORSKY, I. I. 1932. Corals from the Lower Carboniferous beds of the Kirghiz Steppe. Transactions of the Geological and Prospecting Service of USSR, 51, 1-94. Moskva-Leningrad. [In Russian]
• - 1935. Some Coelenterata from the Lower Carboniferous beds of Novaya Zemlya. Trudy Arkticheskogo Instituta, 28, 6-122.
• - 1938. Carboniferous corals from Novaya Zemlya. Trudy Arkticheskogo Instituta, 93, 1-221.
• GUTERCH, A. 1977. Structure and physical properties of the Earth's crust in Poland light of new data of DSS. Publications of the Institute of Geophysics. Polish Academy of Sciences, A4 (115), 247-357.
• GUTERCH, A., GRAD, M., MATERZOK, R., PERCHUÇ, E. & TOPORKIEWIcZ, S. 1986. Wyniki sejsmicznych badań głębokiej struktury skorupy ziemskiej obszaru Polski 1969-1985. Publications of the Institute of Geophysics, Polish Academy of Sciences, A-17 (192), 3-84.
• GUTERCH, A. & GRAD, M. 2000. Nowe sejsmiczne modele skorupy ziemskiej w strefie transeuropejskiego szwu w zachodniej Europie. Przewodnik LXXI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 7-24. Poznań.
• GÜRICH, G. 1896. Das Palaeozoicum des Polnischen Mittelgebirge. Verhandlungen der Russisch-Kaiserliche Mineralogische und Gesellschaft, 2,32, 1-539.
• HILL, D. 1938-1939. A Monograph on the Carboniferous Rugose Corals of Scotland, part 1. Palaeontographical Society Monographs, 91, 1-78.
• - 1954. Coral fauna from the Silurian of New South Wales and the Devonian of Western Australia. Australian Bureau of Mineral Resources, Geology and Geophysics. Bulletin, 23, 1-51.
• - 1956. Rugosa. In: R.C. MOORE (Ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology, Part F, Coelenterata. Geological Society of America and University of Kansas Press, F233-F324. Lawrence.
• - 1981. Coelenterata, Supplement 1, Rugosa and Tabulata. In: C. TEICHERT (Ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology, Part F Geological Society of America and University of Kansas Press, F1-F762. Lawrence.
• HILL, D. & JELL, S. 1970. Devonian corals from the Caning Basin Western Australia. Geological Survey of Western Australia, Bulletin, 121, 1-103.
• HILL, D. & JULL, R.K. 1965. Note on Campophyllum flexuosum (Goldfuss). Geological Magazine, 102(3), 207-212.
• HOLWILL, F.J. 1964. The coral genus Metriophyllum Edwards and Haime. Palaeontology, 7 (1), 108-123.
• HUDSON, R.G.S. 1941. On the Carboniferous corals: Zaphrentis carruthersi sp. nov. from the Mirk Fell Beds and its relation to the Z.delanouei species-grous. Proceedings of the Yorkshire Geological Society, 24 (4), 259-311
• - 1942. Fasciculophyllum Thomson and other genera of the "Zaphrentis" omaliusi group of Carboniferous corals. Geological Magazine, 79 (5), 257-263.
• - 1943. Lower Carboniferous corals of the genera Rotiphyllum and Rylstonia. Proceedings of the Leeds Philosophical and Literary Society, 4 (2), 135-145.
• - 1944. On the Lower Carboniferous Corals: Zaphrentites crassus and Z.tenuis, sp. n. The Annals and Magazine of Natural History, 11 (75), 149-153.
• HUDSON, R.G.S. & PLATT, M.I. 1927. On the Lower Carboniferous Corals: The Development of Rylstonia benecompacta, gen. et sp. n. The Annals and Magazine of Natural History, 19, 39-48.
• IVANOVSKY, A.B. 1967. Early Carboniferous Rugosa corals, pp. 1-92. Moskva. [In Russian].
• KABAKOVITCH, I.V. 1952. The Lower Carboniferous tetracoral genus Palaeosmilia from the Moscow Basin. Trudy Paleontologicheskogo Instituta, Akademiya Nauk SSSR, 40, 85-114. Moskva. [In Russian].
