Wpływ zróżnicowanego wieloletniego nawożenia mineralnego na zbiorowiska łąkowe na glebie torfowo-murszowej

• Autorzy: Kamiński J.

Warianty tytułu

EN

The influence of different long-term mineral fertilisation on meadow communities on the peat-moorsh soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1994-1997 na podstawie doświadczenia polowego, realizowanego metodą losowanych bloków w sześciu powtórzeniach, przeprowadzono ocenę wpływu wieloletniego nawożenia mineralnego na zbiorowiska łąki trwałej 2-kośnej położonej na posusznej glebie torfowo-murszowej. Oceniano plonowanie, skład florystyczny oraz stosunki socjologiczne z określeniem kierunków rozwoju i warunków wilgotnościowych fitocenoz. W doświadczeniu tym, od 1957 r., stosowano następujące kombinacje nawozowe: 0, K, PK, NPK. Brak nawożenia powodował bardzo silną degradację łąki, zanikanie darni oraz liczne występowanie mszaków charakterystycznych dla siedlisk suchych, głównie z rodzaju Brachytecium i Ceratodon. Nawożenie potasem (K) sprzyjało kształtowaniu się zbiorowisk bogatych florystycznie, o złożonej strukturze fitosocjologicznej, z udziałem cennych przyrodniczo gatunków charakterystycznych dla łąk naturalnych i półnaturalnych. Największy wpływ na plony miało nawożenie fosforem i potasem (PK), które decydowało o rozwoju traw wysokich, głównie stokłosy bezostnej (Bromus inermis Leyss.) oraz sprzyjało wzbogacaniu zbiorowisk w nitrofilne gatunki zielne. Działanie azotu nawozowego na plony było nieznaczne, nasilało natomiast synantropizację fitocenoz. Niezależnie od zaznaczonych różnic w składzie florystycznym i strukturze fitosocjologicznej fitocenoz, rodzaj nawożenia nie różnicował wartości liczbowych średnich wskaźników wilgotnościowych, określanych w skali 10-stopniowej, stanowiących podstawę oceny uwilgotnienia siedlisk łąkowych na podstawie występującej flory.

EN

The influence of the long-term mineral fertilisation on plant communities of a permanent 2 cut meadow situated on semi-dry peat-moorsh soil was assessed during the field experiment carried out in the years 1994-1997 with the random block method in 6 repetitions. Yielding, floral composition, water conditions and sociological relationships were evaluated and potential development was estimated. The following fertiliser combinations were used in this experiment since 1957: 0, K, PK and NPK. A lack of fertilization resulted in meadow degradation, disappearance of sward and in the massive appearance of mosses (mostly of the genera Brachytecium and Ceratodon) typical for dry habitats. Potassium fertilization favoured rich communities of a complex phytosociological structure with valuable species characteristic for natural and semi-natural meadows. Yielding was most affected by PK fertilisation, which was decisive for the growth of tall grasses, mainly brome grasses (Bromus inermis Leyss.), and enriched meadow communities in nitrophilous herb species. Nitrogen fertilisers did not significantly affect the yield but enhanced synanthropisation of phytocoenoses. Regardless of the differences in the floral composition and structure, fertilisation did not differentiate mean values of moisture indices estimated in a 10-grade scale, which serve for the assessment of water conditions in meadow habitats upon the existing flora.

Słowa kluczowe

PL

łąka na glebie torfowo-murszowej; nawożenie mineralne; plony; skład botaniczny runi; warunki wilgotnościowe i stosunki socjologiczne zbiorowisk

EN

meadow on peat-moorsh soil; mineral fertilisation; crop; botanical composition of sward; moisture and social structure of communities

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. 1
• Strony: 53--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Kamiński J.

