Zagrożenie i ryzyko zapadliskowe terenów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Kotyrba A.

Warianty tytułu

EN

Collapse sinks hazard and risk of the terrains of the

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę płytkiej eksploatacji podziemnej dokonanej w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na jej tle przeanalizowano zbiór danych o zjawiskach deformacji o charakterze zapadliskowym, które wystąpiły w tym obszarze w latach 1950-2002. Scharakteryzowano w skali regionalnej zagrożenie i uwarunkowania wystąpienia nieciągłych deformacji powierzchni, których genezą są pustki pogórnicze pozostawione w ośrodku geologicznym. Zdefiniowano i obliczono prawdopodobieństwo wystąpienia zjawisk zapadliskowych dla obszaru GZW. Obliczenia porównano z analogicznymi danymi dla zagłębia węglowego Południowej Walii (Wielka Brytania). Podano kryteria oceny ryzyka dla projektowanych budowli oraz wyboru środków je minimalizujących w procesie zagospodarowywania terenów pogórniczych GZW.

EN

The article presents characteristics of a shallow, underground exploitation done in the Upper Silesian Coalfield. Against this background a set of date were analysed on deformation phenomena of collapse sink type that occurred in the area during 1950-2002. It characterises, in a regional scale, the hazard and conditions of the surface deformation discontinuity occurrence the origin of which :are caused by post-mining voids left in the geological environment. The authors have defined and calculated the probability of the occurrence of collapse sinks in the area of the Uppers Silesian Coalfield. The calculations were compared with the similar data from the coal field of Southern Wales (Great Britain). The criteria of risk assessment were also presented for designed structures and section of means that minimise the risk in the process of management of post mining areas in the Upper Silesian Coalfield.

Słowa kluczowe

PL

Górnośląskie Zagłębie Węglowe; ryzyko zapaliskowe

EN

hazard; Upper Silesian Coalfield

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 56, nr 7-8
• Strony: 348--358
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kotyrba A.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Buła Z., Kotas Z.: Geologiczny Atlas Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Część III. Strukturalne mapy geologiczne. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 1994
• 2. Chudek M., Janusz W., Zych J.: Studium dotyczące stanu rozpoznania tworzenia się i prognozowania deformacji nieciągłych pod wpływem podziemnej eksploatacji złóż. Zesz. Nauk. Polit. Śl., Seria Górnictwo, z. 141. Gliwice 1988
• 3. Cole K.W.: Building over Abondoned Shallow Mines: A strategy for the Engineering Decisions and Treatment. Ground Engineering, May 1987
• 4. Cumming E., Hole B., Kotyrba A., Martinez P., Onions K., Rollin C.: Assessment and Sustainable Reclamation of Mining Sites for Post Mining Use Final Report. RFCS, Brussel 2005 [w druku]
• 5. Goszcz A., Surowiec Z, Kotyrba A., Forys T.: Analiza metod i możliwości oceny oraz sposoby zwalczania zagrożenia powierzchni ze strony płytkozalegajacych pustek Prace Głównego Instytutu Górnictwa, Komunikat nr 763, Katowice 1991
• 6. Goszcz A.: Zagrożenia powierzchni na skutek występowania pustek poeksploatacyjnych na niewielkich głębokościach. Ochrona Terenów Górniczych 1985, nr 72/2
• 7. Healy P.R., Heads J.M.: Construction over abandoned mine workings. CIRIA Special Publication 32. PSA Civil Engineering Technical Guide 32, London 1984
• 8. Janusz W., Jarosz A.: Nieciągłe deformacje powierzchni terenu wywołane płytką podziemną eksploatacją górniczą. PAN, Oddział w Katowicach, Komisja Ochrony Terenów Górniczych 1976
• 9. Kotyrba A.: Geophysical methods of detection and backfilling control of post mining cavities in rock basement. Proc. of 2nd World Congress on Ecology of Mining Lands. GIG, Katowice 1997
• 10. Kotyrba A., Mutke G.: Zagrożenia zapadliskami i wstrząsami. Mat. Konf. pt. „Zarządzanie bezpieczeństwem na poziomie powiatu - przygotowanie powiatu na wypadek sytuacji kryzysowych". Szk. Gł. Sł. Poż. - Fundacja Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2002, s. 63-75
• 11. Kotyrba A.: Drgania podłoża a zagrożenie deformacjami zapadliskowymi w rejonach płytkiej eksploatacji podziemnej. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 2003, nr 5, s. 48-48
• 12. Kwiatek J.: Obiekty budowlane na terenach górniczych. Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2002
• 13. Projekt prac badawczych dla określenia zagrożeń zapadliskowych w rejonach prowadzonej płytkiej eksploatacji węgla kamiennego i rud cynkowo-ołowiowych na terenie województwa katowickiego. Pr. zbiór, pod red. A. Kotyrby. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa 1998
• 14. Statham I., Scott M.: An analysis of drill and grout records from the South Wales Coalfield. 1994