Zależność współczynnika filtracji w glebach wytworzonych z utworów pyłowych od ich fizycznych właściwości

• Autorzy: Lipiński J.

Warianty tytułu

EN

The dependence of filtration coefficient in soils made of dusty formations on their physical properties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule prezentowane są wyniki badań zależności współczynnika filtracji w glebach wytworzonych z utworów pyłowych od uziarnienia, gęstości objętościowej i porowatości. Badania prowadzono odrębnie dla warstwy czynnej (głębokość 0,5 m) oraz podłoża (głębokość 1,1 m). Analizy zależności prowadzono na próbie losowej złożonej ze 150 pomiarów w próbkach gleby pobranych na terenie województwa lubelskiego. W analizach statystycznych stosowano modele regresji wykładniczej, regresji wielokrotnej oraz regresji liniowej pierwszego stopnia. Badania wykazały, że w warstwie czynnej (głębokość 0,5 m) nie ma istotnej zależności (przy α = 0,05 i α = 0,01) między współczynnikiem filtracji i analizowanymi cechami fizycznymi gleb, a średnia wielkość tego współczynnika równa się 0,36 m·doba-¹ przy odchyleniu standardowym 0,36. Natomiast w podłożu (głębokość 1,1 m) istnieje zależność od procentowej zawartości części spławialnych, średniej geometrycznej średnicy cząstek gleby, gęstości objętościowej i porowatości na poziomie istotności α = 0,01 oraz procentowej zawartości pyłu drobnego na poziomie istotności α = 0,05.

EN

This paper presents results of a study on the dependence of the filtration coefficient on grain size, bulk density and porosity of soils made of dusty formations. Studies were carried out separately for the active layer (depth of 0.5 m) and for the substratum (1.1 m). Analyses were performed on the random sample of 150 measurements in soils taken in Lublin Voivodship. Linear, multiple and exponential regressions were used in statistical data processing. Studies showed no significant relationship (α = 0.05 and α = 0.01) between the coefficient of filtration and analysed physical soil properties in the active layer (0.5 m). Mean and SD of the coefficient were 0.36 and 0.36m·day-¹ , respectively. There was, however, significant (α = 0.01) relation-ship between the coefficient and percent content of clay fraction, geometric mean diameter of soil particles, bulk density, porosity and percent content of fine dust particles (the latter at α = 0.05).

Słowa kluczowe

PL

drenowanie; gleby pyłowe; współczynnik filtracji

EN

draining; dusty soils; filtration coefficient

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. 1
• Strony: 205--213
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Lipiński J.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Zakład 05-090 Raszyn; tel. [phone] w. 251,

Bibliografia

• FRĄCKOWIAK H., GAWLIK J., GRZYB S., GUZ T., OSTROWSKI J., PAWLAK T., ROGIŃSKI S., ROGUSKI W., SZUNIEWICZ J., Z AWADZKI S., 1966. Metodyka oznaczania fizycznych i wodnych właściwości gleb. Warszawa: IMUZ ss. 112.
• ILNICKI P., L EWANDOWSKI B., ŁOŚ M., 1989. Doskonalenie procesu projektowania melioracji. W: Stan melioracji w Polsce i kierunki dalszego działania. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 375 s. 167–178.
• KRETSCHMER H., BOHNE K, 1981. Leitfaden der Meliorationsbodenkunde Rostock: Wilhelm-Pieck-Uniwerstat H. 1, 2.
• LIPIŃSKI J., 1996. Skwantyfikowany system opisu uziarnienia gleby. Wiad. IMUZ t. 19 z. 1 s. 91–100.
• LIPIŃSKI J., 1998. Średnia geometryczna średnica ziaren gleby i geometryczne odchylenie standardowe jako podstawa oszacowań współczynnika filtracji. Wiad. IMUZ t. 19 z. 4 s. 45–60.
• SHIRAZI M.A, B ORESMA L., 1984. A unifying quantitative analysis of soil texture. Soil Sci. Soc. Amer. vol. 48 no. 1 s. 142–147.
• SHIRAZI M.A, B ORESMA L. HART J.W., 1988. A unifying quantitative analysis of soil texture. Improvement of procesion and extension of scale. Soil Sci. Soc. Amer. vol. 52 no. 1 s. 181–190.
• STĄPEL Z., 1982. Metodyka określania współczynnika filtracji gleb mineralnych do określania rozstawy drenów. Bibl. Wiad. IMUZ nr 65. s. 46.
• Wytyczne drenowania gruntów ornych, 1988. Mater. Instr. 65. Falenty: IMUZ