Stan zachowania łąk wilgotnych (zw. Calthion) na tle uwarunkowań topograficznych centralnej części Borów Tucholskich

• Autorzy: Stosik T. , Krasicka-Korczyńska E.

Warianty tytułu

EN

The state of wet meadows (Calthion All.) preservation in the light of topographic conditions of the Tuchola Pinewood Forest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odpowiedni poziom wody na użytkach zielonych z jednej strony umożliwia ich rolnicze użytkowanie, z drugiej - zapewnia właściwy rozwój roślin i odpowiednie plonowanie. Realizowany w drugiej połowie XX w. program melioracji przyczynił się do rolniczego zagospodarowania wielu niedostępnych wcześniej miejsc. Sukcesywne obniżanie poziomu wód gruntowych, intensyfikacja produkcji doprowadziły, niestety, do znacznych przekształceń fitocenoz łąkowych. Obecnie w centralnej części Borów Tucholskich tylko niewielki odsetek łąk można określić jako wartościowe pod względem przyrodniczym. Są to głównie pozostałości większych niegdyś kompleksów łąk wilgotnych: Angelico-Cirsietum oleracei R.Tx. 1937 em. Oberd. 1967, Scirpetum silvatici Ralski 1931, Caricetum cespitosae (Steffen 1931) Klika et Šmarda 1940. Materiał badawczy stanowią 153 zdjęcia fitosocjologiczne, wykonane w latach 2006-2010 metodą Brauna-Blanqueta na użytkach zielonych centralnej części Borów Tucholskich. Z zebranego materiału wyselekcjonowano powierzchnie z dobrze zachowanymi zbiorowiskami łąk wilgotnych (zw. Calthion) i przedstawiono je w formie tabeli syntetycznej. Analizie poddano również warunki topograficzne opisujące lokalizację poszczególnych płatów. Wynika z niej, że funkcjonowaniu zbiorowisk łąk wilgotnych na terenie objętym badaniami sprzyja przede wszystkim: bliskość cieku, niewielka szerokość dna doliny oraz duże deniwelacje w stosunku do terenów przyległych.

EN

Appropriate water level in meadows allows for their agricultural use on the one hand other and provides the development of plants and proper yield on the other. The land reclamation programme implemented in the second half of the twentieth century has contributed to the agricultural development in many previously inaccessible locations. Subsequent decline of the groundwater levels and the intensification of agricultural production has led, unfortunately, to significant transformations in meadow phytocoenoses. Currently, in the central part of the Tuchola Pinewood Forest, only a small percentage of meadow areas can be described as valuable from the nature point of view. These are mainly the remnants of once larger wet meadow complexes: Angelico-Cirsietum oleracei R.Tx. 1937 em. Oberd. 1967, Scirpetum silvatici Ralski 1931 and Caricetum cespitosae (Steffen 1931) Klika et Smãrde 1940. Habitat conditions that promote their development are reflected in the topography. At the study sites, factors supporting the development of wet meadow communities include: the proximity to a watercourse, narrowness of the valley bottom and the substantial elevations with respect to the surrounding area.

Słowa kluczowe

PL

Bory Tucholskie; łąki wilgotne; uwarunkowania topograficzne; zw. Calthion

EN

Calthion All; topographic conditions; Tuchola Pinewood Forest; wet meadows

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 4
• Strony: 257--266
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., wykr.

Twórcy

autor

Stosik T.

autor

Krasicka-Korczyńska E.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Botaniki i Ekologii, al. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz, tel. [phone],

Bibliografia

• BATOR I. 2005. San obecny i przemiany zbiorowisk łąkowych okolic Mogilan (Pogórze Wielickie) w okresie 40 lat. Fragmenta Floristica et Geobotanica. Supplementum. Vol. 7. ISBN 83-89648-22-9 ss. 97.
• BRZEG A., WOJTERSKA M. 1996. Przegląd systematyczny zbiorowisk roślinnych Wielkopolski wraz z oceną stopnia ich zagrożenia. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Ser. B. T. 45 s. 7-40.
• FIJAŁKOWSKI D., ADAMCZYK B. 1990. Zespoły i flora projektowanego Skarbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Lublin. Wydaw. UMCS. ISBN 83-227-0311-2 ss. 195.
• KOCHANOWSKA R. 1997. Przyrodnicze konsekwencje regresu gospodarki łąkowej na Pomorzu Zachodnim. Przegląd Przyrodniczy. T. 8. Nr 1-2 s. 73-76.
• KRYSZAK A. 2001. Różnorodność florystyczna zespołów łąk i pastwisk klasy Molinio-Arrhenatheretea R. Tx. 1973 w Wielkopolsce w aspekcie ich wartości gospodarczej. Roczniki AR w Poznaniu. Rozprawy Naukowe. Z. 314. ISSN 0208-8436 ss. 182.
• KUCHARSKI L. 1999. Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Łódź. Wydaw. UŁ ISBN 83-7171-260-X ss. 168.
• LIPIŃSKI J. 2006. Zarys rozwoju oraz produkcyjne i środowiskowe znaczenie melioracji w świetle badań. Acta Scientarum Polonorum. Formatio Circumiectus. Vol. 5. No 1 s. 3-15.
• LORENS B. 2012. Przemiany roślinności Doliny Wieprza w Roztoczańskim Parku Narodowym. Inżynieria Ekologiczna. Nr 29 s. 76-86.
• MATUSZKIEWICZ W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-13520-4 ss. 537
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Kraków. Wydaw. Inst. Bot. PAN. ISBN 83-85444-83-1 ss. 442.
• PAPKE R. 1958. Kształtowanie się zbiorowisk roślinnych Łąk Czerskich w zależności od stosunków wodnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 13 s. 97-118.
• PAWŁOWSKI B. 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: Szata roślinna Polski. T. 1. Warszawa. PWN s. 237-269.
• RATYŃSKA H. 2001. Roślinność Poznańskiego Przełomu Warty i jej antropogeniczne przemiany. Bydgoszcz. Wydaw. AB. ISBN 83-7096-414-1 ss. 454.
• SABINIARZ A., KOZŁOWSKI S. 2009. Łąki Czerskie w aspekcie florystycznym. Zeszyty Naukowe WSA w Łomży. Z. 39 s. 229-238.
• STOSIK T. 2009a. Environmental conditions of agricultural activity in the areas of unfavourable farming conditions with the Śliwice commune in the Tuchola Forest as an example. W: Understanding the requirements for development of agricultural production and of rural areas in the Kuyavian-Pomeranian Province as a result of scientific research. Pr. zbior. Red. E. Śliwińska, E. Spychaj-Fabisiak. Bydgoszcz. University of Technology and Life Sciences Press s. 271-278.
• STOSIK T. 2009b. Możliwości ochrony walorów przyrodniczych łąk na przykładzie gminy Śliwice w Borach Tucholskich. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 6 s. 161-170.
• TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P. 2011. Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion i Alopecurion w Polsce - zagrożenia i ochrona. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 1(33) s. 299-313.
• WYSOCKI CZ., SIKORSKI P. 2002. Fitosocjologia stosowana. Warszawa. Wydaw. SGGW. ISBN 978-83-7583-094-1 ss. 449.