Historia i rozwój badań Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego nad rozpoznaniem i ochroną siedlisk mokradłowych

• Autorzy: Ostrowski J. , Dembek W.

Warianty tytułu

EN

History and development of studies on wetland identification and protection at the institute of technology and life sciences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ukazanie ewolucji podejścia do ekosystemów mokradłowych w działalności badawczej Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych, przekształconego w 2009 r. w Instytut Technologiczno-Przyrodniczy. Ewolucję tę kształtowała sytuacja polityczna i gospodarcza Polski. Co interesujące, największy postęp w badaniach podstawowych, dotyczących siedlisk i gleb hydrogenicznych, nastąpił w okresie realizacji badawczych programów rządowych, zorientowanych na melioracje wielkich kompleksów bagiennych Polski w dolinach Biebrzy, Narwi, Noteci i na Polesiu. Zmniejszenie presji produkcyjnej spowodowało ukształtowanie się podejścia ekologicznego do obszarów mokradłowych. Jednocześnie zaowocowało wieloma pracami o charakterze inwentaryzacyjnym i porządkującym istniejące dane. Praca ma charakter przeglądowy. Ukazano w niej poszczególne fazy orientacji badawczej Instytutu i zilustrowano je odpowiednimi pozycjami literatury. Zakresem pracy nie objęto badań nad właściwościami i przemianami chemicznymi gleb hydrogenicznych i semihydrogenicznych.

EN

The aim of this study was to show the evolving approach to wetland ecosystems in the research activity of the Institute for Land Reclamation and Grassland Farming transformed into the Institute of Technology and Life Sciences in 2009. The evolution was shaped by political and economic situation in Poland. Interestingly, the greatest progress in basic research of hydrogenic habitats and soils took place in the period of realization of government projects focussed on the reclamation of large bog complexes in the Biebrza, Narew and Noteć River valleys and in Polesie. Weakening of productive pressure facilitated more ecological approach to wetlands. This also resulted in many studies of inventory character which ordered the existing data. This paper is a review that shows particular phases of research interests at the Institute illustrated with appropriate references. The paper does not involve studies on chemical properties and transformations in hydrogenic and semi-hydrogenic soils.

Słowa kluczowe

PL

inwentaryzacja; mokradła; siedliska hydrogeniczne; teledetekcja

EN

hydrogenic habitats; inventory; remote sensing; wetlands

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 4
• Strony: 217--238
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., il.

Twórcy

autor

Ostrowski J.

autor

Dembek W.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Ochrony Przyrody i Krajobrazu Wiejskiego, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn: tel. [phone],

