Samorzutna renaturalizacja torfowiska "Broduszurki" na Pogórzu Dynowskim

• Autorzy: Trąba Cz. , Wójcikiewicz M. , Wolański P.

Warianty tytułu

EN

Spontaneous renaturalisation of the "Broduszurki" peatland on Dynów Plateau

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obiektem badań było torfowisko "Broduszurki", położone na Pogórzu Dynowskim, reprezentujące typ torfowiska wysokiego, przejściowego i niskiego. W latach 50. XX w. zmeliorowano je i od tamtej pory przez wiele lat użytkowano łąkowo i eksploatowano torf. W latach 1978-1979 szata roślinna wskazywała na znaczne przesuszenie torfowiska. Inwentaryzacja roślinności dokonana w tamtym okresie była punktem wyjścia do badań przeprowadzonych w latach 1996-1997, w celu ustalenia kierunków zmian, jakie zaszły w zbiorowiskach po zaniechaniu konserwacji urządzeń melioracyjnych i eksploatacji torfu oraz rezygnacji z użytkowania rolniczego. Torfowisko podlega renaturalizacji. W stosunku do stanu sprzed 20 lat, w dołach potorfowych znacznie zmniejszyła się powierzchnia lustra wody. Następuje ekspansja mszarnych zespołów wysokotorfowiskowych: Sphagnetum magellanici i Eriophoro-Sphagnetum recurvii. Na nieużytkowanych łąkach rozprzestrzenia się zespół Salici-Franguletum. Zwiększenie uwilgotnienia siedlisk spowodowało ekspansję zespołu Vaccinio uliginosi-Pinetum na tereny zajęte wcześniej przez zespół Calluno-Vaccinietum i Pino-Quercetum.

EN

The object of the study was the "Broduszurki" peatland situated on Dynów Plateau and representing raised bog and lowland bog types. In the fifties the peatland was drained and from that time utilized as meadow and peat excavation for many years. In 1978-1979 the vegetation cover indicated remarkable desiccation of the peatland. Plant inventory which took place in this time was a starting point to the study carried out in 1996-1997 in order to establish directions of changes, which occurred in plants communities after the maintenance of reclamation equipment, peat-digging and crop cultivation had been abandoned. The peatland has been renaturalised. In comparison with the state 20 years ago the water surface in peat pits has decreased. Consequently, the expansion of Sphagnetum magellanici and Eriophoro-Sphagnetum recurvii is observed. Uncultivated meadows become overgrown by Salici-Franguletum. Increased moistening of habitats results in the expansion of Vaccinio uliginosi-Pinetum on areas formerly occupied by Calluno-Vaccinietum and Pino-Quercetum.

Słowa kluczowe

PL

renaturalizacja; torfowisko; zbiorowiska roślinne

EN

peat bog; plant communities; renaturalisation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 4, z. 2a
• Strony: 363--377
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., il.

Twórcy

autor

Trąba Cz.

• Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Agroekologii, ul. M. Ćwiklińskiej 2, 35-601 Rzeszów; tel.[phone]

autor

Wójcikiewicz M.

• Uniwersytet Rzeszowski w Rzeszowie, Zakład Przyrodniczych Podstaw Produkcji Rolniczej

autor

Wolański P.

• Uniwersytet Rzeszowski w Rzeszowie, Katedra Agroekologii

Bibliografia

• BAC S., 1982. Agroklimatyczne podstawy melioracji wodnych w Polsce. Warszawa: PWRiL ss. 312.
• FIJAŁKOWSKI D., GOŚ M., 1995. Zmiany szaty roślinnej torfowiska węglanowego Sawin po jego pełnym zagospodarowaniu rolniczym. Ann. UMCS Sect. C 50(5) s. 91–111.
• ILNICKI P., 1996. Spontaniczna renaturalizacja wyeksploatowanych torfowisk wysokich. Prz. Przyr. 7 (3–4) s. 113–127.
• IWANIUK A., 1999. Torfianka – pocieszający wyjątek. Aura 4 s. 17–18.
• KUSZ A., TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P., 2000. Szata roślinna torfowiska w Krasnem koło Rzeszowa po zaniechaniu użytkowania. Zesz. Nauk. AR Krak. 365 Ses. Nauk. 72 s. 485–494.
• MAMAKOWA K., 1962. Roślinność Kotliny Sandomierskiej w późnym glacjale i holocenie. Acta Paleobot. vol. 2 2.
• MATUSZKIEWICZ W., 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN ss. 537.
• MIODUSZEWSKI W., 1995. Rola torfowisk w kształtowaniu zasobów wodnych małych zlewni rzecznych. Mater. Semin. 34 Falenty: Wydaw. IMUZ s. 305–314.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIREK H., ZAJĄC A., ZAJĄC M., 1995. Vascular plants of Poland a checklist. Pol. Bot. Stud. Guidebook Ser. 15 Kraków: Szafer Inst. Botany PAN ss. 308.
• MOSEK B., MIAZGA S., 1999. Roślinność dołów potorfowych Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Folia Univ. Agric. Stetin. 197 Agricult. 75 s. 233–238.
• NOWIŃSKI M., 1967. Polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowe. Warszawa: PWRiL s. 112–116.
• OKRUSZKO H., DEMBEK W., OŚWIT J., 1999. Możliwości podniesienia wartości przyrodniczych Bagna Wizna. Mater. Semin. 43 Falenty: Wydaw. IMUZ s. 217–224.
• PAŁCZYŃSKI A., STEPA T., 1983. Nasza przyroda. Województwa krośnieńskie, przemyskie, rzeszowskie. Warszawa: Wydaw. LOP ss. 271.
• PODBIELKOWSKI Z., 1960. Zarastanie dołów potorfowych. Monogr. Botan. 10(1) ss. 114.
• SZAFRAN B., 1961. Mchy. T. 1, 2. Flora polska. Rośliny zarodnikowe Polski i ziem ościennych. Warszawa: PAN ss. 405.
• TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P., 1999. Zbiorowiska roślin łąkowych na przesuszonych pomelioracyjnie organicznych glebach w węglanowych dolinie Topornicy. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 467 cz. 2 s. 697–710.
• URBAN D., 1999. Szata roślinna małych torfowisk wybranych dolin rzecznych Wyżyny Lubelskiej. Fol. Univ. Agric. Stetin. 197 Agricult. 75 s. 339–344.
• WÓJCIKIEWICZ M., LIPKA K., 1983. Charakterystyka florystyczno-stratygraficzna projektowanego rezerwatu torfowiskowego Bachórzec – Winne. Rocz. Przem. 22–23 s. 377–397.
• WÓJCIKIEWICZ M., TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P., 2001. Walory florystyczne i ekologiczne niektórych torfowisk na Podkarpaciu. Zesz. Nauk. AR Krak. 375 Ses. Nauk. 77 s. 199–207.
• WÓJCIKIEWICZ M., WOLAŃSKI P., BAŃCARZ S., STRĄCZYK D., 1998. Roślinność rezerwatu „Broduszurki”. Rocz. Przem. 34 z. 2 Nauki Przyr. s. 39–58.