Graniczny wskaźnik intensywności desorpcji gazu z węgla jako podstawowy parametr zagrożenia wyrzutowego charakteryzujący stopień nasycenia gazem pokładów węgla

• Autorzy: Stączek A. , Simka A.

Warianty tytułu

EN

Limiting intensity of gas desorption from coal as a basic parameter of breakout danger, that is characteristic of gas saturation ratio of coal beds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Publikacja przedstawia dotychczas i aktualnie stosowane desorbometry, udoskonalony desorbometr manometryczny cieczowy typu DMC-3a i nowy elektroniczny przyrząd do określania szacunkowej zawartości metanu pochodzenia naturalnego w węglu (metanonośności) i wielkości wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla typu "Barbara" do rozpoznawania i prognozowania na etapie prognozy bieżącej, stanu zagrożenia gazowego i wyrzutami gazów i skał oraz nową metodę określania granicznego wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla. Rolę wskaźnika podstawowego umożliwiającego ocenę stanu zagrożenia wyrzutami gazów i skał w czole przodka drążonego wyrobiska górniczego oraz możliwość zaistnienia zagrożenia wyrzutowego w przodku spełnia graniczny wskaźnik intensywności desorpcji gazu z węgla, P2>36,9 hPa [20] wyznaczony przy użyciu elektro-nicznego przyrządu typu .Barbara. bezpośrednio w miejscu badania pokładu węgla w drążonym wyrobisku górniczym w czasie całkowitego cyklu pomiaru wynoszącego 240 s, przy czasie przygotowania próbki węglowej równym 120 s oraz przy ciśnieniu absolutnym (otoczenia w miejscu badania) luźno umieszczonej próbki węglowej w pojemniku, nasypanej równo z krawędzią.

EN

The paper presents the desorption meters used till now and at the present, such as: modernised manometric liquid desorption meter type DMC-3a and new electronic unit to estimate natural-background methane content in coal (methane capacity) and intensity rate of gas desorption from coal type BARBARA for recognizing and forecasting the gas and gas/rock breakout hazard at a stage of current forecast and a new method to determine a limiting intensity index of gas desorption from coal. The limiting intensity rate of gas desorption from coal, P2>36,9 hPa /20/, determined by the electronic unit, type BARBARA directly at the point of coal bed testing in a driven mine working, during total measuring cycle amounting to 240s, at coal sampling time of 120s and absolute pressure (ambient at measuring point) and the loose-poured up to container edge coal sample, matters as a basic index enabling estimation of gas and rock breakout hazard in the front of mine working face.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo pracy; desorbometr izobaryczny; górnictwo węglowe; metan; zagrożenie wyrzutami metanu

• Wydawca: Instytut Technik Innowacyjnych EMAG
• Czasopismo: Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 42, nr 12
• Strony: 20--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Stączek A.

• Kopalnia Doświadczalna "Barbara" -GIG

autor

Simka A.

