Zasadność budowy tarlisk dla wędrownych ryb łososiowatych w zlewni Iny na tle badań środowiskowych. Cz. 2 - Rzeka Krąpiel z dopływami

• Autorzy: Brysiewicz A. , Tański A. , Bonisławska M. , Szulc J. , Formicki K. , Wesołowski P.

Warianty tytułu

EN

The rationale of building spawning grounds for migratory salmonids in the Ina River catchment based on environmental studies. Part 2. The Krąpiel River and its tributaries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Najważniejszymi miejscami naturalnego rozrodu wędrownych ryb łososiowatych - łososia i troci wędrownej, warunkującymi udany rozród i późniejszy wzrost narybku, są górne dopływy rzek. Zlewnia rzeki Krąpiel stanowi jedną z większych zlewni, zasilających swoimi wodami Inę, i występuje w niej wiele miejsc, w których ryby mogłyby przystępować do naturalnego rozrodu, jednak ze względu na intensywną zabudowę hydrotechniczną dostęp do wód rzeki jest ograniczony. W badanych punktach na rzece analizowano jakość wody w sezonie letnim i jesiennym oraz mierzono prędkość przepływu wody i pobierano próbki z podłoża dna w celu określenia możliwości naturalnego tarła ryb łososiowatych. Oceniona jakość wód badanych cieków w okresie letnim i jesiennym potwierdza możliwość bytowania i rozrodu ryb łososiowatych. Na podstawie zebranych wyników stwierdzono, że istnieje uzasadniona potrzeba budowy sztucznych tarlisk, głównie w dopływach rzeki Krąpiel, gdzie panują optymalne warunki środowiskowe do bytowania ryb łososiowatych, jednak ze względu na brak podłoża o odpowiedniej granulacji po udrożnieniu cieków w zlewni ryby nie będą mogły przystąpić do rozrodu.

EN

Most important sites for the reproduction of salmonids, the salmon and sea trout, which determine both the reproduction and further growth of the fry are the upper river reaches. The Krąpiel River is one of the largest tributaries of the Ina River. There are many potential spawning grounds tere but due to intensive hydro-technical works, they are hardly accessible to fishes. Water quality was analysed in summer and autumn, water flow was measured and samples of bottom sediments were taken to assess the possibility of natural spawning of salmonids in selected sampling sites. Analysed water quality confirmed a possibility for salmonids to live and spawn in studiem streams. Obtained results allowed for the conclusion that there is a justified need of constructing artificial spawning grounds mainly in the tributaries to the Krąpiel River which showed optimum habitat conditions for salmonids. However, due to a lack of substratum of appropriate grain structure, Fish would not be able to spawn after clearing the streams in the catchment.

Słowa kluczowe

PL

badania środowiskowe; jakość wody; tarliska; wędrowne ryby łososiowate

EN

environmental research; migratory salmonids; quality of water; spawning grounds

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 4
• Strony: 59--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., il.

Twórcy

autor

Brysiewicz A.

autor

Tański A.

autor

Bonisławska M.

autor

Szulc J.

autor

Formicki K.

autor

Wesołowski P.

• Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy ITP. w Szczecinie, ul. Czesława 9, 71-504 Szczecin; tel. [phone],

