Zarządzanie bezpieczeństwem pracy w górnictwie. Część 8, Naturalne źródła promieniowania jonizującego

• Autorzy: Skowronek J.

Warianty tytułu

EN

Safety management in coal mining. Part 8, Natural ionising sources of radiation at mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono źródła narażenia radiacyjnego, które jest jednym z zagrożeń naturalnych występujących w polskich kopalniach. Spowodowane jest ono występowaniem naturalnych izotopów promieniotwórczych w wyrobiskach górniczych. Podstawowymi czynnikami narażenia radiacyjnego w kopalniach są: krótkożyciowe produkty rozpadu radonu, promieniotwórcze wody zawierające izotopy radu, osady wytrącające się z radonośnych wód. W artykule wykorzystano bazę danych Głównego Instytutu Górnictwa i dane z rejestru nowotworów byłego województwa katowickiego, prowadzonego przez Instytut Onkologii w Gliwicach.

EN

The sources of radiation hazard were discussed in the article, which is one of the hazards occuring in Polish mines. It is caused by occyrrence of natural radioactive isotopes in mining workings. The basis elements that are exposed to radiation at mines include: short lasting products products of radon's decomposition, radioactive waters comprising radium's isotopes, being precipitated from radium bearing waters. The article utilised date base of the Central Mining Institute and data from the register of cancer cases of the ex-Katowice Voivodship run by the Oncology Institute at Gliwice.

Słowa kluczowe

PL

choroba nowotworowa; izotop radu; promieniotwórcze osady; promieniowanie jonizujące

• Wydawca: Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o.
• Czasopismo: Wiadomości Górnicze
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 55, nr 2
• Strony: 84--91
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Skowronek J.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. UNSCEAR 2000. Sources and Effects of Ionizing Radiation. United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, UNSCEAR 2000 Report to the General Assembly. with Scientific Annexes. United Nations, New York. 2000
• 2. Informacja Państwowej Agencji Atomistyki o stanie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w roku 2001. Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna 2002. nr 2(50)
• 3. Kondo S.: Health Effects of Low-level Radiation. Osaka. Kinki University Press Co., Ltd 1993
• 4. Skowronek J.: Charakterystyka zagrożenia krótkożycio wymi produktami rozpadu radonu w kopalniach węgla kamiennego. Pr. Głównego Instytutu Górnictwa, Komunikat nr 771. Katowice 1992
• 5. Skowronek J.: Prewencja zagrożenia pochodnymi radonu w kopalniach. Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2001
• 6. Tomza I., Lebecka J.: Radium Bearing Waters in Coal Mines – Proc. of Int. Conf. on Radiation Hazard in Mining. Golden. Colorado, USA, 1981
• 7. Sandor G.N.: Restoration of a Formation Water Contaminated Site: Radiometric Delimination of the Contaminated Areas. International Symposium on the Natural Radiation Environment. Montreal, Canada, 5-9 June 1995
• 8. Gans I. i in.: Radium in waste water from coal mines and other sources in ERG. Proc. of the Second Special Symposium on Natural Radiation Environment. Bombay. India 1981
• 9. Khademi A., Aleini A,. Nasseri A.: Transfer of radium of soil to plants in an area of high natural radioactivity in Ramsar, Iran. Proc. of Conf. on Natural Radiation Environment III. Bethesda, Maryland, USA 1980
• 10. Wardaszko T. Pietrzak-Flis Z., Radwan I.: Występowanie 226 Ra w wodach rzecznych i osadach dennych i jego związek z działalnością przemysłową na Górnym Śląsku. Międzynarodowa Konferencja Technologically Enhanced Natural Radioactivity, TEN R’96. Szczyrk 1996
• 11. Wysocka M., Lebecka Chałupnik S.: Rad w wodach kopalnianych w Polsce: występowanie i wpływ na wody rzeczne - Międzynarodowa Konferencja „Ecological Aspects of Coal Mining”, Katowice 1997
• 12. Lebecka J. i in.: Skażenia promieniotwórcze na Górnym Śląsku powodowane przez wody kopalniane i wytrącające się nich osady. Wiadomości Górnicze 1991, nr 6
• 13. Wysocka M., Lebecka J., Chałupnik S.: Rad w wodach kopalnianych w Polsce: występowanie i wpływ na wody rzeczne. Międzynarodowa Konferencja Ecological Aspects of Coal Mining. Katowice 1997
• 14. Lebecka J., Chałupnik S., Łukasik B., Wysocka M.: Monitoring and Control of Radioactive Contamination of Natural Environment Caused by Mining Activity. Int. Conference Ecological Aspects of Underground Mining. Szczyrk, Published by Central Mining Institute, Katowice, Poland 1993
• 15. Chałupnik S.: Purification of mine water from radium - TENRII Conference, Rio de Janeiro, IAEA-TecDoc-1271,2002
• 16. Skowronek J., Mielników A., Skubacz K., Michalik B., Kulpa A.: Zagrożenie radiacyjne, [w:] Konopko W. (red.) Raport roczny (2002) o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych i technicznych w górnictwie węgla kamiennego. Główny Instytut Górnictwa, Katowice, 2003
• 17. Skowronek J., Żemła B.: Epidcmiology.of lung and larynx cancers in coal mines in Upper Silesia - preliminary results. Health Physics, September 2003, vol. 85, No 3. pp. 365-370
• 18. Breslow N., Day N.: Statistical methods in cancer research. Vol. 1 - The analysis of case-control studies. IARC Lyon 1980