• KARNKOWSKI, P. 1983. Problemy poszukiwań złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na Niżu Polskim. In: Dotychczasowe osiągnięcia perspektywy rozwoju górnictwa nafty i gazu na Niżu Polskim Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej, 7-24. Zielona Góra.
• KOREJWO, K. 1979. Biostratigraphy of the Carboniferous sediments from the Wierzchowo area (Western Pomerania). Acta Geologica Polonica, 29 (4), 457-474.
• - 1993. Biostratygrafia utworów dinantu w strefie Koszlin-Chojnice (Western Pomerania). Studia Geologica Polonica, 103.
• LANE, H.R, SANDBERG, C.A. & ZIEGLER, W. 1980. Taxonomy and phylogeny of some Lower Carboniferous conodonts and preliminary standard post-Siphonodella zonation. Geology et Paleontology, 14.
• LECH, S. 1986. Litostratygrafia osadów dinantu Pomorza. Przegląd Geologiczny, 9 (401), 519-524.
• LECOMPTE, M. 1952. Madréporaires paleéozoiques. In: J. PlVETEAU, Traité de Paléontologie, 419-501. Paris.
• - 1955. Note introductrice a la revision du genre Lophophyllum Milne-Edwards et Haime. Publications l'Association l'Etude de la Paléontologie et de la Stratigraphie Houilleres, 21 (8), 411-412.
• LIAO, W. & CAI, T. 1987. Sequence of Devonian Rugose Coral assemblages from Northern Xinjiang. Acta Paleontologica Sinica, 26 (6), 689-707. [In Chinese with English summmy].
• LIPIEC, M. & MATYJA, H. 1998. Architektura depozycyjna basenu dolnokarbońskiego na obszarze pomorskim. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 165, 101-111.
• ŁOBZA, A 1976. Opracowanie syntetyczne utworów dewonu synklinorium i antyklinorium pomorskiego. Archiwum Z.O.G. "Geonafta". Warszawa.
• MATYJA, H. 1976. Biostratigraphy of the Devonian-Carboniferous passage beds from some selected profiles of NW Poland. Acta Geologica Polonica, 26 (4), 489-540.
• - 1993. Upper Devonian of Western Pomerania. Acta Geologica Polonica, 43 (1-2), 27-94.
• - 1998. Architektura depozycyjna basenu dewońskiego na obszarze pomorsko-kujawskim. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 165, 73-87.
• MATYJA, H., TURNAU, E. & ŻBIKOWSKA, B. 2000. Lower Carboniferous (Mississippian) stratigraphy of northwestern Poland: conodont, miospore and ostracod zones compared. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 70, 193-217.
• MICHELIN, J.L.H. 1841-1848. Iconographie zoophytologique, description par localités et terrains des Polypiers fossiles de France et pays environnants. 1-348. Paris.
• MILNE-EDWARDS, M.M. & HAIME, J. 1850-1855. A monograph of the British fossil corals. Monograph of the Palaeontographical Society, 1-85, 1-299.
• - & - 1851. Monographie des polypiers fossiles des terrains palaeozoiques, précedée d'un tableau géniral de la classification des polypes. Archives de Muséum national d'Histoire Naturelle de Paris, 5, 1-502.
• MIŁACZEWSKI, L. 1982. Stratygrafia i charakterystyka litologiczna osadów dewonu. In: Budowa geologiczna Wału Pomorskiego i jego podłoża Archives of the Institute of Geology. Warszawa.
• - 1986. Dewon Pomorza. Konferencja Naukowo-Techniczna, 77-88. Piła.
• MÜNSTER, G. 1839-1846. Beiträge zur Petrefactenkunde.- 1839a: I-VII: 1-124 (No.1). 1839b: 1-88 (No.2). 1840: 1-132 (No.3). 1841: 1-152 (No.4). 1842: 1-131 (No.5). 1843: 1-100 (No.6). 1846: 1-66 (No.7). Buchner, Bayreuth.
