Liniowa prognoza całkowitej energii emisji sejsmicznej indukowanej eksploatacją górniczą

• Autorzy: Kornowski J. , Kurzeja J.

Warianty tytułu

EN

The linear prognosis of total energy of seismic emission induced by mining

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prognoza indukowanego eksploatacją zagrożenia sejsmicznego w górnictwie . powszechnie kojarzonego z tąpaniami . od wielu dziesięcioleci stanowi wyzwanie dla nauki i praktyki górniczej. Jedną z metod, które mogą być do prognozy wykorzystane, jest tak zwana metoda liniowej prognozy szeregów czasowych (czyli regularnych ciągów danych), która wymaga systematycznej, okresowej (np. w okresach godzinowych) obserwacji emitowanej z określonego obszaru (np. ściany górniczej) energii sejsmicznej i umożliwia - na podstawie wartości minionych - prognozę przyszłych wartości tej energii. Jakość tej prognozy zależy - w najbardziej zgrubnym przybliżeniu - od wartości przyjmowanych przez tak zwaną funkcję autokorelacji szeregu czasowego. Ponieważ ciągi samych tylko wstrząsów górniczych stanowią (w przybliżeniu) nieskorelowany proces Poissona, który wyklucza użyteczną prognozę w dziedzinie czasu, autorzy tej pracy podjęli próbę prognozy energii całkowitej emisji sejsmicznej, którą w praktyce obserwujemy jako sumę, w kolejnych godzinach, energii wstrząsów i impulsów sejsmoakustycznych z rejonu obserwowanej ściany. Całkowita energia emisji sejsmicznej odznacza się autokorelacją o wartościach odległych od zera, co umożliwia użyteczną, sekwencyjną (z godziny na godzinę) prognozę. Praca ta opisuje podstawy metody i niektóre wyniki uzyskane na podstawie wielomiesięcznych obserwacji w śc. 37/501 i 44/510 w kopalni "Wesoła".

EN

Since many decades the prognosis of exploitation-induced seismic hazard in mines - generally associated with bounces - has been a challenge to mining science and practice. One of the methods that can be used in prognosis is, so called, the linear prognosis of time series (i.e. regular data run) which requires systematic, periodical (e.g. in hours) observation of seismic energy emitted from a defined area (e.g. mine longwall) and enables, on the basis of past values) to forecast future values of this energy. The quality of this prognosis depends, more or less on the values taken by so called autocorrelation function of time series. As the series of only mine tremors makes (approximately) the non-correlated Poisson. s process which excludes a useful prognosis within time domain, the authors of this paper have tried a prognosis of total seismic emission energy which in practice is recognized as a sum in subsequent hours, of tremor and seismic-acoustic pulses from the longwall area under observation. The total energy of seismic emission is characterized by the autocorrelation of far-away zero values, what makes useful, subsequent (from hour to hour) prognosis possible. This paper describes the method basis and some results on many month observation, obtained at WESOŁA colliery, longwall 37/501 and 44/510

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja górnicza; kopalnia Wesoła; zagrożenia sejsmiczne

• Wydawca: Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
• Czasopismo: Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 42, nr 12
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Kornowski J.

• Główny Instytu Górnictwa

autor

Kurzeja J.

• Główny Instytu Górnictwa

Bibliografia

• 1. Dubiński J. Konopko W., 2000, Tąpania; ocena, prognoza i zwalczanie. Wyd. GIG, Katowice.
• 2. Kornowski ., 2003, Sejsmoakustyka į zagrożenie sejsmiczne w górnictwie - nowe możliwości prognozy. Bezp. Pracy i Ochrona Środ. w Górnictwie - WUG, 1r 9, s. 3-6.
• 3. Kornowski J., 2004, Prognoza szeregów czasowych w geofizyce górniczej. Bezp. Pracy i Ochrona Środ. w Górnictwie - WUG, nr 5, s. 30-33.
• 4. Kornowski J., Kurzeja J., 2002, Metoda prognozowania zagrożenia sejsmicznego w kopalniach węgla kamiennego. Przegląd Górniczy, nr 12, s. 15-20.
• 5. Robinson E., 1964, Predictive Decomposition of Time Series with Applications to Seismic Exploration. Geophysics, v. 32, s. 418 487.
• 6. Rudajev V., Pec K., Buben J., 1976, Prediction of rockbursts in Kladno colliery by means of the two-channel Wiener predictive filtration. Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., M-1(97), s.15-28.