Przyrodnicze i techniczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa w regionie Żuław Wiślanych

• Autorzy: Nowicki J. , Liziński T.

Warianty tytułu

EN

Natural and technical determinants of agricultural development in the region of Żuławy Wiślane

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Żuławy Wiślane to bardzo charakterystyczny obszar, głównie ze względu na położenie oraz gleby. Region ten jest też specyficzny ze względu na strukturę obszarową gospodarstw, formy użytkowania ziemi i wykorzystanie przestrzeni. Prawa rynkowe oraz proces tzw. regionalizacji kraju będą wymuszały zmiany, także w gospodarce Żuław, m.in. w celu zapewnienia ich konkurencyjności. Może to być osiągnięte przez poprawę struktury branżowej produkcji, czy tworzenie jej terytorialnych systemów, zawsze jednak z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. W produkcji rolniczej Żuław wskazaniem jest lokalizacja odpowiadająca podziałowi regionu na subregiony: polowy, przemienny i łąkowy. Podział ten może i powinien być uszczegółowiony w obrębie polderów żuławskich z uwzględnieniem m.in. zróżnicowania gleb, hipsometrii terenu, systemów produkcji rolnej, funkcji pozarolniczych, w tym ekologicznych. Działalność gospodarcza na Żuławach, a szczególnie rolnictwo, jest związane z pewnym ryzykiem, jakie nie występuje w innych regionach. Wynika ono przede wszystkim z konieczności permanentnej ochrony przeciwpowodziowej, ze specyficznych gleb i wielu innych cech rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Sprawny system wodnomelioracyjny, a zwłaszcza obwałowania i stacje pomp oraz dobrze wykonane i eksploatowane melioracje szczegółowe, uzupełnione zabiegami agromelioracyjnymi, wydatnie ograniczają zarówno zagrożenia powodziowe, jak i ewentualne straty w produkcji rolnej, jednakże całkowicie ich nie eliminują.

EN

Żuławy in the Wisła river delta form a very specific area, mainly because of the location and specific soils. The region has also its individual features in the spatial structure of farms, forms of land use and the use of space. Market regulations and the process of regionalization of the country will force changes in the economy of Żuławy e.g. to secure its competitiveness. That could be achieved by an improvement in the structure of types of production or by the establishment of territorial productive systems always, however, observing the principles of sustainable development. As concerns agricultural production in Żuławy, it is recommended to locate the production according to the division of the region into sub-regions of fields, rotational farming and meadows. That division may and should be made more specific within the area of Żuławy depression considering the differentiation of soils, history, systems of agricultural production, non-agricultural functions, including the ecological ones. Business operation in Żuławy, and agriculture in particular, is associated with a certain risk absent in other regions. The risk comes mainly from the need for continuous protection against flooding, specific character of soils and a number of other features of agricultural productive space. Efficient water melioration system, particularly dykes and pump stations and properly constructed and maintained detailed melioration projects supplemented with agricultural melioration processes will significantly limit both the threat of flooding and possible losses in agricultural production but will not eliminating them entirely.

Słowa kluczowe

PL

regionalizacja; rolnicza przestrzeń produkcyjna; Żuławy Wiślane

EN

agricultural production space; regionalization; Żuławy in the Wisła river delta

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 4, z. 2a
• Strony: 51--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., il.

Twórcy

autor

Nowicki J.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Systemów Rolniczych

autor

Liziński T.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Żuławski Ośrodek Badawczy w Elblągu

Bibliografia

• BRANDYK T., 1980. Wymagania dotyczące systemów odwadniających i nawadniających na Żuławach. Wybrane problemy rolnictwa, gospodarki wodnej i zagospodarowania przestrzennego Żuław del-ty Wisły. Gospodarka Wodna. Gdańsk: Rada Koordyn. PAN.
• Gospodarka przestrzenna, 2000. T. 4. Pr. zbior. Red. T. Kupiec. Polityka regionalna. Białystok: Wy-daw. Uniw.
• NIEWIADOMSKI W., 1958. Regionalizacja – czołowy problem polskiego rolnictwa. Zesz. Nauk. WSR Olszt. nr 8 s. 5–20.
• NOWICKI J., MARKS M., 2003. Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej w regionie Żuław Wiślanych. Pam. Puł. z. 132 s. 321–329.
• NOWICKI J., PIAŚCIK H., NOWICKA A., OSTROWSKI J., SZWEJKOWSKI Z., 1991. Ogólna charakterystyka i waloryzacja ważniejszych elementów siedliska żuławskiego z próbą jego rolniczej regionaliza-cji. W: Doskonalenie technologii i organizacji produkcji rolniczej na Żuławach – syntezy pro-blemowe. RPBR 28. Falenty – Elbląg: IMUZ s. 15–41.
• LIZIŃSKI T., 2001. Specyfika rolniczej przestrzeni produkcyjnej Żuław i związane z tym kierunki jej doskonalenia. W: Żuławy Elbląskie – zabezpieczenie przeciwpowodziowe i uwarunkowania rozwoju. Mater. konf. Elbląg: Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, ŻOB IMUZ, WFOŚiGW w Olsztynie s. 45–64
• ŁOJEWSKI S., 2001. Obszary wiejskie rozwijające się i opóźnione w rozwoju w świetle wyników badań ekonomiczno-przestrzennych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 1 z. 1(1), Falenty: IMUZ s. 31– –47.
• PIETRZYK I., 2002. Polityka regionalna Unii Europejskiej. Warszawa: PWN.
• Sterowanie ekorozwojem, 1998. W: Teoretyczne aspekty ekorozwoju. Pr. zbior. Red. B. Poskrobko. Białystok: Wydaw. Uniw.
• Teoretyczne podstawy konkurencyjności w planowaniu przestrzennym, 2001. Pr. zbior. Red. E. Wy-socka. Warszawa: IGPiK.
• WITEK T., 1981. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin. Puławy: IUNG.
• Wskaźniki ekorozwoju, 1999. Pr. zbior. Red. T. Borys. Białystok: Wydaw. Ekon. i Środ. ss. 74.