• MUSZER, J. 1998. Makrofauna i stratygrafia osadów górnego dewonu i dolnego karbonu północnej części Pomorza Zachodniego. Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 66, 1-153.
• MUSZYŃSKI, A., BIERNACKA, J., LORENC, S., PROTAS, A., URBANEK, Z. & WOJEWODA, J. 1996. Petrologia i środowisko sedymentacji dolnokarbońskich utworów wulkanoklastycznych w rejonie Dygowa i Kłanina (strefa Koszalin-Chojnice). Geologos, 1, 93-126.
• NARKIEWICZ, M., POPRAWA, P., LIPIEC, M., MATYJA, H. & MIŁACZEWSKI, L. 1998. Pozycja paleogeograficzna i tektoniczna a rozwój subsydencji dewońsko-karbońskiej obszaru pomorskiego i radomsko-lubelskiego. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 165,31-46.
• OLIVER, W.A. 1996. Origins and relationships of Paleozoic coral groups and the origin of the Scleractinia. Paleontological Society Papers, 1, 107-134.
• ONOPRIENKO, YU. I. 1979a. New Rugosa findings in the Devonian-Carboniferous transitional deposit of the Omolon Massif. XIV Pacific Science Congress, Field Excursion Guidebook. Tour IX Khabarovsk 1979. Khabarovsk.
• - 1979b. In questions about relationship between genera Endophyllum and Tabulophyllum (Rugosa). In: M.N. GRAMM (Ed.), Invertebrate fossils from the Far East (new data). Akademiya Nauk SSSR. Dalnevostochny Nauchny Centr, 29-32. Vladivostock. [In Russian].
• PEDDER, A. E. H. 1967. Lower Devonian streptelasmatid, lindstroemiid, and possible amplexocariniid corals from Victoria. Proceeding Royal Society of Victoria, 80, 107-130.
• POTY, E. 1981. Recherches sur les Tétracoralliaires et les Hétérocoralliaires du Viséen de la Belgique. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 35 (1), 1-161.
• - 1982. Deux nouvelles especes de Tetracoralliaires du sondage de Kastanjelaan -2a Maastricht, Pays Bas. Natuurhistorisch Maandblad (Orgaan van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Nederland), 71 (3), 54-58.
• - 1984. Rugose corals at the Devonian - Carboniferous boundary. Cowier Forschungs-Institut Senckenberg, 67, 29-35.
• - 1986. Late Devonian to Early Tournaisian Rugose corals. Annalés de la Société Géologique de Belgique, 109, 65-74.
• - 1995. The Strunian Rugosa recovery after the Frasnian crisis, in Belgium and surrounding areas. Abstracts VII International Symposium on Fossil Cnidaria and Porifera, Madrid. Madrid.
• - 1999. Famennian and Tournaisian recoveries of shallow water Rugosa after the Late Frasnian and the Late Strunian major crisis, in Southern Belgium and surrounding areas, Hunan (South China) and the Omolon Region (N-E Siberia). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 154, 11-26.
• POTY, E. & BOLAND, K. 1996. Revision des Tetracoralliaires caninomorphes de I'Hastarien (Tournaisien) Beige. Annalés de la Société Géologique de Belgique, 117 (1), 201-225.
• POTY, E. & ONOPRIENKO, YU. 1984. Rugose Corals. In: N.A. SHILO, J. BOUCKAERT, G.A. AFANASJEVA, M.J.M. BLESS, R. CONIL, O.A. ERLANGER, M.H. GAGIEV, S.S. LAZAREV, YU. ONOPRIENKO, E. POTY, T.P. RAZINA, K.V. SIMAKOV, L.V. SMIRNOVA, M. STREEL & R. SWENNEN. Sedimentological and palaeontological atlas of the Late Famennian and Tournaisian deposits in the Omolon Region (NE-USSR). Annalés de la Société Géologique de Belgique, 107, 200-213.
• POTY, E. & XU, S.C. 1996. Rugosa from the Devonian-Carboniferous transition in Hunan, China. Memoire de I'Institut Geologique de I'Universite de Louvain, 36, 83-139.