Bibliografia

• BARTEL R., WIŚNIEWOLSKI W., PRUS P. 2007. Impact of the Włocławek dam on migratory fish in the Vistula River. Archives of Polish Fisheries. Vol. 15. Fasc. 2 s. 141-156.
• BRZEZIŃSKI R., BONISŁAWSKA M. 2010. Oddziaływanie wybranych budowli hydrotechnicznych na drożność i jakość wód wybranego odcinka rzeki Krąpiel. Gospodarka Wodna. Nr 1 s. 34-43.
• CHEŁMICKI W. 2002. Woda. Zasoby, degradacja, ochrona. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN. ISBN 83-01-13557-3 ss. 305.
• GDOŚ 2010. Natura 2000. Baza danych. Wyszukiwarka obszarów Natura 2000 [online]. [Dostęp 20.07.2012]. Dostępny w Internecie: http//www.gdos. gov.pl/
• HERMANOWICZ W., DOŻAŃSKA W., DOJLIDO J., KOZIOROWSKA B. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Warszawa. Arkady. ISBN 83-213-4067-9 ss. 556.
• IOŚ, WIOŚ Szczecin 2011. Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2008-2009. Cz. VI. 2. Rzeki. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Szczecin s. 58-146.
• KESZKA S., RACZYŃSKI M., TAŃSKI A. 2006. Bonitacja zlewni Iny oraz dopływów Dolnej Odry i jej estuarium, będących w użytkowaniu rybackim przez okręg PZW w Szczecinie. I etap: Bonitacja Krąpieli i jej dopływów. Maszynopis. Szczecin. Zarząd Okręgu PZW ss. 53.
• LUBIENIECKI B. 2003. Przepławki i drożność rzek. Olsztyn. Wydaw. IRŚ. ISBN 83-87506-87-7 ss. 83.
• PN-C-04576-06:1973. Woda i ścieki. Badania zawartości związków azotu. Oznaczanie azotu azotynowego metodą kolorymetryczną z kwasem sulfanilowym i 1-naftyloaminą. PKN. Warszawa ss. 4.
• PN-C-04617-02:1975. Woda i ścieki. Badania zawartości chlorków. Oznaczanie chlorków w wodzie i ściekach metodą argentometrycznego miareczkowania. Warszawa. PKN ss. 3
• PN-C-04562-01:1975. Woda i ścieki. Badania zawartości magnezu. Oznaczanie magnezu metodą wersenianową. Warszawa. PKN ss. 4.
• PN-C-04542:1977. Woda i ścieki. Oznaczanie przewodności elektrolitycznej właściwej. Warszawa. PKN ss. 6.
• PN-C-04584:1977. Woda i ścieki. Pomiar temperatury. Warszawa. PKN ss. 2.
• PN-C-04551-01:1981. Woda i ścieki. Badania zawartości wapnia. Oznaczanie wapnia powyżej 10 mg·dm-3 metodą wersenianową. Warszawa. PKN ss. 4.
• PN-C-04578-02:1985. Woda i ścieki. Badania zapotrzebowania tlenu i zawartości węgla organicznego. Oznaczanie chemicznego zapotrzebowania tlenu (ChZT) metodą nadmanganianową. Warszawa. PKN ss. 3.
• PN-C-04540-03:1990. Woda i ścieki. Badania pH, kwasowości i zasadowości. Oznaczanie kwasowości i zasadowości mineralnej i ogólnej metodą miareczkowania wobec wskaźników. Warszawa. PKN ss. 3.
• PN-ISO 5813:1997. Jakość wody. Oznaczanie tlenu rozpuszczonego. Metoda jodometryczna. PKN. Warszawa. ISBN 83-236-1698-1 ss. 8.
• PN-EN 1899-1:2002. Jakość wody. Oznaczanie biochemicznego zapotrzebowania tlenu po n dniach (BZTn). Część 2. Metoda rozcieńczania i szczepienia z dodatkiem allilotiomocznika. PKN. Warszawa. ISBN 83-236-9978-X ss. 19.
• PN-ISO 7150-1:2002. Jakość wody. Oznaczanie azotu amonowego. Manualna metoda spektrometryczna. PKN. Warszawa. ISBN 83-251-0459-7 ss. 12.
• PN-ISO 5667-6:2003. Jakość wody. Pobieranie próbek. Część 6. Wytyczne dotyczące pobierania próbek z rzek i strumieni. PKN. Warszawa. ISBN 83-236-7466-3 ss. 17.
• PN-EN ISO 6878:2004. Jakość wody. Oznaczanie fosforu. Metoda spektrometryczna z molibdenianem amonu. PKN. Warszawa. ISBN 83-251-0458-9 ss. 23.