Bibliografia

• BANASZUK H., BARTOSZUK H., BANASZUK P. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w Polsce w aspekcie ochrony środowiska naturalnego - region białostocki. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• BANASZUK H., BARTOSZUK H., BANASZUK P. 1996. Wetlands and grasslands in the Białystok region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 70-79.
• BELKOVSKIJ V.I., LICHACEWIČ A.P., MEJROVSKIJ A.S., JURCZUK S., OSTROWSKI J. 2002. Ispol’zovanije i ochrana torfjanych kompleksov v Belorusi i Pol’še [Użytkowanie i ochrona kompleksów torfowych na Białorusi i w Polsce]. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN 985-668-209-6 ss. 279.
• DEMBEK W. 1993. Rodzaje torfowisk soligenicznych oraz ich znaczenie przyrodnicze i rolnicze. Falenty. Wiadomości IMUZ. T. 17. Z. 3 s. 11-36.
• DEMBEK W. 2000. Wybrane aspekty zróżnicowania torfowisk w młodo- i staroglacjalnych krajobrazach Polski Wschodniej. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN-83-85735-91-7 ss. 175.
• DEMBEK W. (red.) 1999. Aktualna problematyka ochrony mokradeł. Materiały Seminaryjne. Nr 43. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN-83-85735-80-1 ss. 232.
• DEMBEK W., OŚWIT J. 1992. Rozpoznawanie warunków hydrologicznego zasilania siedlisk mokradłowych. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 79 s. 15-38.
• DEMBEK W., PIÓRKOWSKI H., RYCHARSKI M. 2000. Mokradła na tle regionalizacji fizycznogeograficznej Polski. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 97. ISSN 0519-7864 ss. 135.
• DENISIUK Z., KALEMBA A., KOCZUR A., KORZENIAK J., ZAJĄC T. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w regionie krakowskim w aspekcie ochrony środowiska. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• DENISIUK Z., KALEMBA A., ZAJĄC T. 1996. Wetlands and grasslands in the Kraków region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 88-97.
• FIJAŁKOWSKI D. 1996. Wetlands and grasslands in the Lublin region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 80-87.
• FIJAŁKOWSKI D., CHOJNACKA-FIJAŁKOWSKA E. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych regionu lubelskiego w aspekcie ochrony środowiska naturalnego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• ILNICKI P., BANASZUK H. 1994. Ecological valorization of wetlands in the region of Poznań and Białystok. W: Conservation and management of fens. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, E. Golubiewska. Proceedings of the International Symposium 6-10 June 1994. Warsaw - Biebrza. Institute of Land Reclamation and Grassland Farming, Agricultural University s. 291-298.
• ILNICKI P., LEWANDOWSKI P., WÓJCIK R. 1996. Wetlands and grasslands in the Poznań region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 38-47.
• ILNICKI P., RATYŃSKA H., SZWED W., WÓJCIK R., LEWANDOWSKI P., KLUCZYŃSKA J., JERMACZEK A., JERMACZEK D. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w Polsce w aspekcie ochrony środowiska naturalnego - region Poznań (Wielkopolska i Ziemia Lubuska). Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• IMUZ 1989. Komputerowa baza danych „TORF”. Falenty.
• IMUZ 1995a. Mapa mokradeł i użytków zielonych Polski w skali 1:100 000. Pr. zbior. Rękopis. Falenty.
• IMUZ 1995b. Torfoznawstwo w badaniach naukowych i praktyce. Sesja naukowa z okazji jubileuszu 45-lecia działalności naukowej i 70. rocznicy urodzin prof. dra hab. Henryka Okruszko. Pr. zbior. Materiały Seminaryjne. Nr 34. Falenty. ISBN-83-85735-23-2 ss. 393.
• IMUZ 1998. Atlas mokradeł Polski. Pr. zbior. Red. J. Ostrowski, L. Łabędzki. Falenty. ISBN 978-83-88763-8-16 ss. 19 + 32 mapy.
• IMUZ-KRAMEKO 2009. Ekosystemy lądowe pozostające w dynamicznych relacjach z wodami podziemnymi i powierzchniowymi dla obszarów dorzeczy w Polsce (z wyłączeniem regionu wodnego Warty). Pr. zbior. wykonana na zlecenie KZGW. Maszynopis. Falenty.
• IMUZ, SGGW 1994. Conservation and management of fens. Proceedings of the International Symposium 6-10 June 1994, Warsaw - Biebrza. Falenty - Warszawa. ISBN-83-85735-13-5 ss. 490.
• KLOSS M., MACICKA T., PENDER K., RYBAŁTOWSKA Z. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w aspekcie ochrony środowiska naturalnego - region wrocławski. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• KOCHANOWSKA R. 1996. Wetlands and grasslands in the Szczecin region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 14-22.
• KOCHANOWSKA R., RYGIELSKI T., WOŁEJKO L., FUDALI E., MATUSIAK R. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych na Pomorzu Zachodnim - część zachodnia, w aspekcie ochrony środowiska naturalnego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• KUCHARSKI L. 1994. Vegetation of hydrogenic soils and proposal for its conservation in the Kujawy Lake District (Central Poland). W: Conservation and management of fens. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, E. Golubiewska. Proceedings of the International Symposium 6-10 June 1994. Warsaw - Biebrza. Institute of Reclamation and Grassland Farming, Agricultural University s. 299-304.