• POTY, E. & XU, S.C. 1997. Systematic position of some Strunian and Lower Carboniferous Heterocoral-like colonial corals. Boletin de la Real Sociedad Epspanola de Historia Natural (Seccion Geologica), 91, 99-106.
• POŻARYSKI, W. 1982. Paleozoik podpermski. In: Budowa geologiczna Wału Pomorskiego i jego podłoża. Archives of The Institute of Geology. Warszawa.
• - 1987. Tectonics. Sub-Permian Palaeozoic complex. In: A. RACZYŃSKA (Ed.), Geological structure of the Pomeranian Swell and its basement. Prace Instytutu Geologicznego, 119, 174-186.
• - 1990. Kaledonidy Środkowej Europy - orogenem przesuwczym złożonym z terranów. Przegląd Geologiczny, 1 (441), 1-9.
• POŻARYSKI, W., BROCHWICZ-LEWIŃSKI, W. & TOMCZYK, H. 1982. O heterochroniczności linii Teisseyre'a-Tornquista. Przegląd Geologiczny, 11 (355), 569-574.
• RÓŻKOWSKA, M. 1953. Pachyphyllinae et Phillipsastrea du Frasnien de Pologne. Palaeontologia Polonica, 5, 1-89.
• - 1954. Badania wstępne nad Tetracoralla z eiflu Grzegorzowic. Acta Geologica Polonica, 4 (2), 207-248.
• - 1960. Blastogeny and individual variations in tetracoral colonies from the Devonian of Poland. Acta Palaeontologica Polonica, 5, 3-64.
• - 1969. Famennian Tetracoralloid and Heterocoralloid fauna from the Holy Cross Mountains (Poland). Acta Palaeontologica Polonica, 14 (1), 5-187.
• - 1979. Contribution to the Frasnian Tetracorals from Poland. Palaeontologia Polonica, 40, 3-56.
• - 1980. On Upper Devonian habitats of rugose corals. Acta Palaeontologica Polonica, 25, 3-4.
• ROŻKOWSKA, M. & FEDOROWSKI, J. 1972. Genus Disphyllum de Fromentel (Rugosa) in the Devonian of Poland and its distribution. Acta Palaeontologica Polonica, 3, 265-340.
• SALÉE, A 1913. Le Groupe des Clisiophyllides. Contribution a L'etude des Polypiers du Calcaire carbonifere de la Belgique II. Mémoire de I'Institut Géologique de l'Universite de Louvain, 1, 179-293.
• SANDBERG, C.A., ZIEGLER, W., LAUTERITZ, K. & BRILI, S. 1978. Phylogeny speciation of Siphonodella (Conodonta, Upper Devonian and Lower Carboniferous. Newsletters of Stratigraphy, 7.
• SANDO, W.J. 1969. Corals. Geological Survey of America, 114 (6), 257-333.
• - 1977. Significance of coiled protocoralla in some Mississippian horn corals. Palaeontology, 20 (1), 47-57.
• SCHINDEWOLF, O.H. 1932. Über Polyparform und Septalappart der Tetrakorallen. Centralblatt für Mineralogie, Geologie und Palaontologie, B, 464-478.
• - 1942. Zur Kenntnis der Polycoelien und Plerophyllen. Eine Studie über den Bau der "Tetrakorallen" und ihre Beziehungen zu den Madreporarien. Abhandlungen des Reichsamtes für Bodenforschung, 204, 1-324.
• SCHOUPPÉ, A. & STACUL, P. 1959. Säulchenlose Ptrocorallia aus dem Perm von Indonesisch Indien (mit Ausnahme der Polycoelidae). Eine morphogenetische und taxionomische Untersuchung. Palaeontographica, 4 (5,4), 197-359.
• SCRUTTON, C.T. 1988. Patterns of extinction and survival in Palaeozoic corals. In: G.P. LARWOOD (Ed.), Extinction and survival in the fossil record. Systematics Association Special Volume, 34, 65-88. Clarendon Press; Oxford.
