Początki architektury cysterskiej w Polsce w okresie średniowiecza

• Autorzy: Stożek Ł.

Warianty tytułu

EN

The origins of Cistercian architecture in medieval Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The work deals with problems related to initial stages of foundation and erection of Cistercian monasteries in Poland. Cistercian monks appeard in Poland in mid 12th century., the period of their biggest expansion in Europe. Polish Cistercian monasteries appeard owing to the help of the two indigenous monasteries in Morimong and Clairvaux. The expansion took place in all historic areas of Poland: Wielkopolska, Ma?opolska, Pomorze and Śląsk (Silesia). Medieval constructions in Poland used to be erected in accordance to the monastic rule. It was usual for the founding monastery to impose architectural solutions upon its branches. During construction it was also quite common to imitate local style and ideas. The basic material used was sandstone, later repleaced by brick.

Słowa kluczowe

PL

architektura; Cystersi; klasztory

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2001
• Tom: R. 98, z. 1-A
• Strony: 186--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., il.

Twórcy

autor

Stożek Ł.

Bibliografia

• [1] M. Aubert, L architecture cistercienne en France, Paris 1949.
• [2] K. Białoskórska, Wachock. Opactwo cystersów, Warszawa 1960.
• [3] K. Bobowski, Zakon cystersów i jego miejsce w społeczeństwach średniowiecznej Europy [w:] Monastycyzm. Słowiańszczyzna i państwo polskie, Wrocław 1994.
• [4] F. Cali, L'orde cistercien, Paris 1972.
• [5] H. Chłopocka, Fundacje cysterskie w Polsce średniowiecznej w poglądach historiografii polskiej, [w:] Historia i kultura cystersów, Poznań 1957.
• [6] Cystersi w średniowiecznej Polsce. Kultura i sztuka. Katalog wystawy, Warszawa-Poznań 1991.
• [7] Cystersi w kulturze średniowiecznej Europy, red. J. Strzelczyk, Poznań 1992.
• [8] Cystersi w Polsce. W 850-lecie fundacji opactwa jędrzejowskiego, red. ks. D. Olszewskiego, Kielce 1990.
• [9] A. Dimier, M. Anselm, Recueil de plans d'eglises cisterciennes, Paris 1949.
• [10] A. Dimier, Eglises cisterciennes sur plan bernardin et sur plan benedictin, Poitiers 1966.
• [11] Dzieje, kultura artystyczna i umysłowa polskich cystersów od średniowiecza do końca XVIII wieku, red. J. Strzelczyka, Kraków 1994.
• [12] Dziedzictwo kulturowe cystersów na Pomorzu, red. K. Skwirzyńska-Kalita, Szczecin 1995.
• [13] G. Duby, Czasy katedr, Warszawa 1986.
• [14] H.P. Eyedoux, L'architecture des eglises cisterciennes d'Allemagne, Paris 1952.
• [15] H.P. Eyedoux, Morimond, Paris 1953.
• [16] G. Fontaine, Pointigny abbaye cistercienne, Paris 1928.
• [17] D. Forstner, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
• [18] J. Frazik, Analiza materiału, techniki i stratygrafii murów, jako metoda badawcza dzieł architektury zabytkowej BHS, t. 31, nr 1, Warszawa 1969.
• [19] H. Hahn, Die fruhe Kirchenbaukunst der Zistercienser, Berlin 1957.
• [20] Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, red. J. Strzelczyk, Poznań 1987.
• [21] Historia sztuki polskiej, t. 1, red. T. Dobrowolski, W. Tatarkiewicz, Kraków 1962.
• [22] J. Kłoczowski, Zakony na ziemiach polskich w wiekach średnich, [w:] Kościół w Polsce, t. 1 Średniowiecze, Warszawa 1966.
• [23] J. Kłoczowski, Od pustelni do wspólnoty. Grupy zakonne w wielkich religiach świata, Warszawa 1987.
• [24] M. Kutzner, Czy cystersi spełniali w Europie Środkowej rolę pionierów sztuki gotyckiej? [w:] Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce, Poznań 1987.
• [25] W. Łuszczkiewicz, Pionierowie gotycyzmu w Polsce. Architektura cysterska i wpływ jej pomników na gotycyzm krakowski XIV wieku, Ateneum, Kraków 1882.
• [26] W. Łuszczkiewicz, Wieś Mogiła przy Krakowie, jej klasztor cysterski, kościółek farny i Kopiec Wandy, Biblioteka Krakowska nr 10, Kraków 1899.
• [27] E. Łużyniecka, Mogiła, klasztor cysterski. Wyniki badań architektonicznych z lat 1992-1993, mpis w archiwum klasztornym w Mogile, Wrocław 1994.
• [28] E. Łużyniecka, Architektura średniowiecznych klasztorów cysterskich filiacji lubiąskiej, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1995.
• [29] Z. Mączeński, Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym, Warszawa 1957.
• [30] M. Machowsk i, Architektura kluniacka i cysterska, [w:] Sztuka świata t. 4, Warszawa 1992.
• [31] T. Manteuffel, Papiestwo i cystersi ze szczególnym uwzględnieniem ich roli w Polsce na przełomie XII i XIII wieku, Warszawa 1955.
• [32] T. Manteuffel, Zakony kościoła katolickiego do połowy XIV wieku, [w:] Szkice z dziejów papiestwa, Warszawa 1958.
• [33] F. Meer van der, Atlas de l'Orde Cistercien, Amsterdam-Bruxelles 1965.
• [34] Monasticon Cisterciense Poloniae, t. 1 i 2, red. A.M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarczyk, Poznań 1999.
• [35] Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, wyd. E. Janota, Kraków 1867.
• [36] A.A. King, Citeaux and her elder daughters, London 1971.
• [37] A. Schneider, Die Cistercienser. Geschichte. Geist. Kunst, Koln 1977.
• [38] J.A. Splitt, Stan badań archeologiczno-architektonicznych nad męskimi opactwami cysterskimi w Polsce, [w:] Historia i kultura cystersów, Poznań 1957.
• [39] Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, red. M. Walicki, t. 1, Warszawa 1971.
• [40] Z. Świechowski, Budownictwo romańskie w Polsce. Katalog Zabytków, Warszawa 1963.
• [41] W. Tatarkiewicz, Estetyka średniowieczna, [w:] Historia estetyki, t. 2, Warszawa 1962.
• [42] A.M. Wyrwa, Procesy fundacyjne wielkopolskich klasztorów cysterskich linii altenberskiej, Poznań 1995.
• [43] A.M. Wyrwa, Początek, świetność i upadek Ordo Cisterciensium, Roczniki Historyczne 51 (1985).
• [44] A.M. Wyrwa, Cystersi polscy i losy ich patrimonium do czasów współczesnych. Zarys problemu, Nasza Przyszłość, 83 (1994).