• Kopalnia Doświadczalna "Barbara" -GIG

Bibliografia

• 1. Kozłowski B.: Zwalczanie zagrożeń metanowych, pyłowych i wyrzutowych w górnictwie. Skrypt Pol. Śl. nr 1050 Gliwice, 1982 r.
• 2. Kobiela Z., Krzystolik P., Zawierucha M: Strefy wysokiej metanonośności a zagrożenie wyrzutami metanu i skał w pokładach węgla Gómośląskiego Okręgu Przemysłowego. XII Międzynarodowe Kolokwium pt. „Kierunki Zwalczania Zagrożenia Wyrzutami Gazów i Skał w Górnictwie Podziemnym". Nowa Ruda - Radków. 19-23 września 1988 r.
• 3. Krause E., Chrószcz A.: Wyrzut metanu i skal w lunecie rurowej, poziom 1000 m w KWK „Pniówek". XXVIII dni techniki. Seminarium pt. „Zagrożenie wybuchem metanu i pyłu węglowego - teoria i praktyka". Rybnik, 30 października 2002 r. .
• 4. Zarządzenie nr 12 Ministra Górnictwa z dnia 1 lipca 1977 r. w sprawie szczegółowych przepisów prowadzenia ruchu w zakładach górniczych DZPW eksploatujących pokłady zagrożone wy rzutami gazów i skał.
• 5. Zarządzenie nr 2 Prezesa WUG z dn. 30 stycznia 1986 1. w sprawie zaliczania pokładów węgla kamiennego w zakresie zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz ustalenie granic tego zagrożenia w kopalniach węgla Kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
• 6. Zarządzenie nr 2 Prezesa WUG z dn. 30 stycznia 1986 r. w sprawie zaliczania pokładów węgla kamiennego w zakresie zagrożenia wyrzutami metanu i skał oraz ustalenie granic tego zagrożenia w kopalniach węgla Kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
• 7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Nr 841 z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.
• 8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Nr 1169 z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych.
• 9. Borowski J.: Gazowe tło wyrzutów w antracytowych pokładach kopalni „Nowa Ruda" w kierunku prognozowania zagrożenia. Prace GIG. Komunikat nr 583. Katowice, 1973 r.
• 10. Tarnowski J.: Wnioski wynikające z masowych pomiarów ciśnień gazu metodą desorbometryczną dla badania zagrożenia wyrzutami węgla i gazu. Archiwum Górnictwa, t. XV, z. 4, 1970 r.
• 11. Borowski J.: Określenie gazonośności pokładów węgla przy zastosowaniu desorbometru manometrycznego. Bezpieczeństwo Pracy w Górnictwie nr 4, 1975 r.
• 12. Tarnowski J.: Desorbometryczna metoda pomiaru ciśnienia gazu w pokładzie węgla. Zeszyty problemowe górnictwa. PAN 1966, t. II, z. 2.
• 13. Tarnowski J.: Desorbometryczne metody pomiaru ciśnienia gazu w pokładach węgla. Przegląd Górniczy nr 11, 1968 r.
• 14. Somnier J.: La desorption naturelle des charbons, son aplication a la prevention des degagements instantes et a l'explication deleur mecanisme. Revue de I Industrie Minerale nr 9, 1960 r.
• 15. Stączek A., Trzcionka J.: Nowe przyrządy do pomiaru zjawisk gazowych i określenia zagrożeń gazogeodynamicznych. III Sympozjum Kierunki zwalczania zagrożenia wyrzutami gazów i skał w kopalniach DZW. Wałbrzych-Sobótka, 1986 T.
• 16. Stączek A.: Desorbometry służące do pomiaru intensywności desorpcji gazu z próbki węgla pobranej z badanego pokładu celem określenia stanu zagrożenia metanowego, wyrzutami metanu i skal. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa nr 3. Katowice - 2000r.
• 17. Stączek A.: Nowe przyrządy do określania parametrów gazowych przy prognozowaniu zagrożenia metanowego i wyrzutami metanu i skał. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa nr 1. Katowice - 2002 r.
• 18. Stączek A., Krause E., Simka A.: Opracowanie założeń oraz wykonanie prototypu urządzenia do prowadzenia badań imetanonośności metodą desorbometryczną. Praca statutowa GIG o symbolu komputerowym 11020302 - 210. Katowice - 2002 r.
• 19. Norma Branżowa nr BN - 78/0408-08.: Oznaczanie wskaźnika desorpcji gazów.
• 20. Borowski J.: Badanie gazonośności pokładów węglowych z zastosowaniem nowych metod. Prace GIG. Komunikat nr. 645. Katowice 1975 r.
• 21. Dokumentacja pracy statutowej GIG, symbol komputerowy: 11020303-210: Opracowanie granicznego wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla przy zastosowaniu nowego przyrządu typu „Barbara", termin realizacji: 1.05. 2003 1. - 31.12 2003 r.
• 22. Borowski J.: Określenie ciśnienia gazu w pokładach węgla. Przegląd Górniczy nr 9, 1976 r. 23. Tuliszka E.: Mechanika płynów. PWN Warszawa, 1980 r.
• 24. Jeżewski E.: Fizyka. PWN Warszawa, 1970 r.
• 25. Gąsiorowski J., Radwański E.: Zbiór zadań z teorii maszyn cieplnych. WNT Warszawa, 1972 r.
• 26. Kozłowski B.: Zagrożenie wyrzutami gazów i skał w górnictwie węglowym PWN, Warszawa - Kraków. 1980 r.
• 27. Krause E., Stączek A., Simka A.: Nowy przyrząd pomiarowy typu „Barbara" do określania wskaźnika intensywności desorpcji gazu z węgla i szacunkowej zawartości inetanu pochodzenia naturalnego w węglu (metanonośności). Metan i inne zagrożenia współwystępujące - teoria i praktyka, Seminarium XXIX Dni Techniki ROP 2003, Wyd. SITG, Rybnik 20 października 2003 r.