• - 1997. The Palaeozoic corals: origins and relationships. Proceedings of the Yorkshire Geological Society, 51 (3), 177-208.
• SEMENOFF-TIAN-CHANSKY, P. 1974. Recherches sur les Tétracoralliares du Carbonifere du Sahara Occidental. Centre de Recherches sur les Zones Arides, série Géologie, 21,1-316.
• SOMERVILLE, I.D. 1994. Early Carboniferous rugose coral assemblages from the Dublin Basin, Ireland: possible bathymetric and palaeoecologic indicators. Courier Forschungs-Institut Senckenberg, 172, 223-229.
• SORAUF, E.J. 1992. Late Devonian (Famennian) rugose coral fauna of the Percha Shale of South-western New Mexico. Journal of Paleontology, 66 (5), 730-749.
• SORAUF, E.J. & PEDDER, A.E.H. 1986. Late Devonian rugose corals and the Frasnian-Famennian crisis. Canadian Journal of Earth Sciences, 23 (9), 1265-1287.
• SOSHKlNA, E.D. 1928. The Lower Permian (Artinskian) corals from western part of the North Ural. Bulletin de la Société des Naturalistes de Moscow. Section Geologique, 6 (3-4), 339-393. [In Russian]
• SOSHKINA, E.D. 1939. Upper Devonian Rugosa corals from the Ural. Trudy Paleontologicheskogo Instituta Akademiya Nauk SSSR, 19 (2), 1-87. Leningrad. [In Russian]
• - 1951. Upper Devonian Rugosa corals and their taxonomy and evolution. Trudy Paleontologicheskogo Instituta, Akademiya Nauk SSSR, 34, 1-122. Leningrad. [In Russian].
• - 1952. Key to determine the species of Devonian Tetracoralla. Trudy Paleontologicheskogo Instituta, Akademiya Nauk SSSR, 39, 3-128. Leningrad.
• - 1954. Devonian Tetracoralla of Russian Platform. Trudy Paleontologicheskogo Instituta, Akademiya Nauk SSSR, 52, 1-74. Leningrad.
• - 1960. Tournaisian Rugosa corals and their similarity with Devonian corals. Sbornik Trudov po Geologiy i Paleontologiy, Institut Akademiy Nauk SSSR, 272-328. Syktyvkar. [In Russian]
• SOSHKINA, E.D., DOBROLYUBOYA, T.A. & PORFIRIEV, G. 1941. Permian Rugosa of the European part of the USSR. Paleontologiya SSSR, 5 (3,1), 1-304. Moskva-Leningrad. [In Russian]
• SOSHKINA, E.D., DOBROLYUBOVA, T.A. & KABAKOVITCH N.A. 1962. Podklass Tetracoralla. In: J.A. ORLOV (Ed.), Osnovy Paleontologii, 286-346. Moskva.
• STUCKENBERG, A. 1895. Korallen und Bryozoen der Steinkohlen-ablagerungen des Ural und des Timan. Trudy Geologicheskogo Komiteta, 10 (3), 1-244.
• SZULCZEWSKI, M. 1978. The nature of unconformities in the Upper Devonian-Carboniferous condensed sequence in the Holy Cross Mts. Acta Geologica Polonica, 28 (3), 269-278.
• TOKARSKI, A. 1959. Chojnicki profil cechsztynu. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 29 (2), 129-164.
• TSIEN, H.H. 1970. Contribution a l'étude des Rugosa du Couvinien dans la région de Couvin. Mémoire de l'Institut Géologique de I'Universite de Louvain, 25, 1-174.
• TURNAU, E. 1979. Korelacje utworów górnego dewonu i karbonu Pomorza Zachodniego W oparciu o badania miosporowe. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 49 (3-4), 265-270.
• - 1995. Stratygrafia i korelacja utworów środkowego dewonu Pomorza Środkowego na podstawie analizy palinologicznej. Przegląd Geologiczny, 43 (3), 211-214.