• Zakład Doświadczalny Melioracji i Użytków Zielonych w Biebrzy, 19-200 Grajewo; tel. [phone]

Bibliografia

• BARYŁA R., 1992. Zmienność plonowania łąk na glebach organicznych w warunkach zróżnicowanego wieloletniego nawożenia azotem. Wiad. IMUZ t. 17 z. 2 s. 297–308.
• CHOROMAŃSKA D., GOTKIEWICZ J., SAPEK A., 1987. Zawartość składników pokarmowych w wierzchniej warstwie gleby torfowo-murszowej wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ 68.
• DOBOSZYŃSKI L., 1996. Nawożenie użytków zielonych w świetle prac polskich. Bibl. Wiad. IMUZ 88.
• FALIŃSKA K., 1997. Ekologia roślin. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
• GOTKIEWICZ J., GOTKIEWICZ M., 1987. Dynamika plonowania oraz jakość plonów z łąk wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ 68.
• GOTKIEWICZ J., 1987. Mineralizacja organicznych związków azotowych w glebach torfowo-murszowych wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ 68.
• GOTKIEWICZ J., 1990. Wpływ zróżnicowanego uwilgotnienia na intensywność przemian biologicznych i plonowanie łąki na glebie torfowej. Wiad. IMUZ t. 16 z. 3 s. 239–256.
• GOTKIEWICZ J., KOWALCZYK Z., 1977. Zróżnicowanie procesów biologicznych w glebach podstawowych rodzajów siedlisk pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 97–117.
• GOTKIEWICZ J., SZUNIEWICZ J., 1987a. Przeobrażenie się siedlisk i gleb w rejonie doświadczenia agrotechnicznego. Bibl. Wiad. IMUZ nr 68.
• GOTKIEWICZ J., SZUNIEWICZ J., 1987b. Kształtowanie się stosunków powietrzno-wodnych w wierzchniej warstwie gleb torfowo-murszowych wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ 68.
• GRYNIA M., 1967. Zmiany w szacie roślinnej terenów zmeliorowanych w zależności od uwilgotnienia i właściwości glebowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 72 s. 182–205.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., NICZYPORUK A., 1996. Wpływ wieloletniego nawożenia mineralnego i przemiennego (NPK-obornik) na plonowanie i zawartość podstawowych składników pokarmowych w runi łąkowej. Wiad. IMUZ t. 18 z. 4 s. 7–20.
• KAMIŃSKI J., 1991. Plonowanie i zdolność utrzymywania się w darni na glebie torfowo-murszowej gatunków i odmian traw zależnie od częstości koszenia. W: Ekologiczne i pratotechniczne uwarunkowania produkcji łąkowo-pastwiskowej na glebach torfowych. Mater. Semin. 31. Falenty: Wydaw. IMUZ.
• KAMIŃSKI J., 2000. Identyfikacja warunków wilgotnościowych na podstawie zbiorowisk roślinnych na obszarach dawno zmeliorowanych torfowisk. Wiad. IMUZ t. 20 z. 4 s. 39–52.
• Ł ĘKAWSKA I., 1977. Zmiany w runi łąkowej przy różnych sposobach nawożenia azotem. Wiad. IMUZ t. 13 z. 1 s. 145–161.
• Ł ĘKAWSKA I., 1989. Wpływ zróżnicowanych dawek nawożenia azotem na skład gatunkowy runi łąk położonych na różnych glebach torfowo-murszowych. Wiad. IMUZ t. 16 z. 2 s. 43–56.
• MATUSZKIEWICZ W., 1984. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN.
• MATUSZKIEWICZ W., 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN.
• OKRUSZKO H., 1991. Przeobrażanie się mokradeł pod wpływem odwodnienia. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 372.
• OŚWIT J., 1977. Charakterystyka dolinowych siedlisk glebotwórczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 37–48.
• OŚWIT J., 1992. Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79.
• PACOWSKI R., 1970. Badania florystyczno-ekologiczne zbiorowisk roślinnych na zmeliorowanym obiekcie torfowym. Bibl. Wiad. IMUZ nr 33.
• PACOWSKI R., 1977. Możliwości bioindykacji warunków powietrzno-wodnych na zmeliorowanych terenach pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 81–96.
• PACOWSKI R., 1987. Kierunki kształtowania się siedlisk i fitocenoz na doświadczeniu agrotechnicznym i łąkarskim w Zakładzie Doświadczalnym Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ nr 68.
• PACOWSKI R., OŚWIT J., 1974. Tendencje rozwojowe zbiorowisk łąkowych na torfowiskach kuwakich. W: Wyniki dwudziestoletnich badań prowadzonych na torfowiskach kuwaskich. Bibl. Wiad. IMUZ nr 47.
• SZUNIEWICZ J., 1977. Zróżnicowanie stosunków powietrzno-wodnych podstawowych rodzajów siedlisk pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 67–80.