• KUCHARSKI L., PISAREK W. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w Polsce Środkowej w aspekcie ochrony środowiska. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• KUCHARSKI L., PISAREK W. 1996. Wetlands and grasslands in the Łódź region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 48-57.
• KULCZYŃSKI S. 1939/40. Torfowiska Polesia. Prace Rolniczo-Leśne PAU. Vol. 37. T. 1/2 ss. 777.
• MŚ 2006. Strategia ochrony obszarów wodno-błotnych w Polsce wraz z programem działań (na lata 2006-2013) [online]. Warszawa. ISBN-978-83-60312-95-7. [Dostęp 10.10.2012]. Dostępny w Internecie: www.gdos.gov.pl
• OKRUSZKO H. 1976. Zasady rozpoznawania i podziału gleb hydrogenicznych z punktu widzenia potrzeb melioracji. W: Materiały pomocnicze do badań gleboznawczych przy projektowaniu melioracji. Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 52 s. 7-54.
• OKRUSZKO H. 1983. Zróżnicowanie warunków hydrologicznych mokradeł w aspekcie ich melioracji. Wiadomości IMUZ. T. 14. Z. 1 s. 13-32.
• OKRUSZKO H. 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 79 s. 5-14.
• OKRUSZKO H. (red.) 1979. Kompleksy wilgotnościowo-glebowe w siedliskach hydrogenicznych i ich interpretacja przy projektowaniu melioracji i zagospodarowania. Pr. zbior. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 58. ISBN 83-09-00130-4 ss. 100.
• OKRUSZKO H. (red.) 1992. Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 79. ISBN 83-85735-03-8 ss. 96.
• OKRUSZKO H., OŚWIT J., DEMBEK W. (red.) 1996. Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN-83-85735-30-50 ss. 139.
• OLACZEK R., KUCHARSKI L., PISAREK W. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w Regionie Łódzkim w aspekcie ochrony środowiska naturalnego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• OSTROWSKI J. 1995. System informacji przestrzennej o charakterze oraz walorach mokradeł i użytków zielonych w Polsce. W: Systemy informacji przestrzennej. Mater. konf. 9-10 XI 1995. Warszawa. PTIP s. 79-88.
• OŚWIT J. 1973. Warunki rozwoju torfowisk w dolinie dolnej Biebrzy na tle stosunków wodnych. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. D. Monografie. T. 143 ss. 80.
• Oświt J. 1991. Roślinność i siedliska zabagnionych dolin rzecznych na tle warunków wodnych. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. D. Monografie. T. 221. ISBN 83-01-10396-5 ss. 229.
• OŚWIT J. 1992. Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych (metoda fito indykacji). Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 79 s. 39-67.
• PENDER K., MACICKA-PAWLIK T., KLOSS M. 1996. Wetlands and grasslands in the Wrocław region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 98-111.
• PIAŚCIK H., GOTKIEWICZ J., ŁACHACZ A., SZAREJKO T. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych w regionie olsztyńskim w aspekcie ochrony środowiska naturalnego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• PIAŚCIK H., GOTKIEWICZ J., ŁACHACZ A., SZAREJKO T. 1996. Wetlands and grasslands in the Olsztyn region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty Wydaw. IMUZ s. 30-37.
• SZUNIEWICZ J. 1979. Charakterystyka kompleksów wilgotnościowo-glebowych pod kątem parametrów systemu melioracyjnego. W: Kompleksy wilgotnościowo-glebowe w siedliskach hydrogenicznych i ich interpretacja przy projektowaniu melioracji i zagospodarowania. Pr. zbior. Red. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. Nr 58 s. 29-50.
• ZAŁUSKI T. 1996. Wetlands and grasslands in the Toruń region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 23-29.
• ZAŁUSKI T., RUTKOWSKI L., PAWLAK T., ZAŁUSKA G., PIERNIK A. 1994. Charakterystyka i waloryzacja mokradeł i użytków zielonych we wschodniej części Pomorza Zachodniego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• ŻUREK S. 1975. Geneza zatorfienia w pradolinie Biebrzy. Prace Geograficzne IG PAN. Nr 110.
• ŻUREK S. 1982. Informacja o stanie inwentaryzacji torfowisk w Polsce. Materiały Informacyjne. Nr 7. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 38.
• ŻUREK S. 1990. Związek procesu zatorfienia z elementami środowiska przyrodniczego wschodniej Polski. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. D. Monografie. T. 220. ISBN 83-01-09902-X ss. 174.
• ŻUREK S. 1994. Charakterystyka mokradeł i użytków zielonych regionu warszawskiego. Maszynopis. Falenty. IMUZ.
• ŻUREK S. 1996. Wetlands and grasslands in the Warsaw region. W: Characterization and valuation of wetlands and grasslands in Poland in the aspect of natural environment protection. Pr. zbior. Red. H. Okruszko, J. Oświt, W. Dembek. Materiały Seminaryjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 58-69.