• VAUGHAN, A. 1906. Faunal lists and account of the faunal succession and correlation. In: C.A. MATLEY & A. VAUGHAN. The Carboniferous rocks of Rush (County Dublin). Quarterly Journal of the Geological Society of London, 62, 295-322.
• - 1915. Correlation of Dinantian and Avonian. Quarterly Journal of the Geological Society of London, 71, 1-52.
• VASILYUK, N.P. 1960. Lower Carboniferous coral fauna from Donetsk Basin. Trudy Instituta Geologicheskikh Nauk Akademiya Nauk Ukrainskoi SSR, 13, 1-179. Kiev. [In Russian]
• VUILLEMIN, C. 1990. Les tétracoralliaires (Rugosa) du Carbonifere inférieur du Massif Armoricain (France). In: F. DEBRENNE (Ed.), Cahiers de Paléontologie. Editions du Centre National de la Recherche Scientifique, 1-171. Paris.
• WANG, H.C. 1950. A revision of the Zoantharia Rugosa in the light of their minute skeletal structures. Philosophical Transactions of the Royal Society of London, B. Biological Sciences, 611 (234), 175-246.
• WEBB, G. E. 1990. Lower Carboniferous coral fauna of the Rockhampton Group, east-central Queensland. In: P.A. JELL (Ed.), Devonian and Carboniferous coral studies. Association of Australasian Palaeontologists, 1-167. Brisbane.
• WEBB, G. E. & SUTHERLAND, P. K. 1993. Coral fauna of the lmo Formation, Uppermost Chesterian, North-central Arkansas. Journal of Paleontology, 67 (2), 179-193.
• WEDDIGE, K., ZIEGLER, W. & CORS A. In: K. WEDDIGE (Ed.). 1996. Devon - Korrelationstabelle. Senckenberg, Lethaia, 76 (1/2).
• WEYER, D. 1965. Über Amplexus zaphrentiformis White, 1876 (Pterocorallia; Oberkarbon, Pennsylvanian). Geologie, 14 (4),449-463.
• - 1970. The Middle Tournaisian Rugose coral Zaphrentis delepini Vaughan 1915. Bulletin de la Société Belge de Géologie, Paléontologie, Hydrologie, 79, 55-84.
• - 1971. Famaxonia, ein neues Rugosa-Genus aus der Wocklumeria-Stufe (Oberdevon) des Thüringischen Schiefergebirges. Geologie, 20, 1025-1033.
• - 1972. Rugose (Anthozoa) mit biformem Tabularium. Jahrbuch für Geologie, 4, 439-463.
• - 1973a. Famennelasma gen. nov. (Anthozoa, Rugosa) aus der Cephalopoden-Fazies des mitteleuropäischen Oberdevons. Paläontologische Abhandlungen, A4, 683-688.
• - 1973b. Drewerelasma, ein neues Rugosa-Genus aus der Gattendorfia-Stufe (Unterkarbon) des Rheinischen Schiefergebirges. Zeitschrift für Geologische Wissenschaften, 1 (8), 975-980.
• - 1975. Korallen aus dem Obertournai der Insel Hiddensee. Zeitschrift für Geologische Wissenschaften, 3, 927-939.
• - 1978. Neaxon bartzschi, eine neue Rugosa-Art aus der Wocklumeria-Stufe (Oberdevon) des Thüringischen Schiefergebirges. Zeitschrift für Geologische Wissenschaften, 6, 493-500.
• - 1979. Biostratigraphy of the Devonian-Carboniferous boundary in the German Democratic Republic. Compte Rendu 8. Congres International de Stratigraphie et de Geologie du Carbonifere. Carbonifere Moscow 1975, 2, 97-104. Moskva.
• - 1981. Korallen der Devon/Karbon-Grenze aus hemipelagischler Cephalopoden-Fazies im mitteleuropäischen variszichen Gebirge-Bathybalva n.g., Thuriantha n.g. (Rugosa). Freiberger Forschungsheft, C363, 111-125.
• - 1982. Thecaxon (Anthozoa, Rugosa) im Oberdevon von Steinach (Thüringer Schiefergebirge). Hallesches Jahrbuch für Geowissenschaften, 7, 111-116.
