Charakterystyka mechanizmu ognisk wstrząsów górniczych z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Stec K.

Warianty tytułu

EN

Mechanism characteristics of the sources of Mining quakes in the area of ten Upper Silesian Coalfield

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono badania przeprowadzone w kopalni .Halemba., charakteryzującej się rozwiniętą tektoniką uskokową i wysoką aktywnością sejsmiczną. Wyniki badań wykazały wyraźny związek mechanizmu ognisk wstrząsów z lokalnym polem tektonicznym. W ogniskach wstrząsów dominowały procesy ścinania zachodzące na uskoku normalnym, a płaszczyzny prawdopodobnego pękania lub poślizgu w ognisku dobrze korelowały z rozciągłością płaszczyzn uskokowych występujacych w tym rejonie. Badania prowadzono również w kopalni .Bielszowice.. Tam wstrząsy występujące w pokładzie lub stropie bezpośrednim charakteryzowały się mechanizmem eksplozyjnym, natomiast zjawiska występujące w wyżej położonych warstwach wykazywały mechanizm poślizgowy normalny.

EN

The article presents investigations carried out at "Halemba" mine char-acterised by a developed faults tectonics and high seismic activity. The investigations results indicated an evident association of the mechanism of quakes' sources with a local tectonic field. Shearing processes dominated in the sources of quakes taking place on normaI fault and the piane of a probabie of cracking or a slip in the source correlated well with the along the strike planes of the faults occurring in the area. The investigations we re a1so carried out at "Bielszowice" mine. The quakes at this mine are occurring in the seam or in a direct roof were characterised by an explositive mechanism whereas the phenomena occurring in a higher layers indicated a normai slipping mechanism.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; Górnośląskie Zagłębie Węglowe; wstrząsy górnicze

EN

mining; mining quakes; Upper Silesian Coalfield

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 56, nr 4
• Strony: 168--174
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Stec K.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Aki K., Richards P.G.: Quantitative Seismology - Theory and Methods. Vol.1, 2: 1980. W.H. Freeman and Co., San Francisco
• 2. Domański B.: Comparison of source parameters of seismic events at polish coal and copper mines. In „Rockbursts and Seismicity in Mines". Eds. S.J. Gibowicz, I. Lasocki, Rotterdam „Balkema" 1997, s. 101-105
• 3. Dubiński J., Mutke G., Stec K.: Rozwiązania w sejsmologii górniczej poprawiające efektywność oceny stanu zagrożenia tąpaniami. Geologia, T. 25: 1999. Kraków, Wydaw. AGH, s. 45-58
• 4. Dubiński J., Stec K.: Modalność sejsmiczności górniczej w świetle badań mechanizmu ognisk wstrząsów. Wydaw. Wydz. Geol. Geof. i Och. Śr., AGH, Kraków 2000, s. 331-334
• 5. Gibowicz S. J.: Relation between soutce mechanism and the ratio of S over P wave energy for seismic events induced by mining. Acta Montana, ser. A, No. 9(100): 1996, s. 7-15
• 6. Gibowicz S.J., Wiejacz P.: A search for the source non-shearing components of seismic events induced in Polish coal mines. Acta Geophys. Pol., 42: 1994, s. 81-110
• 7. Gibowicz S.J., Domański B., Wiejacz P.: The focal mechanism and source parameters of seismic events induced by mining. Acta Montana, ser. A. No. 10(102): 1996, s. 1-18
• 8. Gilbert F.: Excitation of the normal modes of the Earth by earthquake sources, Geoph. J.R. Astr. Soc. 22, 1970, s. 223-226
• 9. Julian B.R., Sipkin S.A.: Earthquake processes in the Long Valley Caldera area. California, J. Geophys. Res., 90, 1985, s. 11 155-11 169
• 10. Knopoff L., Randall M. J.: The compensated linear vector dipole. A possible mechanism for deep earthquakes. J. Geophys. Res. 75, 1970, s. 4 957-4 963
• 11. Król M.: Analiza zapisów efektów sejsmicznych strzelań sejsmicznych jako sposób oceny poprawności i efektywności metodyki określania mechanizmów i parametrów fizycznych ognisk wstrząsów stosowanej w kopalni „Polkowice-Sieroszowice", Publ. of Inst. Geoph. Pol. Ac. Scien., M 22 (310): 1999, s. 21-32
• 12. Lenhardt W.A., Hagan T.O.: Observation and possible mechanism of pillar-associated seismicity at great depth. Technical Challenges in Deep Level Mining. ASIMM, Johannesburg 1990
• 13. Stec K.: Analiza mechanizmów ognisk wstrząsów górniczych występujących w GZW. W: „Geomechaniczne i sejsmologiczne modele ognisk wstrząsów górniczych". Katowice Wydaw. GIG, 1999, s. 53-71
• 14. Stec K., Drzewiecki J.: Relationship between mine tremor focal mechanism and local mining and geological conditions. Acta Montana Ser. A, No 16: 2000, s. 189-201
• 15. Wiejacz P.: The SMT software, PAN, 1994 [niepublik.]
• 16. Wiejacz P.: Moment tensor for seismic events from Upper Silesian coal mine, Poland. In: Mechanics of Jointed and Faulted Rock Ed. H-P. Rossmanith. Rotterdam „Balkema" 1995, s. 667-672
• 17. Wiejacz P., Ługowski A.: Effects of geological and mining structures upon mechanism of seismic events at Wujek coal mine, Katowice, Poland. In: Rockbursts and Seismicity in mines. Ed. S. J. Gibowicz. Rotterdam „Balkema" 1997, s. 27-30
• 18. Zuberek W., Dubiel R., Pienvola J.: Tensor momentu sejsmicznego wstrząsów górniczych i tąpań z rejonu siodła głównego GZW. Mat. Szkoły Eksploatacji Podziemnej '98. Kraków, Wydaw. Nauka - Technika. 1998, s. 383-393