Ostrożeń warzywny w zbiorowiskach użytków zielonych Pojezierza Olsztyńskiego

• Autorzy: Alberski J.

Warianty tytułu

EN

Cirsium oleraceum (L.) Scop. in grassland communities of Olsztyn Lakeland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1998-2000 prowadzono badania na trwałych użytkach zielonych Pojezierza Olsztyńskiego występujących w warunkach dużego uwilgotnienia. Wyodrębniono 49 zbiorowisk roślinnych, w runi których notowano znaczący udział ostrożnia warzywnego (Cirsium oleraceum (L.) Scop.) z czego 31 zlokalizowano na glebach organicznych, a 18 na glebach mineralnych. Określono skład gatunkowy metodą Brauna-Blanqueta. Pobrano próbki gleby w celu określenia jej właściwości fizycznych i chemicznych oraz próbki ostrożnia warzywnego (Cirsium oleraceum (L.) Scop.) w celu oznaczenia składu chemicznego. W zbiorowiskach, oprócz ostrożnia warzywnego (Cirsium oleraceum (L.) Scop.), z wartościowych gatunków najczęściej występowały: wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) i komonica błotna (Lotus uliginosus Schk.), jednak w warunkach gleb organicznych notowano mały współczynnik pokrycia powierzchni przez te gatunki. Niezależnie od gleby roślinność badanych zbiorowisk zdominowały gatunki małowartościowe jak śmiałek darniowy (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.), kłosówka wełnista (Holcus lanatus L.), skrzyp błotny (Equisetum palustre L.), jaskier rozłogowy (Ranunculus repens L.) czy szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.). Gleby badanych zbiorowisk miały zbliżoną wilgotność aktualną i pojemność wodną, świadczącą o ich trwale dużym uwilgotnieniu, a także dużą zawartość próchnicy. Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum (L.) Scop.) wzbogacał w składniki pokarmowe paszę pochodzącą z użytków zielonych o uproszczonym składzie gatunkowym runi. Gatunek ten charakteryzowała duża zawartość w suchej masie białka ogólnego (97,0-194,0 g·kg-¹), popiołu surowego (116,0-182,0 g·kg-¹), wapnia (32,6-53,7 g·kg-¹), potasu (11,9-43,6 g·kg-¹) i magnezu (1,6-8,7 g·kg-¹).

EN

Research was carried out on moist grasslands of Olsztyn Lakeland in the years 1998-2000. Out of 49 plant communities with a marked share of Cirsium oleraceum (L.) Scop. 31 were located on organic and 18 on mineral soils. Plant species were assessed with the Braun-Blanquet method. Soil and Cirsium oleraceum (L.) Scop. samples were taken to determine physical properties and chemical composition. Chemical analysis of the soil and plant material were made with the commonly applied methods. In communities with Cirsium oleraceum (L.) Scop. the valuable species were mainly represented by Alopecurus pratensis L., Festuca pratensis Huds., Poa pratensis L. and Lotus uliginosus Schk. On organic soil, coverage coefficient for these species was low. Regardless of the soil, examined plant communities were dominated by the species of low nutritive value: Deschampsia caespitose (L.) P.Beauv., Holcus lanatus L., Ranunculus repens L., Rumex acetosa L. Soils under examined plant communities showed similar actual moisture and water capacity which proved their permanent moisture, they also contained high percent of organic matter. Cirsium oleraceum (L.) Scop. enriched the fodder from grasslands of generally simplified plant composition Dry matter of the plant contained: total protein 97.0-194.0, crude ash 116.0-182.0, calcium 32.6-53.7, potassium 11.9-43.0 and magnesium 1.6-8.7 g·kg-¹.

Słowa kluczowe

PL

Cirsium oleraceum; naturalne użytki zielone; składniki pokarmowe

EN

Cirsium oleraceum; natural grasslands; nutrient components

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 4, z. 2b
• Strony: 175--183
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Alberski J.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Łąkarstwa, pl. Łódzki 1, 10-718 Olsztyn; tel.[phone],

Bibliografia

• FALKOWSKI M., 1996. Zmiana poglądów na rolę użytków zielonych w produkcji pasz i ochronie środowiska przyrodniczego w świetle najnowszych badań światowych. Rocz. AR Pozn. 284 Rol. 47 s. 5–14.
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S., 1990. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Poznań: Wydaw. AR s. 59–96.
• GAJDA J., LIPIŃSKA H., 1999. Zmiany w składzie gatunkowym runi łąkowej w miarę ekstensyfikacji użytkowania. Fol. Univ. Agricult. Stet. Agricult. 75 s. 67–70.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., ZASTAWNY J., OKULARCZYK., 2002. Gospodarowanie na użytkach zielonych jako wskaźnik rozwoju rolnictwa w Polsce. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 1 (4) s. 11–28.
• KOZŁOWSKI S., SWĘDRZYŃSKI A., 1996. Łąki ziołowe w aspekcie paszowym i krajobrazowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 442 s. 269–276.
• MIKŁOSZ S., OLESIŃSKI Z., 1971. Skład chemiczny niektórych pospolitych chwastów łąkowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 114 s. 127–132.
• RUTKOWSKA B., JANICKA M., SZYMCZAK R., ŚLUSAREK A., 1999. Wpływ warunków siedliskowych i zaniedbania pratotechniki na zmiany florystyczne runi łąkowej. Fol. Univ. Agricult. Stet. Agricult. 75 s. 271–278.
• RYCHNOWSKA M., BLAZKOVA D., HRABE F., 1994. Conservation and development of floristically diverse grasslands in central Europe. Proc. 15th Gen. Meet. EGF s. 266–277.
• TALLOWIN J.R.B., MOUNFORD J.O., KIRKHAM F.W., SMITH R.E., LAKHANI K.H., 1994. The effect of organic fertilizer on a species – rich grassland – implications for nature. Proc. 15th Gen. Meet. EGF s. 332–335.
• TRZASKOŚ M., 1994. Kształtowanie się zawartości magnezu w pospolitych ziołach i chwastach łąkowych z gleb torfowych. Biul. Magnezolog. 5 94 s. 46–49.
• TRZASKOŚ M., 1997. Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 453 s. 339–348.