• - 1984. Neaxon cheilos n. sp. aus dem Unterfamenne von Schleiz im Thüringer Schiefergebirge (Anthozoa, Rugosa; Oberdevon). Abhandlungen und Berichte für Naturkunde und Vorgeschichte, 12, 3-16.
• - 1989. Neaxon muensteri, eine neue Koralle aus dem europäischen Oberfamenne. Abhandlungen und Berichte für Naturkunde und Vorgeschichte, 14, 3-16.
• - 1994. Korallen im Untertournai-Profil von Drewer (Rheinisches Schiefergebirge). Geologie und Paläontologie in Westfalen, 29, 177-221.
• - 1995. Heterocorallia aus Famenne-Cephalopodenkalk im Rheinischen Schiefergebirge und Tafilalt. Abhandlungen und Berichte für Naturkunde und Vorgeschichte, 18, 103-135.
• - 1997. Hyposepta and diplosepta in the septal apparatus of Rugosa. Boletin de la Real Sociedad Epspanola de Historia Natural (Seccion Geologica), 91 (1-4), 37-52.
• - 1999. Revision der Gattung Czarnockia Różkowska, 1969 (Anthozoa, Rugosa; Oberdevon). Abhandlungen und Berichte für Naturkunde, 21, 75-107.
• WRZOŁEK, T. 1988. Tetracoral zonation of the stromatoporoidcoral limestones, southwestern Holy Cross Mts, Poland. In: N.J.McMILLAN & al. (Ed.), Devonian of the World, Canadian Society of Petroleum Geologists Memoir, 14, 3.
• - 1992. Rugose corals from the Devonian Kowala Formation of the Holy Cross Mountains. Acta Palaeontologica Polonica, 37,217-254.
• WU, W., ZHAO, J. & JIANG, S. 1981. Corals from the Shaodong formation (Etroeungt) of South China. Acta Palaeontologica Sinica, 20 (1), 1-14.
• YOH SEN-SHING, 1937. Die Korallenfauna des Mitteldevons aus der Provinz Kwangsi, Südchina. Palaeontographica Abt. A, 87, 45-76.
• YU, C. 1988. Devonian-Carboniferous boundary in Nanbiancun, Guilin, China - Aspects and Records, 1-379. Science Press. Beijing.
• ZIEGLER, P.A. 1990. Geological atlas of Western and Central Europe. Shell Internationale Petroleum Maatschappij and Geological Society.
• ZIEGLER, W. & SANDBERG, C.A. 1990. The Late Devonian Standard Conodont Zonation. Courier Forschungs-Institut, Senckenberg, 121, 1-115.
• ZNOSKO, J. 1969. Geologia Kujaw i wschodniej Wielkopolski. Przewodnik XXXIX Zjazdu PTG, 5-48. Warszawa.
• - 1979. Teissyere-Tornquist tectonic zone; some interpretative implications of recent geological and geophysical investigations. Acta Geologica Polonica, 29 (4), 368-382.
• ŻELICHOWSKI, A. M. 1968. Porównanie karbonu Rugii i MekIemburgii oraz północno-zachodniej Polski. Kwartalnik Geologiczny, 12 (4), 1055-1056.
• - 1971. Karbon. In: Ropo- i gazonośność obszaru nadbałtyckiego między Świnoujściem a Darłowem na tle budowy Geologicznej. Prace Geostrukturalne Instytutu Geologicznego, 1. Warszawa.
• - 1979. Szkic paleogeografii Karbonu na Pomorzu. Konferencja Naukowo-Techniczna, Tuczno, 83-93. Tuczno.
• - 1982. Ogólna charakterystyka stratygraficzna utworów karbonu. Rozwój sedymentacji i ukształtowanie basenu. In: Budowa geologiczna Wału Pomorskiego i jego podłoża. Archiwum Instytutu Geologicznego, 1. Warszawa.
• - 1987. Karbon. In: Budowa geologiczna Wału Pomorskiego i jego podłoża Prace Instytutu Geologicznego, 119, 26-50.