• PN-EN 872:2005. Jakość wody. Oznaczanie zawiesin. Metoda z zastosowaniem filtracji przez sączki z włókna szklanego. PKN. Warszawa. ISBN 978-83-251-2774-9 ss. 10.
• PN-ISO 6060:2006. Jakość wody. Oznaczanie chemicznego zapotrzebowania tlenu. PKN. Warszawa. ISBN 83-236-7071-4 ss. 10.
• RADTKE G., DĘBOWSKI P. 2010. Sztuczne tarliska dla ryb łososiowatych - problemy i kontrowersje. Komunikaty Rybackie. Nr 1 (114) s. 2-40.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. Dz.U. 2002. Nr 176 poz. 1455.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Dz.U. 2011. Nr 257 poz. 1545.
• TAŃSKI A., PENDER R. 2007. Angling management by the Polish Anglers’ Association, Szczecin branch. W: Prospects and perspectives of fisheries in the coastal zone of the southern Baltic. Vol. II. Inland fisheries in Western Pomerania in the light of new regulations of European Union policies. Pr. zbior. Red. W. Wawrzyniak, I. Dunin-Kwinta, K. Formicki. Szczecin. Wydaw. Foka s. 73-82.
• TAŃSKI A., PENDER R. 2009. Gospodarka rybami łososiowatymi prowadzona przez Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Szczecinie w latach 1999-2009. W: Rozród, podchów, profilaktyka ryb łososiowatych i innych gatunków. Pr. zbior. Red. Z. Zakęś, J. Wolnicki, K. Dęmska-Zakęś, R. Kamiński, D. Ulikowski. Olsztyn. Wydaw. IRŚ. ISBN 978-83-60111-42-0 s. 243-250.
• TAŃSKI A., FORMICKI K., BONISŁAWSKA M., KORZELECKA-ORKISZ A., WINNICKI A. 2008. Możliwości wspomagania naturalnego rozrodu łososia atlantyckiego (Salmo salar L.) i troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta L.) w zlewni rzeki Iny. W: Biotechnologia w akwakulturze. Pr. zbior. Red. Z. Zakęś, J. Wolnicki, K. Dęmska-Zakęś, R. Kamiński, D. Ulikowski. Olsztyn. Wydaw. IRŚ. ISBN 978-83-60111-31-4 s. 173-180.
• TAŃSKI A., BONISŁAWSKA M., SZULC J., BRYSIEWICZ A., FORMICKI K. 2011. Zasadność budowy tarlisk dla wędrownych ryb łososiowatych w zlewni Iny na tle badań środowiskowych. Cz. I – rzeka Ina. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 3 (35) s. 253-268.
• TPRIiG 2010. Działania Towarzystwa Przyjaciół Rzeki Iny i Gowienicy. Sprawozdanie merytoryczne za rok 2011 [online]. [Dostęp 03.03.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.tpriig.pl
• WIOŚ Szczecin 2010. Ocena jakości wód powierzchniowych w województwie zachodniopomorskim w roku 2009 według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska ss. 29.
• WIŚNIEWOLSKI W. 2002. Czynniki sprzyjające i szkodliwe dla rozwoju i utrzymania populacji ryb w wodach płynących. Supplementa ad Acta Hydrobiologica. Vol. 3 s. 1-28.
• ZGRABCZYŃSKI J. 2002. Karty ewidencyjne budowli hydrotechnicznych. Zlewnia rzeki Iny. Spis wykonany na zlecenie Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie, w ramach „Programu budowy przepławek dla ryb na terenie województwa zachodniopomorskiego”. Umowa 17/01 z dnia 16.05.2001 r. T. V. Egz. 1. Poznań. Biuro Projektów Wodnych Melioracji i Inżynierii Środowiska „BIPROWODMEL” Sp. z o.o.
• ZZMiUW 2012. Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie. Projekt LIFE+. Przepławki. Budowa niebieskiego korytarza ekologicznego wzdłuż doliny rzeki Iny i jej dopływów [online]. [Dostęp 25.07.2012]. Dostępny w Internecie: www.lifeina.zzmiuw.pl.
• ŻELAZIŃSKI J. 2006. Budownictwo wodne w kolizji z celami ramowej dyrektywy wodnej oraz projektem dyrektywy powodziowej. Szkolenie „Wybrane przepisy ochrony przyrody i ochrony środowiska”, 30 maja-1 czerwca 2006 roku, Osieczany k. Krakowa.